U podnóża Tatr

U podnóża Tatr

W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Bożej Częstochowskiej oraz rzeźby świętych, z lewej strony wisi obraz św. Klemensa. Na zdjęciu obok przykład sztuki ludowej - przedstawienie sądu ostatecznego na szkle.

Niewielka, drewniana świątynia, nazywana ,,starym kościołem” na ulicy Kościeliskiej w Zakopanem urzeka ciepłem jasnego drewna modrzewiowego, a jej patronka - Matka Boża Częstochowska zaprasza na modlitwę.

Świątynia ta została ufundowana przez Klementynę Homolascową i na jej cześć otrzymała początkowo wezwanie św. Klemensa. Budowa zakończyła się w 1847 roku - góralskich cieśli nadzorował Sebastian Gąsienica, a z końcem listopada do Zakopanego przybył pierwszy proboszcz ks. Józef Stolarczyk, spoczywający dzisiaj obok, na Cmentarzu na Pęksowym Brzyzku (z takimi osobistościami jak Kornel Makuszyński, Tytus Chałubiński, Władysław Orkan, Stanisław Witkiewicz, czy Kazimierz Przerwa-Tetmajer). Nieopodal stoi kaplica Reginy i Pawła Gąsieniców, powstała około 1810 roku. Legenda głosi, że została wybudowana z pieniędzy zbójników, jako zadośćuczynienie za ich postępki. Fundatorzy w testamencie polecili pochować się przed wejściem do niej. Po II wojnie światowej kaplica zyskała wezwanie świętych Andrzeja i Benedykta, a wejście zabezpieczono kratą i dziś można ją oglądać tylko z zewnątrz - podobno przekupki zostawiały w kaplicy swoje tobołki pod opieką Świętych.
Wróćmy jednak do kościoła MB Częstochowskiej. Inaczej niż zdecydowana większość budynków sakralnych, ,,stary kościół” nie jest zorientowany na linii wschód - zachód, ale ma wejście od południa, podobnie jak góralskie chałupy w sąsiedztwie. W latach 1850 - 1851 świątynia została rozbudowana pod nadzorem proboszcza, który zaplanował dobudowanie części południowej z wieżą, a w sąsiedztwie powstanie dzwonnicy (dziś już jej nie ma). Pasterz parafii wybudował też plebanię (dziś jest to siedziba sióstr felicjanek i przedszkole) oraz organistówkę (po drugiej stronie ulicy).
Świątynia jest niewielka, składa się z wielobocznie zamkniętego prezbiterium i dwuczęściowej nawy. Dach pokryty jest gontem i zwieńczony wieżyczką na sygnaturkę. Jej obecne zdobienie pochodzi w większości z II połowy XIX wieku. Wszystkie trzy ołtarze (dwa boczne i główny) wykonał Wojciech Kułach-Wawrzyńcok z Gilczarowa, rzeźbiarz znany i ceniony na Podhalu. Również większość rzeźbionych feretronów i oleodruków świętych widniejących na froncie chóru pochodzi z XIX stulecia. Początkowo w ołtarzu głównym znajdował się obraz patrona świątyni - św. Klemensa, jednak przed II wojną światową nadano kościołowi wezwanie Matki Bożej Częstochowskiej i to jej wizerunek (dziś zdobiony złoconymi sukienkami) znalazł się w centrum, a obraz św. Klemensa przeniesiono na lewą stronę prezbiterium.
Wszystko niemal jest tu wykonane w drewnie przez góralskich artystów i rzemieślników - klęczniki, żyrandole, boczne ołtarze. Na prawej ścianie kościoła, na przeciwko ambony, znajduje się bardzo nietypowy wizerunek św. Pawła, który oślepiony spada z konia w drodze do Damaszku. Autor tego, zdaniem niektorych krytyków i turystów, wręcz komiksowego przedstawienia niestety nie jest znany. Rzucają się tutaj w oczy także antepedia (bogato zdobione zasłony mensy ołtarza) będące przykładem sztuki nowoczesnej, ale wykonanej tak, by wpasować się w zakopiański styl całości - jedne wykonał Karol Kłosowski, a inne Maria Bujakowa. Współczesne są również stacje Drogi krzyżowej namalowane na szkle przez Ewelinę Pęksową. W latach 50. XX wieku został przeprowadzony pierwszy gruntowny remont świątyni, kolejny miał miejsce 11 lat temu.

Anika Djoniziak