Z miłości do Matki - Dębnica

Z miłości do Matki

Kościół w Dębnicy poświęcony Matce Boskiej Częstochowskiej powstał w XX wieku, ale najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi już z 1460 roku. Z kolei współcześnie Dębnica i jej parafia znane są na dalekim Cejlonie na Oceanie Indyjskim.

Dębnica to wieś położona przy drodze powiatowej prowadzącej z Przygodzic do Czarnegolasu, około 8 kilometrów na południe od Ostrowa Wielkopolskiego i 3 kilometry od stacji kolejowej Przygodzice. Miejscowość położona jest też na terenie Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy oraz Obszaru Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska. Miejscowość z trzech stron otoczona jest lasami, a w jej sąsiedztwie znajduje się kompleks stawów rybnych Dębnica, wchodzących w skład Stawów Przygodzickich. Największy z nich - Dębnica Dolna ma powierzchnię 70 ha i stanowi bazę wypadową w dolinę Baryczy, ponieważ krzyżują się tu cztery szlaki turystyczne piesze i dwa rowerowe. 

Z kolei parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Dębnicy, licząca około 1200 wiernych, należy do dekanatu mikstackiego. Dodam, że znana jest nawet na Cejlonie (Sri Lanka), czyli jednej z największych wysp Oceanu Indyjskiego, leżącej na południowy wschód od wybrzeży Indii. To dzięki pochodzącemu z Dębnicy oblatowi Maryi Niepokalanej o. Andrzejowi Cierpce, który przez ponad pół wieku był misjonarzem na Cejlonie. Tam został pochowany i postawiono mu pomnik, a w rodzinnej wsi został upamiętniony pomnikiem z tablicą, znajdującym się tuż przy parafialnym kościele. O nim jednak później, a najpierw kilka informacji o miejscowości, parafii i świątyni. 

Już w XV wieku

Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1460 roku i znajduje się w dokumentach kościelnych parafii Kotłów. Bogatym źródłem informacji o miejscowości, parafii i kościele są publikacje przygotowane przez Dariusza J. Peślę. Wiadomo z nich, że Dębnica początkowo była własnością Wieniawitów z Gołuchowa, następnie Leszczyńskich, a od XVIII wieku znajdowała się w posiadaniu Radziwiłłów i wchodziła w skład należących do nich dóbr przygodzickich.

Natomiast „Nazwa wsi wywodzi się od dębów i na przestrzeni wieków wielokrotnie ulegała zmianom: Dambnycza w średniowieczu, Dembnica i Dembnitza – podczas zaborów, Euchwald (dębowy las) – podczas okupacji. Dawniej notowana była też jako Dębnicza, Demnica, Debnicza” - pisze pan Peśla. To niewielka część z dawnej historii miejscowości, a my teraz zajmiemy się parafią i kościołem.

Droga do parafii

Mieszkańcy Dębnicy myśleli o wybudowaniu kościoła w swojej miejscowości już w momencie powstania parafii w Czarnymlesie przed II wojną światową. Jednak po decyzji Kurii diecezjalnej o lokalizacji kościoła w Czarnymlesie „Debniczanie zaniechali swoich planów i zgromadzone już częściowo materiały przekazali do Czarnegolasu na budowę kościoła Najświętszego Serca Jezusa. Próby budowy własnego kościoła w Dębnicy jej mieszkańcy podjęli ponownie w latach 50. XX wieku. W tym okresie funkcjonowała niewielka kaplica urządzona w prywatnym budynku Stanisława Kupijaja. Dopiero połowa lat 70. ubiegłego wieku otwarła szanse na utworzenie własnej parafii. Na skutek działań Stanisława Kupijaja i Józefa Piwonia (...) w 1977 roku w pomieszczeniach uzyskanych od Ochotniczej Straży Pożarnej została uruchomiona tymczasowa kaplica wiejska” - czytam w publikacji „XXX lat parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Dębnicy”.

Parafię w Dębnicy erygował 26 sierpnia 1978 roku ks. abp Jerzy Stroba, metropolita poznański, ponieważ wtedy miejscowość należała do archidiecezji poznańskiej. Wydzielona została z terenu parafii w Czarnymlesie. Jej proboszczem i budowniczym świątyni został ustanowiony ks. Eugeniusz Krawczyk. Z kolei w 2013 roku jego następcą został ks. kanonik Piotr Staszak, który do dzisiaj jest proboszczem w Dębnicy.

Z kamieniem z Jasnej Góry

Kościół zbudowany został w latach 1979-1981 według projektu opracowanego przez Tadeusza Kowalczyka z Puszczykowa koło Poznania, a prace w jego imieniu nadzorował inż. arch. Władysław Matuszczak z Ostrowa Wielkopolskiego. W jego powstanie ofiarami i pracą zaangażowała się prawie cała parafia tak, że niepotrzebne było zatrudnienie firm.

Ostateczną zgodę na budowę kościoła władze państwowe wydały w maju 1979 roku. Wtedy można było do niej przystąpić, tym bardziej, że na ten cel już wcześniej została zakupiona ziemia przez Straż Pożarną. Prace rozpoczęto 12 czerwca 1979 roku. Dziewięć dni wcześniej pochodzący z Jasnej Góry kamień węgielny dla świątyni poświęcił Jan Paweł II w Gnieźnie w czasie swojej pielgrzymki do Polski. Wmurował go ks. abp Jerzy Stroba 1 września tego samego roku. Natomiast poświęcenia kościoła pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej dokonał 20 grudnia 1981 roku ks. bp Tadeusz Etter. Wezwanie było znakiem miłości parafian do Matki Bożej.

