Podróż do serca Europy

Podróż do serca Europy

Papież Franciszek zakończył 46. podróż apostolską do Wielkiego Księstwa Luksemburga i Królestwa Belgii, którą nazwał pielgrzymką do serca Europy.

Motta papieskiej pielgrzymki do dwóch krajów wchodzących w skład Beneluksu i stanowiących centra instytucji europejskich nawiązywały do służby i nadziei. Tak różnorodne kulturowo i religijnie monarchie, bogate materialnie, ale ubogie duchowo, zmagają się w ostatnich dziesięcioleciach z postępującą laicyzacją.

Kraj otwartych drzwi

Piotr naszych czasów rozpoczął swą wizytę zagraniczną od doświadczającego skrajnej sekularyzacji Luksemburga. Podczas jednodniowego pobytu w tym kraju papież, któremu towarzyszył kard. Jean-Claude Hollerich, jeden z najbardziej progresywnych hierarchów w otoczeniu Ojca Świętego, złożył wizytę kurtuazyjną u Wielkiego Księcia Luksemburga Henryka w Pałacu Wielkich Książąt. Następnie spotkał się w Cercle Cité z premierem rządu Lucem Friedenem z Chrześcijańsko-Społecznej Partii Ludowej, władzami państwa, przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego i członkami korpusu dyplomatycznego.

W przemówieniu skierowanym do elit kraju, będącego kluczowym centrum gospodarczym i finansowym Starego Kontynentu, Biskup Rzymu zwrócił uwagę na znaczące położenie geopolityczne Luksemburga i jego rolę w budowaniu zjednoczonej i solidarnej Europy, stawiającej czoła agresywnym nacjonalizmom i szatańskim ideologiom. Państwo luksemburskie, będące członkiem-założycielem Unii Europejskiej i poprzedzających ją wspólnot, powinno obrać sobie za cel „cierpliwe budowanie mądrych instytucji i praw, które regulują życie obywateli zgodnie z kryteriami sprawiedliwości i poszanowania praworządności”. Papież nazwał Luksemburg „krajem otwartych drzwi”, w którym nie ma miejsca na dyskryminację i wykluczenie. Przywołując w pamięci pielgrzymkę Jana Pawła II do tego zlaicyzowanego państwa, Franciszek zaapelował o pogłębianie solidarności między narodami: „Luksemburg może ukazać wszystkim korzyści płynące z pokoju w przeciwieństwie do okropności wojny, z integracji i promowania migrantów w przeciwieństwie do ich segregacji”.

Ważnym punktem oficjalnego programu wizyty w Wielkim Księstwie Luksemburga było spotkanie Franciszka ze wspólnotą katolicką w katedrze Notre-Dame. Mówiąc tu o służbie, papież nawiązał do motta swej pielgrzymki. Podkreślił, że duch Ewangelii jest duchem gościnności. Zachęcał tutejszych katolików do otwartości, pomocy i gościnności wobec emigrantów i uchodźców. Podejmując temat laicyzacji, Piotr naszych czasów zaakcentował, że Kościół w zsekularyzowanym społeczeństwie ewoluuje: „Nie zamyka się w sobie, smutny, zrezygnowany, urażony, nie, raczej przyjmuje wyzwanie, w wierności wartościom wszystkich czasów, aby na nowo odkryć i ocenić w nowy sposób drogi ewangelizacji, przechodząc coraz bardziej od zwyczajnego podejścia troski duszpasterskiej do głoszenia misyjnego”. Papieska wizyta zbiegła się z jubileuszem 400-lecia kultu Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych, patronki Luksemburga, której Biskup Rzymu na zakończenie spotkania w katedrze ofiarował złotą różę.

 Na pograniczu dwóch światów

Kolejnym etapem 46. podróży apostolskiej papieża Franciszka było Królestwo Belgii. Ojciec Święty złożył na Zamku Królewskim Laeken wizytę kurtuazyjną u króla Belgów Filipa. Następnie spotkał się z premierem rządu Alexandrem De Croo, władzami i reprezentantami społeczeństwa obywatelskiego. Zwracając się do zebranych, Piotr naszych czasów nazwał ten kraj kontrastów, leżący na linii podziału między światem germańskim i światem łacińskim, „syntezą Europy, od której można rozpocząć jej fizyczną, moralną i duchową odbudowę”, a także „mostem, który sprzyja handlowi, umożliwia różnym cywilizacjom komunikację i dialog, niezbędnym do budowania pokoju i odrzucenia wojny”. W dalszej części swojego wystąpienia Franciszek podkreślił, że Stary Kontynent potrzebuje Belgii, aby kontynuować drogę pokoju i braterstwa między tworzącymi ją narodami. Kraj ten niewątpliwie odgrywa ważną rolę w tym dziejowym momencie naznaczonym przez widmo wojny. Papież z tego miejsca wezwał Europę do przezwyciężenia „zimy demograficznej” oraz otwarcia się na życie i na nadzieję. Potępił jednocześnie nadużycia w Kościele związane z wykorzystywaniem seksualnym dzieci. Odnosząc się do motta „W drodze z nadzieją”, towarzyszącemu podróży apostolskiej do serca Europy, Piotr naszych czasów mówił o nadziei jako o najskromniejszej cnocie danej od Boga.

Z okazji zbliżającego się jubileuszu 600-lecia istnienia dwóch katolickich uniwersytetów, niegdyś stanowiących jedną instytucję, flamandzkiego Louvain i francuskojęzycznego Louvain-la-Neuve, papież spotkał się z reprezentantami świata akademickiego i studentami. W Louvain przestrzegał odpowiedzialnych za uczelnie, aby nie stały się one „katedrami na pustyni”. Natomiast w Louvain-la-Neuve przypomniał, że „studiowanie jest drogą do poznania siebie i innych”. W przemówieniu do przedstawicieli belgijskiego Kościoła, które miało miejsce w bazylice Najświętszego Serca w dzielnicy Koekelberg w Brukseli, Ojciec Święty dał wyraz głębokiej troski o lokalny Kościół, zachęcając go, aby poszedł drogą ewangelizacji, radości i miłosierdzia. Zwieńczeniem podróży apostolskiej papieża Franciszka do Królestwa Belgii była Msza św. na stadionie Króla Baldwina, podczas której Biskup Rzymu dokonał beatyfikacji hiszpańskiej karmelitanki Anny od Jezusa, towarzyszki św. Teresy z Avili, która zakończyła swój żywot w Brukseli. W homilii nazwał ją „protagonistką wielkiego ruchu reformatorskiego w Kościele”, ukazując ją jako wzór „kobiecej świętości”. W czasie trwającej modlitwy Anioł Pański papież zapowiedział rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego króla Baldwina, który – jak podkreślił – był „człowiekiem wiary”. 

Tekst i zdjęcia Justyna Majewska-Michy