Królowa świata - Zbiersk

Królowa świata

Świątynie w Zbiersku miały wielu patronów, pierwszymi były dziewice męczennice, potem św. Urszula i Towarzysze. Aż wybudowany w ostatnich latach nowy kościół otrzymał imię Matki Bożej Różańcowej.

Historia Zbierska sięga XI wieku. Początkowo wieś należała do benedyktynów z Mogilna. Później przeszła w ręce prywatne i w 1. połowie w XVII wieku znalazła się w posiadaniu Zbierskich. Przez kolejne lata należała do wielu szlacheckich rodzin, w tym do Konstantego Kręskiego, który to w roku 1847 sprzedał ją Wilhelmowi Aleksandrowi Repphanowi. Nowy właściciel przyczynił się do jej intensywnego rozwoju i powstania cukrowni.

Począwszy od 11 dziewic 

Pierwszy kościół w Zbiersku zbudowany został w pierwszej połowie XV wieku. Wtedy też przypuszczalnie erygowano parafię. Jak podają źródła pisane z biegiem czasu ta średniowieczna świątynia, która nosiła wezwanie Świętych 11 Dziewic Męczennic, popadała w coraz większą ruinę i w 1730 roku ks. Błażej Świetkiewicz odnowił jej prezbiterium i zakrystię. Kościół wtedy ponownie konsekrowano nadając mu wezwanie św. Urszuli i Towarzyszy. W aktach wizytacyjnych zanotowano, że kościół ten był bardzo opuszczony i miał tylko ołtarz z obrazem Matki Bożej  Częstochowskiej. Ponieważ nawa kościoła nie została w 1730 roku wyremontowana, wkrótce uległa całkowitemu zniszczeniu.

I tutaj pojawia się Stanisław Kożuchowski, ówczesny właściciel wsi, który odbudował ją w 1759 roku. Świątynia ta stoi do dzisiaj, jednak stała się kościołem filialnym, gdyż w Zbiersku istnieje już nowa, większa świątynia, której budowa zakończyła się kilka lat temu. 

Po drugiej stronie ulicy

Od końca XIX wieku następował intensywny rozwój Zbierska, a to zaowocowało zwiększeniem się liczby jego mieszkańców. I tak z biegiem czasu aż do czasów obecnych stara zabytkowa świątynia okazała się zbyt mała. Początkowo myślano o jej rozbudowie, jednakże po dokładnych oględzinach i zbadaniu stanu technicznego przez rzeczoznawców, okazało się, że jest ona bardzo zniszczona. Remont i rozbudowa pochłonęłyby znacznie więcej środków finansowych niż wybudowanie nowego kościoła. Po wielu dyskusjach ostatecznie została podjęta decyzja o budowie nowej świątyni. Pomysł ten nabrał realności z chwilą pojawienia się nowego proboszcza ks. Bogdana Czyżniejewskiego. Projekt przygotował architekt Jerzy Kociołowicz. 

12 października 2003 roku to dzień, który zapisał się w historii Zbierska wielkimi literami. Tego dnia ks. bp Stanisław Napierała poświęcił krzyż i plac pod budowę nowego kościoła po drugiej stronie ulicy, przy której znajduje się jego drewniana poprzedniczka. Do prac budowlanych przystąpiono w następnym roku, tuż po Wielkanocy. Powołany został komitet budowy kościoła, który liczył 24 osoby. Miał on przede wszystkim wspomagać Księdza Proboszcza w podejmowaniu decyzji. Prace budowlane ruszyły dzięki wielkiemu zaangażowaniu firm, instytucji i wiernych, a także dzięki życzliwości i ofiarności całej parafii. Zamierzone prace przebiegały systematycznie, co już w roku 2005 zaowocowało doprowadzeniem do zamknięcia stanu surowego budowli.

Kolejny etap prac 3 października otworzył ponownie ks. biskup Stanisław, poprzez poświęcenie kamienia węgielnego. Dzięki staraniom Ks. Proboszcza został on przywieziony z Nazaretu. Po poświęceniu kamień został umieszczony w przedsionku kościoła wraz z Aktem erekcyjnym. Na nim swoje podpisy złożyli: ks. bp Napierała, obecni kapłani wraz z ks. kan. Marianem Andrzejewskim, dziekanem dekanatu stawiszyńskiego. Architekt świątyni i przedstawiciele miejscowych firm sponsorujących budowę.