Potem w 1983 roku w Dębnicy utworzono cmentarz, który w piątą rocznicę powstania parafii został poświęcony przez ks. bpa Zdzisława Fortuniaka. Następnie w latach 1985 – 1992 zbudowano przy świątyni parafialnej nową plebanię, która zastąpiła wielokrotnie remontowany 100-letni wysłużony budynek.

Matka Boża i orzeł

Świątynia w Dębnicy posiada nowoczesny kształt architektoniczny, z licznymi akcentami modernistycznymi. Zbudowana została na planie prostokąta z wydzieloną częścią prezbiterialną. Jej ściana przednia pochylona jest do przodu, a tylna do środka i jest wyższa od zadaszenia korpusu kościoła. Znajdują się w niej okna oświetlające wnętrze. Okna o kształcie trójkątnym ulokowane zostały także w ścianach bocznych nawy.

Do świątyni wejdziemy przez zadaszone wejście, nad którym umieszczono figurę św. Jana Pawła II oraz trzy daty - 1382, 1917 i 1978 rok i słowa: „Odmawiajcie Różaniec”. To prośba Maryi jaką wypowiedziała w czasie objawień w Fatimie w 1917 roku. Natomiast data 1382 rok związana jest z historią obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Właśnie wtedy książę Władysław Opolczyk ufundował klasztor Ojców Paulinów na Jasnej Górze i podarował im cudowny obraz. Natomiast w 1978 roku wybrano polskiego kard. Karola Wojtyłę na papieża, który wybrał imię Jan Paweł II i jako dewizę słowa Totus Tuus, czyli „Cały Twój”. To cytat z Traktatu o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny św. Ludwika Marii Grignion de Montfort.

Kiedy znajdziemy się we wnętrzu świątyni zauważymy, że jej wyposażenie jest współczesne. Przy ścianie wejściowej ulokowano emporę muzyczną, a na tylnej ścianie części prezbiterialnej znajduje się obraz w ozdobnej ramie przedstawiający Matkę Bożą Częstochowską, patronkę kościoła i parafii. Nad wizerunkiem umieszczono koronę dla Maryi i jej Syna, a pod nim białego orła w koronie i słowa modlitwy: „Pod Twoją obronę”. Z kolei wokół obrazu mamy przypomnienie przesłania Apelu Jasnogórskiego, czyli jego fragment: „Jestem, pamiętam, czuwam”.

Przyjrzyjmy się teraz tabernakulum. Na jego drzwiczkach umieszczono pelikana karmiącego młode swoją krwią, czyli symbol przypominający o ofierze Jezusa za każdego z nas. Z tabernakulum jakby „wyrastają” symbole eucharystyczne - kłosy zbóż i winne grona. 

Patrząc dalej na ścianę prezbiterium zobaczymy tam również obrazy: z lewej strony Jezusa Miłosiernego, a z prawej św. Faustyny Kowalskiej. Natomiast na bocznej ścianie umieszczono pamiątkową tablicę ze słowami: „Wierzyć w Jezusa Chrystusa i miłować się wzajemnie. Kamień węgielny pochodzi z Jasnej Góry. Poświęcił go Ojciec Święty Jan Paweł II 3 czerwca 1979 roku w Gnieźnie, wmurował ks. abp Jerzy Stroba w sobotę,
1 września 1979 roku. W duchu wdzięczności za posługę Jan Pawła II. Mieszkańcy Tej ziemi. 6.06.2005 r.”. Z kolei na stopniach prowadzących na górną płaszczyznę prezbiterium z ołtarzem ustawiona została chrzcielnica. Potem na ścianie oddzielającej nawę od prezbiterium przeczytamy słowa Jezusa z krzyża skierowane do Maryi i św. Jana, apostoła: „Oto syn twój. Oto Matka twoja”, a przez nich do każ∂ego z nas.

Dalej w nawie po prawej stronie prezbiterium zawieszony został obraz ukazujący Maryję i św. Jana w momencie ukrzyżowania Jezusa i podpisany słowami z Ewangelii wg św. Jana: „Uczeń wziął ją do siebie”. Z kolei po lewej stronie prezbiterium zobaczymy obraz ukazujący św. Józefa, który niedawno został zawieszony w okazji trwającego Roku św. Józefa i zawierzenia naszego narodu i Kościoła Opiekunowi Świętej Rodziny. Obok umieszczono słowa modlitwy papieża Franciszka z Listu apostolskiego Patris corde.

Natomiast na ścianach nawy umieszczono stacje Drogi krzyżowej w postaci reliefów. Według słownika relief to kompozycja rzeźbiarska wykonana na płycie kamiennej, metalowej lub drewnianej z pozostawieniem na niej tła. Zdarza się, że relief jest również ozdobą ołtarza. 

Z Dębnicy na Cejlon

Na koniec o pomniku z pamiątkową tablicą, który zobaczymy po wyjściu z kościoła. Upamiętnia on wspomnianego na początku misjonarza oblata. Piszę o ojcu Andrzeju Cierpce OMI. Na tablicy znalazły się między innymi słowa: „Ojciec Andrzej Cierpka OMI. Oblat Maryi Niepokalanej. Misjonarz na Cejlonie przez 54 lata. (…) Szczęśliwa parafia, która mogła jednego ze swoich synów wysłać na krańce świata. Dębnica 1995 rok”. Ojciec Andrzej urodził się 28 listopada 1905 roku, a zmarł 24 czerwca 1982 roku w Jaffna i pochowany został w Mannar na Cejlonie. Przez cały czas od momentu przybycia na Cejlon pracował wśród Tamilów, którzy uważani byli za obywateli drugiej kategorii. Na znak wdzięczności postawiono mu pomnik w Jaffna na Cejlonie.

Tekst Renata Jurowicz
Zdjęcia: Monika Głąb