Wiara i sztuka

Święci Piotr Chryzolog, Wawrzyniec z Brindisi i Sarbeliusz Makhluf sercem swej codzienności uczynili Eucharystię. Jednakże w przeciwieństwie do ich codziennej postawy i pisarskiego pióra, sztuka niewiele mówi na ten temat.

Wpierw nie dowierzał, że Jezus Chrystus zmartwychwstał, a potem, przekonany o tym, wyznał: „Pan mój i Bóg mój”. Przez swoje niedowiarstwo był poniekąd drugą, po Judaszu Iskariocie, czarną owcą w gronie Dwunastu.

Bardzo popularne były i takimi pozostają wizerunki ukazujące Najświętsze Serce Pana Jezusa. Czasem może nawet trącą kiczem, ale nie to jest w nich najważniejsze. Najistotniejsze jest tutaj ich przesłanie wynikające z obietnicy danej przez Zbawiciela czcicielom Jego Serca.

Czasem zapomina się o niektórych świętych, zwłaszcza o znajdujących się w cieniu innych, bardziej znanych. Jednym z poniekąd „zapomnianych” świętych jest Klaudiusz de la Colombière, jezuita, którego Kościół w szczególny sposób wspomina 15 lutego.

To właśnie prarodzicom zawdzięczamy nieustannie dręczącą nas grzeszność. I to właśnie oni, Adam i Ewa, stanowią jeden z najpopularniejszych tematów w chrześcijańskiej sztuce już od jej zarania.

Już od IV wieku rozwija się ikonografia Chrystusa Króla.Chcąc jak najlepiej ukazać potęgę Jego panowania, artyści ochoczo sięgają do cesarskiego wzorca. Zbawiciel zaczyna zasiadać na tronie jako Imperator nieba i ziemi. 

Już w Kościele pierwszych wieków czczono w katakumbach znanych oraz nieznanych imiennie męczenników i męczennice, nazywając ich wyznawcami. Niemniej jednak dopiero od IV stulecia zarysowywał się na Wschodzie zamysł ustanowienia ku ich czci odrębnego święta w kalendarzu liturgicznym. 

Święty Hieronim zasłynął nie tylko z łacińskiego przekładu Pisma Świętego, zwanego Wulgatą, ale i z niezwykle krewkiego temperamentu. Otoczony wianuszkiem rzymskich dam, sprzyjał pojawianiu się plotek na swój temat. W końcu, by zapobiec skandalowi, „czmychnął” do Ziemi Świętej.

Był dominikaninem, a nazwa ta z języka łacińskiego oznacza „psa Pańskiego”, gdzie Dominus to Pan, natomiast canis to pies. Należał także do rodu pieczętującego się herbem Odrowąż.

Monte Cassino jest miejscem kojarzonym nie tylko z militarnym sukcesem Polaków, ale i z najważniejszym,
od 1964 roku, patronem Europy, Świętym Benedyktem z Nursji. To właśnie tutaj Święty Benedykt osiadł i spisał Regułę założonego przez siebie najstarszego zakonu benedyktynów.

To jedyny Święty, którego skuteczności w odnajdywaniu zagubionych rzeczy nikt nie ośmieliłby się podważyć. Nazywany Padewskim, nie pochodził wcale z Padwy, lecz był Lizbończykiem. Wpierw wstąpił do zakonu augustianów, by następnie stać się franciszkaninem. 

Wielki Post to czas pokuty. Często pokutowali wielcy święci, świadomi swojej grzeszności. Sztuka obfituje w ich wizerunki jako pokutujących.

Rok 2018 był nie tylko Rokiem Jubileuszowym Świętego Stanisława Kostki, ale i Świętego Alojzego (Ludwika) Gonzagi. W Polsce św. Alojzy Gonzaga, który także był jezuitą, znalazł się w cieniu swego współbrata.

Ceną za milczenie była dla Świętego Jana Nepomucena jego męczeńska śmierć. Mimo tortur nie zdradził tajemnicy spowiedzi. Był i jest patronem dla kapłanów - spowiedników.

O tym, że Święty Szczepan był pierwszym, chrześcijańskim męczennikiem mówi nam także jego pochodzące z języka greckiego określenie protomartyr. Był on również diakonem.

Jej opieka obejmuje wiele profesji, lecz najbardziej znana jest jako patronka górników i ponadto jako patronka dobrej śmierci, dlatego organizowane są „barbórki”, a posągi tej Świętej zdobią cmentarne alejki. Imię owej Męczennicy z Nikomedii oznacza cudzoziemkę.

Tuż po uroczystości Wszystkich Świętych wspominamy tych, którzy już odeszli i modlimy się za ich dusze, dlatego
2 listopada nazywano Dniem Zadusznym lub Zaduszkami. Mimo iż temat ten nie był popularny w sztuce, pojawia się zwłaszcza w malarstwie XIX i XX wieku.

Święta Rodzina z Nazaretu była tematem wielu prac plastycznych, a niektóre z nich już od setek lat słyną łaskami i cudami. Jedną z takich właśnie prac jest znany na całym świecie obraz znajdujący się w kaliskiej bazylice – w Narodowym Sanktuarium Świętego Józefa.