Kolejne prace związane były z położeniem dachu, elewacją, a także z wykańczaniem i upiększaniem wnętrza, by wreszcie przejść do nowo wybudowanej świątyni, która powstała w przeciągu zaledwie siedmiu lat. Miało to miejsce 10 października 2010 roku, kiedy to za wstawiennictwem Matki Przenajświętszej w sposób uroczysty dokonało się przejście z kościoła pw. św. Urszuli do nowo wybudowanej świątyni parafialnej pw. Matki Bożej Różańcowej. Uroczystościom przewodniczył ks. bp Stanisław Napierała, który towarzyszył przez wszystkie lata wspólnocie parafialnej. Natomiast 13 października 2013 roku ks. bp Edward Janiak dokonał konsekracji nowego kościoła. W uroczystości konsekracji i poświęcenia ołtarza wzięli udział kapłani z archidiecezji i diecezji: kaliskiej, włocławskiej, gnieźnieńskiej, warszawskiej, częstochowskiej, krakowskiej i koszalińsko-kołobrzeskiej.

Monumentalny, a jednak minimalistyczny

Kościół został zbudowany na rzucie prostokąta, którego kształt poszerzono o trójboczną absydę. Po przeciwnej stronie od absydy znajduje się wieża na rzucie kwadratu, wsunięta nieco w fasadę. Umieszczono w niej wejście główne i podłużne, wąskie okno na całej wysokości pierwszej kondygnacji. Wieżę zakończono wielobocznym bębnem z pełnołukowymi daszkami, przeciwnymi do osi kościoła. Świątynia ta została zaliczona do budowli monumentalnych o długości 33 m, szerokości 26 m i powierzchni użytkowej 550 m2. W kościele może pomieścić 660 osób, w tym 400 siedzących.

Wnętrze kościoła urządzone jest bardzo minimalistycznie. Składa się z trzech naw, głównej oraz dwóch bocznych, oddzielonych od siebie kolumnami. Nawy boczne są niższe od głównej. Kościół wypełniają cztery rzędy ławek. Z tyłu świątyni znajduje się murowana empora chórowa, wsparta na dwóch filarach i oświetlona przed dwa pełnołukowe okienka umieszczone we wnękach. Nawa główna oddzielona jest od prezbiterium szerokim łukiem. Znajdują się w nim dwie wnęki z oknami. Tak jak nawa główna, przykryte jest płaskim sklepieniem, ściętym po bokach. Świątynia zawiera stosunkowo niewiele elementów o charakterze sakralnym. Możemy zobaczyć jedynie przedstawienie Ducha Świętego w postaci gołębicy, kilka obrazów ukazujących świętych oraz reliefowe stacje Drogi krzyżowej. 

U stóp pompejańskiej 

Tak dotarliśmy do centrum świątyni, do ołtarza głównego, w którym znajduje się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, nazywanej tu Królową Świata. Maryja siedzi na tronie z Dzieciątkiem Jezus na ręku. U jej stóp klęczy po stronie lewej św. Dominik, a po prawej św. Katarzyna ze Sieny. Maryja prawą ręką przytrzymuje Dzieciątko, a lewą podaje różaniec św. Katarzynie. Dzieciątko podaje różaniec św. Dominikowi. Spojrzawszy na tło obrazu dostrzeżemy prawdziwą tragedię, wybuch Wezuwiusza, który jak wiadomo zniszczył Pompeje. Wizerunki tego typu określane są mianem Matki Bożej Pompejańskiej lub Matki Bożej Różańcowej. Obraz został namalowany w XVII wieku i pochodzi z ołtarza głównego zabytkowego kościoła. Również ze starego kościoła przeniesione zostały obrazy świętych, które zyskawszy nowe ramy zawieszono na ścianach nowej świątyni.

Cztery z nich zdobią ściany prezbiterium. A przedstawiają one: św. Wawrzyńca, św. Kazimierza, św. Jacka i św. Izydora. Natomiast pozostałe dwa, czyli te na których przedstawiony jest św. Józef i św. Jan Paweł II, umieszczone są nieco dalej prezbiterium w osobnych miejscach, gdzie odbierają należną im cześć. Zaś na ścianach korpusu nawowego znalazły się stacje Drogi krzyżowej. 

Natomiast przy obrazie św. Józefa znajdziemy  relikwiarz ze szczątkami św. Augustyna, które zostały przywiezione z Rzymu w 2013 roku i podarowane przez ówczesnego Biskupa Ordynariusza. Warto zaznaczyć, że św. Augustyn (Aureliusz Augustyn) to jedna z najbardziej uniwersalnych i rozpoznawalnych postaci z dziejów Kościoła. ■

Tekst Arleta Wencwel-Plata