Zasady modlitwy

Zasady modlitwy

Często dochodzą mnie głosy, że znane i lubiane modlitwy recytujemy z błędami. Widać to zwłaszcza w modlitwie różańcowej. Dlatego pozwolę sobie przypomnieć pewne zasady dotyczące tej modlitwy.

Różaniec to modlitwa całego Kościoła. Modląc się we wspólnotach różańcowych tworzymy zgodny chór, w którym istotne znaczenie ma harmonia i porządek. Tak jak w muzyce, w której harmonia to sztuka łączenia dźwięków i akordów tak, aby współbrzmiały ze sobą i tworzyły spójną całość. Dlatego ważne jest to, w jaki sposób się modlimy. Często dochodzą mnie głosy, że znane i lubiane modlitwy recytujemy z błędami (widać to zwłaszcza w modlitwie różańcowej). Dlatego pozwolę sobie dziś i w kolejnym artykule przypomnieć zasady dotyczące modlitwy różańcowej.

Zasadniczo różaniec składa się z kilku powtarzających się modlitw. Św. Jan Paweł II w Liście apostolskim o różańcu Rosarium Virginis Mariae przypomniał zasady jego odmawiania. Zwracając uwagę na to, że różaniec jest modlitwą kontemplacyjną, wskazał na następujące jego elementy: zapowiedź tajemnicy, słuchanie Słowa Bożego, milczenie, „Ojcze nasz”, dziesięć „Zdrowaś Maryjo”, „Chwała Ojcu” i końcowy Akt strzelisty – jak pisze papież „różny, zależnie od zwyczajów” (u nas jest to często modlitwa „O mój Jezu” lub „O Maryjo bez grzechu pierworodnego poczęta”). Przyjrzyjmy się tym poszczególnym modlitwom, opierając się na uchwale Komisji ds. kultu Bożego i dyscypliny sakramentów KEP z 28 sierpnia 2020 r.: „Modlitwy w języku polskim ujednolicone przez Konferencję Episkopatu Polski – tekst integralny”. Zacznijmy od Modlitwy Pańskiej. Dokładny jej tekst brzmi: „Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje, bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. I nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. (Amen)”. Końcowe „Amen"  używane jest w formułach pozaliturgicznych, np. właśnie w różańcu lub Koronce do Bożego Miłosierdzia. Opuszcza się je w formułach liturgicznych, gdzie po Modlitwie Pańskiej następuje inna oracja skierowana do Boga. Powyższy tekst modlitwy „Ojcze nasz” jest prawidłowy i wzorcowy. Nie używajmy więc innych słów (np. czasem słyszę: „Ojcze nasz, który jesteś w niebie”). 

Z modlitwą „Zdrowaś Maryjo” mamy więcej problemów. Oto więc jej poprawny tekst: „Zdrowaś Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą. Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławiony owoc żywota Twojego, Jezus. Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi, teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen”. Zwrócę uwagę na najczęściej powtarzane błędy: są wierni, którzy modlą się „zdrowaś Mario”, są i tacy, co słowo „zdrowaś” zastępują „bądź pozdrowiona”; nieraz słyszę „błogosławiona jesteś” i „błogosławion owoc”. Pojawia się też słowo „łaskiś pełna” To nie jest prawidłowe. 

I wreszcie „Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu, jak była na początku teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen”. Czasem pojawia się czasownik „było”, a przecież odnosi się on do rzeczownika „chwała”, która jest rodzaju żeńskiego. 

Piszę o tym, ponieważ wielu z was zwracało mi na te kwestie uwagę. Zachęcam, by używać właściwych formuł modlitewnych. I nie jest to obojętne. Modlitwa bowiem domaga się szacunku, a poprawnie odmawiany różaniec, będący modlitwą wspólnoty Kościoła, staje się znakiem jego jedności. Dodatkowo pamiętamy, jak kiedyś uczono nas modlitwy, jak dbano o jej – także ten zewnętrzny – charakter. Dziś już mało kto klęka czy składa pobożnie ręce. Często modlimy się niedbale, nie zwracając uwagi na słowa, a nawet do końca je nie rozumiemy. A przecież w modlitwie nie chodzi o to, by ją „wyklepać”. To rozmowa z Bogiem, z Kimś kto jest godzien najwyższej czci i szacunku, także wyrażanego przez postawę ciała, czy sposób wypowiadanych słów. I jeszcze mała prośba. Kiedy słyszymy, że ktoś niewłaściwie się modli zwróćmy mu uwagę, ale czyńmy to z delikatnością. Modlitwa bowiem dotyka serca i wrażliwości człowieka, jest jego doświadczeniem duchowym i osobistym. Dlatego niech zawsze przemawia przez nas troska i chrześcijańska miłość. W końcu modlitwa, a różaniec nade wszystko jest drogą do Boga, któremu „nasze hymny pochwalne niczego nie dodają, ale się przyczyniają do naszego zbawienia”. 

Ks. Bogumił Kempa

Drogi Czytelniku
Czy staranie odmawiasz modlitwę różańcową?
Czy na spotkaniach różańcowych podejmujecie tematykę modlitwy i pobożności?