TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 28 Marca 2024, 15:45
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Kościół pw. św. Floriana w Opatowie

św. FlorianU świętego Floriana

Spór o potrzebę budowania nowego kościoła trwał przez wiele lat. Jego losy spoczywały w rękach zaborców i Kamery w Berlinie, która nie chciała ponosić ciężarów patronackich. W 1892 roku nowym patronem został książę Henryk Hohenzollern i dzięki niemu jak i wspólnoty parafialnej stanął kościół w Opatowie.

Kiedy spoglądamy na stojącą w naszym mieście, czy wiosce świątynię choćby nie wiem jak była ona wiekowa, to tak naprawdę nie wiemy ile świątyń przed nią gromadziło wiernych z tych ziem. Kościół parafialny w Opatowie także miał swoich poprzedników, gdyż jest już trzecim z kolei. W czasach średniowiecza wieś należała do majątku klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu-Ołbinie. Kilkadziesiąt lat w XV wieku wieś posiadała prawa miejskie. Z akt wizytacyjnych w kolejnych latach odnotowano, że do parafii należał: Opatów, Trzebień i Biadaszki oraz Słupia z kościołem filialnym. Uposażenie proboszcza składało się wówczas z dwóch łanów roli, łąki, ogrodu, stawu rybnego, czterech osiadłych zagród oraz mesznego od włościan, dziesięciny folwarcznej i kmiecej, a także daniny w naturze z młynów.
Budowę pierwszej świątyni, która stanęła na w Opatowie pw. św. Floriana należy łączyć z wcześniej wspomnianym opactwem św. Wincentego we Wrocławiu, do którego Opatów został włączony w 1239 roku. Już w 1149 roku benedyktyni z tego klasztoru władali pobliską Trzcinicą z nadania swego fundatora Piotra Włostowica. Klasztor św. Wincentego był wówczas obsadzony przez norbertanów. Mimo, że o pierwszej świątyni nie ma żadnych bliższych informacji, to prawdopodobnie pierwszy kościół powstał z inicjatywy norbertanów w I połowie XIII wieku.

W modrzewiu
Kolejna świątynia została zbudowana w całości z drzewa modrzewiowego w XIV wieku. Ulegał on ciągłej przebudowie. W XVI wieku istniało tylko prezbiterium. Trzy wieki, później, bo dopiero w 1829 roku dzięki fundacji Hipolita Rychłowskiego, ówczesnego dzierżawcy Opatowa, kościół uzyskał swój ostateczny kształt. Niestety bliższych informacji kiedy i przez kogo ten kościół został konsekrowany nie wiadomo. W czasie pożaru w 1768 roku, który zajął probostwo, spłonęły także wszystkie dokumenty. W 1900 roku ze względu na pogarszający się stan techniczny budynku, a także ze względu na przybywających parafian rozebrano kościół i podjęto decyzję o  budowie nowej świątyni.  W drewnianej świątyni prezbiterium znajdowało się od strony wschodniej, umieszczony był w nim wielki ołtarz św. Floriana, Męczennika z relikwiami innych świętych Pańskich. Z prawej strony prezbiterium znajdował się ołtarz Świętego Krzyża, a po przeciwnej stronie obok ambony ołtarz św. Jana Nepomucena. W kościele były dwie kaplice. Od północy była kaplica Matki Bożej, w której znajdował się ołtarz Matki Boskiej Pocieszenia, a po prawej stronie ołtarz Matki Bożej Szkaplerznej. Natomiast od strony południowej znajdowała się kaplica św. Michała. Wejście do kościoła było od zachodniej strony i prowadziło przez kruchtę. Kościół miał też niewielkie podziemia (tzw. sklep), w których chowano zmarłych. W osobno stojącej drewnianej dzwonnicy znajdowały się duże dzwony. Przy kościele stała kapliczka św. Jana Nepomucena. Całość była otoczona wiązami i lipami oraz drewnianym płotem.

Trudne decyzje i spory
Po rozebraniu drewnianej świątyni długo jeszcze nie zaczęto prac nad kolejnym kościołem, ale jak czytamy w pracy magisterskiej Marka Kowalskiego, który zgromadził wiadomości o parafii i kościołach, było to spowodowane najprawdopodobniej trudnościami „z jakimi borykał się Kościół katolicki pod zaborem pruskim w okresie Kulturkampfu”. Dalej w pracy tej czytamy: „Decydujący wpływ na przyśpieszenie tempa prac związanych z budową nowego kościoła miały, wydaje się, cztery czynniki: zmiana w 1863 roku proboszcza, którym został ks. Wojciech Sierakowski; czynne wsparcie patronów, zwłaszcza Wielkiego księcia Badeńskiego Fryderyka (w latach 1865 – 1887) i księcia Pruskiego Henryka, brata królewskiego; obaj nie uchylali się od ponoszenia 2/3 kosztów budowy przypadających na patronat; zły stan kościoła drewnianego, w którym dotychczas skupiało się życie religijne parafii i definitywne jego zamknięcie przez ówczesne władze w 1898 roku, ze względu na duże zagrożenie dla życia wiernych, duże zaangażowanie i cierpliwość parafian opatowskich. Wstrzymanie prac przygotowawczych nastąpiło pod koniec 1887 roku, gdy patronem kościoła została Królewska Kamera w Berlinie. Przez pięć lat toczył się spór o potrzebę budowania nowego kościoła. Patron sugerował wyremontowanie starego kościoła. W rzeczywistości Kamera chciała się uchylić od ponoszenia ciężarów patronackich. Sprawa ruszyła zdecydowanie do przodu z chwilą, gdy w 1892 roku nowym patronem został, wspomniany wyżej, książę Henryk Hohenzollern. W końcu sierpnia 1898 roku, po zatwierdzeniu rysunku i kosztorysu p. Dahmsa, zarówno przez władze duchowną, jak i świecką, rozpoczęto prace budowlane” (fragment z pracy magisterskiej Marka Kowalskiego).

