Efez - wróć do pierwszej miłości

Efez - wróć do pierwszej miłości

W Księdze Apokalipsy znajdujemy listy, które Jezus Chrystus kieruje przez św. Jana do siedmiu Kościołów w Azji Mniejszej: do Efezu, Smyrny, Pergamonu, Tiatyry, Sard, Filadelfii i Laodycei (por. Ap 2-3).

Symbolika Apokalipsy nakazuje widzieć w owych siedmiu Kościołach nie tylko siedem historycznych wspólnot, ale cały Kościół w czasie i przestrzeni. Są to zatem listy skierowane także do nas i do naszych wspólnot.
Adresatem pierwszego listu jest Kościół w Efezie (Ap 2,1-7).  Miał on wiele zalet, za które otrzymuje w liście pochwałę. Charakteryzował się gorliwym trudem apostolskim, cierpliwą wytrwałością w uciskach i nienaganną prawowiernością. Nie dał się zwieść agitatorom, ani fałszywym apostołom, nie pozwalał zafałszować chrześcijaństwa. Przykładając się jednak z zapałem do walki o czystość wiary zagubił coś bardzo ważnego - „mam jednak przeciw tobie to, że porzuciłeś swoją pierwszą miłość” (Ap 2,4). Osłabła w nim początkowa miłość, czyli wewnętrzne źródło, z którego wynika całe jego poprawne i godne pochwały postępowanie. Kontekst wcześniejszy wskazuje, iż zarzut dotyczy nie tyle miłości do Boga, ile  raczej osłabienia miłości braterskiej.
Grzech Kościoła efeskiego może się pojawiać wszędzie tam, gdzie wierni przesadnie zabiegają o doskonałość swojej wspólnoty, przedkładając ponad wszystko czystość doktryny i stawiając innym wyidealizowane żądania. Tymczasem chrześcijaństwo to nie tylko wierny przekaz doktryny, ale przede wszystkim jej realizacja, czyli czynna miłość. Niestety przypadek Kościoła w Efezie aż nadto często powtarzał się w historii, gdy chrześcijanie zamiast widzieć w sobie braci i siostry, widzieli przede wszystkim wrogów, których należy zwalczyć. Gdy z biegiem czasu braterstwo we wspólnocie zamienili na sprawną organizację, rozbudowując struktury, instytucje i biurokrację oraz coraz bardziej skupiając  się na sobie. Gdy zamiast wspólnoty zaczęli tworzyć podziały, układy i strefy wpływów, a w miejsce braterstwa i autentycznej miłości zadowolili się przeciętną poprawnością i tzw. „byciem w porządku”.
Zmartwychwstały Pan „przechadzający się między siedmioma świecznikami”, znający chwalebne czyny efeskiej wspólnoty obwieszcza, iż także wzorowi i poprawni chrześcijanie potrzebują nawrócenia: „Pamiętaj skąd spadłeś. Nawróć się i postępuj jak na początku” (Ap 2, 5). Nawrócenie to związane jest z przypomnieniem sytuacji pierwotnej miłości i gorliwości. Nie chodzi jedynie o intelektualne wspominanie minionej przeszłości, ale o duchowy powrót do źródeł, o ponowne odkrycie własnych korzeni, a w konsekwencji własnej tożsamości. Wezwanie do ciągłego odświeżania pamięci i przywoływania wielkich dzieł przeszłości jest nicią przewodnią całej historii Izraela. Zmartwychwstały w wielkanocny poranek każe uczniom wrócić do Galilei, czyli do początku ich wspólnej drogi, a w dzień Pięćdziesiątnicy posyła Parakleta, który przypominać ma słowa Jezusa.

ks. Piotr Bałoniak