TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 29 Marca 2024, 14:30
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Na osnowie Chrystusowego wezwania - Kalisz

Kościół pw. Opatrzności Bożej w Kaliszu

Na osnowie Chrystusowego wezwania

W 1970 roku świątynię Opatrzności Bożej w Kaliszu swoją obecnością zaszczycili wielcy Polacy naszych czasów: Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński i metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła. Kamień węgielny pod budowę poświęcił papież Paweł VI.

Projekt utworzenia w Kaliszu nowej parafii rozpatrywany był już w 1939 roku, gdyż wielkość parafii św. Mikołaja była już zbyt duża. Jednak w utworzeniu nowej parafii przeszkodził wybuch II wojny światowej. Sprawa uaktualniła się dopiero w roku 1949. Nad projektem nowej parafii pracował ks. Józef Sieradzan. I kiedy w czerwcu 1952 roku parafię św. Mikołaja w Kaliszu wizytował  biskup Franciszek Korszyński, odwiedził on wówczas także kaplicę księży orionistów. Kaplica ta znajdowała się w wielkim baraku, który można było przystosować do potrzeb nowej parafii. Wobec powyższego bp Korszyński 18 września 1952 roku skierował pismo do Prezydium Miejskiej Rady Narodowej o wyznaczenie terenu pod budowę świątyni nowej parafii między ulicami: Staszica, Widok, Polną i Wodną. 

W warzywnym ogrodzie

Jeszcze przed rokiem 1952 ks. dr Kazimierz Król, dyrektor zakładu opiekuńczego przy ul. Kościuszki w Kaliszu, kupił plac (dzisiaj ul. Polna) na terenie przewidywanej parafii, z zamiarem, gdy tylko będzie to możliwe, wybudowania kościoła. Plac ten został ogrodzony, wyłączony z planów miasta i służył jako ogród warzywny dla dzieci z zakładu. 

25 września tegoż roku Biskup włocławski wydał dokument o erekcji parafii pw. Opatrzności Bożej w Kaliszu. Opiekę duszpasterską nad nową parafią powierzono Zgromadzeniu Księży Orinistów. W dokumencie stwierdzono, że dopóki nie zostanie wybudowana własna świątynia parafialna, tymczasowym kościołem będzie kaplica Sióstr Karmelitanek Bosych w Kaliszu przy ul. Widok. Uzgodniono, że na administratora parafii da nominację biskup ordynariusz, na propozycję Ks. Prowincjała zgromadzenia. Administrator będzie używał pieczęci z wizerunkiem Opatrzności Bożej i napisem w otoku: Administrator parafii Opatrzności Bożej w Kaliszu. 

25 sierpnia 1967 roku wspólnota otrzymała pozwolenie na budowę kościoła i tego dnia rozpoczęto budowę świątyni pw. Matki Kościoła. Poświęcenia jej fundamentów dokonał 23 czerwca 1968 roku ks. bp Pawłowski. Podczas tej uroczystości wmurowany został kamień węgielny poświęcony przez papieża Pawła VI. Kamień jest z alabastru w kształcie prostokąta, a na wierzchu ma herb Ojca Świętego. Jeśli już mówimy o Ojcu Świętym to zauważę, że w świątyni znajduje się obraz Matki Kościoła, dar papieża dla sanktuarium Matki Bożej – Matki Kościoła w Kaliszu. 11 października 1968 roku władze wojewódzkie w Poznaniu wyraziły zgodę na wybudowanie plebanii, która została ukończona w 1971 roku. 

Pod nadzorem 

Kościół powstał w oparciu o projekt Władysława Pieńkowskiego oraz na podstawie opracowań technicznych Konstantego Jankowskiego - „ojców” tego skomplikowanego przedsięwzięcia. Natomiast odpowiedzialnymi za budowę z ramienia orionistów byli ks. proboszcz Józef Kołaciński oraz księża Stanisław Drajczyk i Leszek Wojtyś, a także inżynierowie: Romuald Zaręba, Julian Kondraszewski i Władysław Matuszczakowicz.  

Warto zaznaczyć, że budowa kościoła przebiegała w dość trudnych warunkach jeśli chodzi o ówczesną władzę. Na wielu osobach zaangażowanych w budowę świątyni był wymuszany kontakt z Urzędem Bezpieczeństwa, a nawet proponowano im, by donosili o szczegółach z tego, co dzieje się na placu budowy.  