W rekordowym tempie
Kiedy już ruszyły prace budowlane, to w rekordowym tempie dwóch lat został postawiony nowy kościół. Jego konsekracji dokonał ks. bp Edward Likowski 14 października 1900 roku, zachowując  wezwanie św. Floriana. Kościół położony jest w południowej części Opatowa, przy drodze do Siemianic, nad doliną Pomianki. Murowany z cegieł budynek ma kształt neoromańsko-neogotycki  i stanowi pseudobazylikę. Zbudowany jest na planie krzyża. z poprzeczną nawą oraz z prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Prezbiterium zamknięte jest trzema bokami ośmiokąta, w centrum wznosi się ołtarz główny wykonany z drzewa sosnowego w stylu romańskim. Pochodzi on z 1898 roku. W ołtarzu głównym umieszczony jest obraz przedstawiający św. Floriana, patrona świątyni i parafii, po bokach rzeźby św. Piotra i św. Pawła. Obraz patrona namalowany został w 1900 roku przez J. Szpetkowskiego z Poznania. Jest on wzorowany na ikonografii XVI – wiecznej, Przedstawia św. Floriana jako patrona walki z ogniem i pożarem. Na obrazie ubrany jest on w zbroję, trzyma w ręku naczynie z wodą, którą gasi znajdujący się pod stopami płonący dom. W prawym dolnym rogu artysta umieścił wieżę kościoła opatowskiego. Po obu stronach nawy głównej oraz w prezbiterium umieszczono 12 figur Apostołów.

W ramionach Matki Bożej
W kościele znajdują się także dwa ołtarze boczne, które pochodzą z poprzedniego kościoła drewnianego. Po lewej stronie znajduje się ołtarz Matki Bożej Szkaplerznej, wykonany  z drzewa - rzeźbiony  i polichromowany w stylu barokowym z I poł. XVIII wieku. Początkowo znajdował  się w nim obraz Matki Bożej Szkaplerznej nieznanego autora pochodzący z II poł. XVII wieku. W jego miejsce, w roku 1901 umieszczono obraz MB Szkaplerznej autorstwa T. Lesiewicza. W 1982 roku oba obrazy poddano gruntownej renowacji i konserwacji. Obraz Lesiewicza, został umieszczony na ścianie kościoła. Pierwszy obraz po renowacji został zaliczony do dzieł z II połowy XVII wieku i wrócił na swoje miejsce. W ołtarzu tym umieszczono  relikwie :św. Amacjusza, św. Florydy, św. Kolumba, św. Symplicjusza i św. Walda. Po prawej zaś pochodzący z II połowy XVII w ołtarz św. Michała, wykonany z drzewa, rzeźbiony i polichromowany. Dziś widzimy w nim obraz  św. Michała namalowany przez pana Krzyżaka, ale pierwotnie stała tam figura św. Michała nieznanego rzeźbiarza. Także i tu znajdują się relikwie świętych: św. Amacjusza, św. Walentego, św. Florydy,  św. Kolumba, św. Prospera, św. Symplicjusza. Po obu stronach centralnych pól tych ołtarzy umieszczone są rzeźby aniołów. W skład wyposażenia wnętrza wchodzi także obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów, figura Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny, chrzcielnica, drewniana ambona oraz Stacje Drogi Krzyżowej.
Kościół posiada trzy nawy z transeptem. Całość zwieńczona jest sklepieniem kolebkowym, z lunetami, wspartym na gurtach i ośmiu filarach. W ścianach świątyni jest dziewiętnaście okien, przeszklonych bez witraży co zapewnia dobre oświetlenie. Świątynia posiada dwie wieże. Większa o wysokości 39 m, wyposażona jest w 4 tarcze zegarowe, usadowione zgodnie z głównymi kierunkami geograficznymi, zakończona jest neogotyckim zwieńczeniem, hełmem strzelistym. Nad środkiem kościoła, na skrzyżowaniu jego ramion, wznosi się mniejsza wieża z dzwonem sygnaturką.
Ściany kościoła zdobią namalowane w latach 1970 – 1974 obrazy z wizerunkiem Matki Bożej Częstochowskiej oraz o. Maksymiliana Kolbe. Oba są autorstwa ówczesnego wikariusza opatowskiego ks. Stanisława Witka.

Tekst Arleta Wencwel
Zdjęcia M.Rubas

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!