Najlepsza drużyna to moja rodzina?

Najlepsza drużyna to moja rodzina?

Nasz noworoczny numer dociera do Was już w Niedzielę Świętej Rodziny i może warto u początku nowego roku zastanowić się nad rodziną. Ta „podstawowa komórka społeczeństwa”, jak ją kiedyś nazywano, na przestrzeni wieków przechodziła dość poważne zmiany.

Przez większą część historii ludzkości małżeństwo i rodzina miały na celu zabezpieczenie majątku, ziemi bądź linii rodowej. Dzisiaj mogą nas dziwić, a nawet szokować choćby teksty biblijne, w których mowa jest o konieczności poślubienia żony zmarłego brata w celu wzbudzenia mu potomstwa, ale w niemal wszystkich kulturach mniej więcej do końca XVI wiek nikogo nie dziwiły i niemal wszystkie małżeństwa były aranżowane przez rodziców. Chodziło o przekształcenie nieznajomych w przyjaciół, wrogów w partnerów, utrzymanie własności i jej pomnożenie. Dzieci, wychowywane z surowością, zanim opuściły rodzinę, rzadko z własnej woli, znacznie częściej z powodu potrzeb rodziny, przez wiele lat mieszkały, pracowały razem z rodzicami i innymi krewnymi.  

Czy coś się zmieniło od XVI wieku? Trochę tak, małżeństwa zawierano nieco później, rodziny stawały się mniejsze, a ważniejszą od scalania zasobów stała się wspólna praca, mąż i żona potrzebowali siebie nawzajem do utrzymania działalności gospodarczej lub produkcyjnej, rozejścia się stały się nawet rzadsze niż w poprzednich wiekach. Budzące się świadome „ja” nie szukało jeszcze samorealizacji, ponieważ ceniło sobie stabilność rodziny. 

Dopiero XIX i XX w. przyniosły bardzo poważne zmiany. Rozwój przemysłu spowodował podział między domem a pracą, przetrwanie przestało zależeć od rodziny i wspólnej pracy na jej rzecz, a stało się osobistym zadaniem człowieka. Do tego większą rolę zaczęły odgrywać miłość, intymność, pojawiła się moda na dzienniki, powieści i listy miłosne. Zaczęto wchodzić w związki nie przez pryzmat tego, co oferuje dana osoba i jej rodzina, ale z powodów subiektywnych, ponieważ się kogoś kochało. Uczucie zastąpiło w rodzinach obowiązek, dzieci żyły z rodzicami nie po to, by być im posłusznymi, ale po to, by być przez nich kochanymi, a samo rodzicielstwo miało wynikać z miłości, a nie z obowiązku. Zadanie rodziny polegało na tym, by poprzez miłość i wychowanie pomóc młodemu człowiekowi stać się indywidualnością. Wydawać by się mogło, że powinniśmy się cieszyć z takiego obrotu sprawy, że nareszcie ludzie są wolni i żenią się z miłości, ten model przeżywał swój złoty wiek w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku, ale ten szczyt małżeństwa okazał się również jego zmierzchem.

Jak to wygląda w naszych czasach? Myślę, że wszyscy widzimy. Miłość, na której opierają się związki, jest coraz bardziej subiektywna i indywidualna, coraz rzadziej w małżeństwie ludzie odnajdują osobiste szczęście, coraz częściej uważają małżeństwo, rodzinę i potomstwo wręcz za przeszkodę w samorealizacji. Ktoś, kto będzie analizował rodzinę naszych czasów wiele miejsca poświęci rodzinom patchworkowym, rodzinom DINK (dual income, no kids - dwa dochody, zero dzieci), rodzinom z „psieckiem”, rodzinom LGBT i jeszcze innym nowościom... A co napisałby o twojej rodzinie?

Na czym ona jest zbudowana, jakie ma priorytety? Kim są w niej rodzicie, a kim są dzieci? Czy w tym nowym roku, jako rodzina, wspólnie możecie zmienić swój świat, cały świat, na trochę lepszy? Bo ze wszystkich TEORII rodziny najważniejsza jest PRAKTYKA twojej.  

ks. Andrzej Antoni Klimek