Wizyta wielkich Polaków

Zanim opiszę samą świątynię muszę wspomnieć, że w 1970 roku miejsce, gdzie wciąż trwała budowa świątyni Opatrzności Bożej, odwiedziły najważniejsze osoby polskiego Kościoła. Swoją obecnością bowiem w tym czasie zaszczycili Kalisz Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński oraz metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła. O randze nowej kaliskiej świątyni poświadcza fakt obecności równie dostojnych gości podczas innej ceremonii, która miała miejsce 12 września 1971 roku. Był to przełomowy dzień w dziejach parafii Opatrzności Bożej, gdyż wtedy odbyło się uroczyste rozpoczęcie służby Bożej w nowej świątyni. Mszą św. o godz. 12.30 zakończyła się służba Boża przy ul. Kościuszki, po czym nastąpiło procesjonalne przejście na ul. Polną. W godzinach popołudniowych, witany radośnie przez parafian, Pasterz diecezji dokonał poświęcenia dolnego kościoła. Trzeba zaznaczyć, że świątynia w całości nie była jeszcze wykończona. W górnym kościele trwały jeszcze prace. W tej podniosłej uroczystości oprócz bpa Zaręby, ordynariusza diecezji, wziął udział również przełożony generalny zgromadzenia ks. Józef Zambarbieri. Uroczystościom przewodniczył bp Jan Zaręba. Obecni byli również zacni goście, a mianowicie kard. Wyszyński, Prymas Polski, kard. Paweł Bertoli z Rzymu, przewodniczący Kongregacji ds. beatyfikacji kard. John Król z Filadelfii, bp Antoni Baraniak, metropolita poznański oraz 25 innych biskupów polskich.
Natomiast konsekracja świątyni pw. Opatrzności Bożej miała miejsce 15 października 1972 roku. Dokonał jej bp Jan Zaręba. Dodam jeszcze, że dzień wcześniej w bocznej nawie zostały umieszczone relikwie polskich świętych męczenników, ofiarowane tej świątyni przez ks. bpa Jana Zarębę. Podczas konsekracji ołtarza, który został wykonany z białego piaskowca, biskup dokonał wmurowania relikwii w mensę ołtarzową. Są to relikwie Świętych: Benedykta, Jana, Mateusza, Izaaka i Krystyna, o czym informują nas archiwalia parafii ojców orionistów. Świątynia przez swoją konstrukcję stanowi o czasach, w których powstała. W dolnym kościele, w miejscu zaplanowanym na kaplicę, znalazły się sale katechetyczne. Pozbawiony chóru w początkach istnienia, kościół rozbrzmiewał dźwiękiem skromnych organów elektrycznych, które później zostały wymienione na piszczałkowe.

Alfa i Omega

Tak przeszliśmy do omówienia tej jednej z największych świątyń Kalisza, gdyż jej objętość to aż 20.000 m3. Kościół posiada nowoczesny kształt architektoniczny i wzniesiony został ze zbrojonego betonu na osnowie Chrystusowego wezwania „Ja jestem Alfa i Omega”. W rzucie poziomym przyjmuje on kształt litery „Omega”, a w przekroju pionowym litery „Alfa”. Nowatorski w panoramie miasta wygląd budowli to nie tylko zasługa architekta, którego dziedzictwo w Polsce jest coraz bardziej dostrzegane i cenione. Ta żelbetowa konstrukcja była dziełem osób, które trudniły się wieloma zawodami. Choć budowla zbliżona jest do planu prostokątnego, widać ciekawe rozwiązanie architektoniczne naw bocznych. Są one zainstalowane na betonowych dźwigarach o dość mocno przeszkolone kolorowymi witrażami według projektu ks. Tadeusza Furdyny, w których zawarte są sceny biblijne. Jest to budowla dwupoziomowa, czyli z dwoma kościołami, dolnym i górnym. Dach nad nawą centralną posiada formę dwuspadową, a nad nawami bocznymi pulpitową. Pokryte są one blachą. W fasadzie frontowej, prawie w całości przeszklonej, umieszczona jest przybudówka z wejściem głównym do obu kościołów, górnego i dolnego.

Część prezbiterialna wydzielona jest kilkustopniowym podestem i zamknięta ścianą wieloboczną, nawiązującą do apsydy. Umieszczony jest w niej duży bizantyjski krzyż, ze sceną męki Pańskiej nad ołtarzem głównym. Jest to dzieło Marii Hiszpańskiej-Neumann. Artystka sięgnęła przy projektowaniu krucyfiksu prawdopodobnie po wzorce ze sztuki wczesnochrześcijańskiej. W modernistycznym wnętrzu kościoła Opatrzności Bożej znajdziemy inne przykłady tradycyjnych elementów wnętrza chrześcijańskiej świątyni. Projekty ołtarza, ławek, rzeźb, tabernakulum, a nawet kazalnicy to dzieła projektanta gmachu Pieńkowskiego. Dolny kościół utrzymany jest w duchu neokatechumenatu, o czym świadczą malowidła na ścianach prezbiterium. Będąc w tej części świątyni przez przeszklone drzwi możemy zobaczyć małą kaplicę, do której wejście znajduje się z boku świątyni. Jest to kaplica adoracji Najświętszego Sakramentu, która otwarta jest od poniedziałku do soboty w godz. od 7.45 do 17.45. Wejście do kaplicy adoracji jest od strony plebani.

Z boku świątyni znajduje się dzwonnica, w której zawieszone są trzy dzwony, poświęcone 19 maja 1975 roku przez ówczesnego Pasterza diecezji włocławskiej. Otrzymały one imiona: Maryja ważący 980 kg, św. Józef - 1480 kg i św. Stanisław - 540 kg. 

Tekst i zdjęcia Arleta Wencwel

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!