Zróbmy józefologię!

Zróbmy józefologię! 

Refleksji teologicznej podjętej w czasie obrad XIII Międzynarodowego Kongresu Józefologicznego w Meksyku towarzyszyło przekonanie, że należy dokonać solidnej syntezy józefologicznej. Zachęcał do tego nestor centralnoamerykańskiej józefologii o. Gabriel Rodriguez Celis z Gwatemali.

Pierwszego dnia XIII Międzynarodowego Kongresu Józefologicznego w Meksyku swoją prelekcję wygłosił 80-letni o. Gabriel Rodriguez Celis z Gwatemali, który jest prawdziwym nestorem południowoamerykańskiej józefologii. Na co dzień o. Gabriel pełni funkcję dyrektora Sociedad Centroamericana de investigacion y divulgacion de san Jose (Środkowoamerykańskie Towarzystwo Badań i Rozpowszechniania św. Józefa). Od najmłodszych lat związany był z Misioneros Josefinos. Na wstępie jego wykładu mogliśmy usłyszeć, że to dzięki Misjonarzom św. Józefa otrzymał pierwsze sakramenty i odkrył powołanie do kapłaństwa. Pierwotnie to właśnie o. Gabriel Rodriguez Celis miał być odpowiedzialny za organizację wrześniowego światowego kongresu józefologicznego, jednakże ze względu na wiek, a co za tym idzie ubytek sił, a także trudności finansowe i personalne w gwatemalskim ośrodku józefologicznym postanowił zrezygnować z organizacji XIII Międzynarodowego Kongresu Józefologicznego.

Zróbmy józefologię
Kanwę wystąpienia o. Gabriela stanowiła prezentacja napisanej przez niego książki pod prowokacyjnym tytułem „Zróbmy józefologię”. Przyznam szczerze, że prezentacja ta wywołała wiele dyskusji. Chodziło przede wszystkim o to, że jej metodologia nie spełnia europejskich standardów naukowych. Niemniej jednak wydaje mi się, że o. Gabriel wcale nie rościł sobie pretensji do tego, by synteza, którą przygotował stała się podręcznikiem do józefologii. Jak sam argumentował chodziło o wyznaczenie obszarów, które dobrze wykształceni biblijnie i teologiczne józefolodzy mogliby rzetelnie pogłębić i opracować. Moim zdaniem książka gwatemalskiego duchownego doskonale spełnia swoją rolę. Ponadto chciałbym zauważyć, że postawa i zaangażowanie o. Gabriela zasługują na pełne uznanie i szacunek. Rzadko, bowiem zdarza się, aby ktoś w wieku prawie 80 lat przygotował pozycję książkową liczącą prawie 400 stron.

Józefologia Vilaseca
Zasadniczy wątek prezentacji o. Gabriela stanowiło przedstawienie systemu józefologicznego zawartego w treści 20 dzieł o św. Józefie napisanych przez o. Jose Maria Vilaseca, który był założycielem Misjonarzy św. Józefa. Duchowny z Gwatemali przedstawiając józefologię o. Jose Marii Vilaseca, podkreślił, iż założyciel Misioneros Josefinos był zachwycony posługą, jaką spełniał św. Józef w stosunku do Maryi i Jezusa. Zacytował następujące słowa ks. Vilaseca: „Józef musi podjąć się najtrudniejszych działań: ma być przedstawicielem Ojca przedwiecznego, prawdziwym oblubieńcem Najświętszej Maryi Panny i być słusznie nazywanym ojcem Jezusa. Święty Józef w pewien sposób dzieli się z Jezusem swoim doświadczeniem ojcostwa. Józef pokazał w praktyce, że jest bardzo godnym mężem i najwierniejszym przedstawicielem Ojca Przedwiecznego”.
W rękopisie „O poczęciu św. Józefa” i w licznych medytacjach dla Misjonarzy św. Józefa ks. Vilaseca mówi: „Józef przedstawia autorytet samego Przedwiecznego”. Dyrektor Środkowoamerykańskiego Towarzystwa Badań i Rozpowszechniania św. Józefa zauważa, że jest to głęboka myśl zaczerpnięta od Izydora Isolaniego. W opinii Vilaseca św. Józef reprezentował osobę Boga Ojca. Józef jest pośród wszystkich ludzi, doskonałym narzędziem Ojca Przedwiecznego w największym i najważniejszym przedsięwzięciu, jakim było odkupienie całego rodzaju ludzkiego. Odwołując się do różnych autorów, ks. Vilaseca podziwia św. Józefa za władzę, jaką Bóg Ojciec daje mu nad Jezusem i Maryją. Kiedy Ewangelia mówi, że Józef jest ojcem Jezusa, i powtarza to tak wiele razy, potwierdzając w ten sposób doskonałość Józefa, jakby chciała powiedzieć, doskonałość ziemskiego ojca Jezusa, któremu Stwórca został dany jako syn. Założyciel Misioneros Josefinos wskazuje, że anioł powiedział do Józefa: „Weź Dziecię i Jego Matkę. Weź Dziecię, ponieważ daje ci je Przedwieczny, i weź Matkę, ponieważ razem z Synem są dwojgiem nierozłącznych, oboje muszą należeć do ciebie; weź Go, ponieważ będąc naturalnym Synem Bożym, jest także twoim synem. Józef, który jest tylko zwykłym stworzeniem jest jednocześnie najbardziej uprzywilejowany spośród wszystkich ludzi, Odwieczny pozbawił się swojej chwały i przekazał ją Józefowi”. Gwatemalski duchowny interpretując nauczanie ks. Vilaseca stwierdza, że chwałą Ojca Przedwiecznego ma być ziemski ojciec Jezusa.

Wyjątkowość św. Józefa
Ojciec Gabriel cytując ks. Vilaseca pyta: Kto został wywyższony tak jak Józef? Kto jak Józef został podniesiony przed samymi aniołami? Kto jak Józef był traktowany przez Matkę Bożą jako jej mąż? A czyż to nie w Józefie sam Jezus widział i szanował obraz swego przedwiecznego Ojca? Powołując się na różnych autorów, o. Vilaseca konkludował: „Święty Józef jest pierwszym z rodziny Bożej (Jan od Jezusa), jest pełnomocnikiem wielkich skarbów Ojca Przedwiecznego (Kanizjusz), jest odpoczynkiem Marii w pracy (Cartagena), jest mocną tarczą tajemnicy wcielenia (Isolano), jest nieustannym towarzyszem czynów Jezusa i Maryi (Kanizjusz). Józef z godnością ojca Jezusa, faktycznie wchodzi w obcowanie z Bogiem, i to nie jak Mojżesz na Synaju, który doświadczył ograniczonej czasowo bliskości, ale doświadczył bliskości życia codziennego w domu rodzinnym w Nazarecie”.

Model ojcostwa
Ukazanie, jak to czyni o. Vilaseca, Świętego Józefa jako wzoru dla tych, którzy rządzą, jest bardzo przydatne dla społeczeństwa bez ojca lub nieobecnego ojca, a zdaniem o. Gabriela Rodriguez Celis w takim społeczeństwie żyjemy. Józef był wśród wszystkich przełożonych tym, który posiadał cechy takich lepszych. Doskonalsze niż ktokolwiek inny, ponieważ został ustanowiony prawdziwym przełożonym Boskiej Rodziny Maryi i Jezusa. Rodzina, którą kierował z wielkim zrozumieniem i roztropnością, jakby zajmując miejsce Ojca Przedwiecznego wobec Jednorodzonego Syna. Był przedstawicielem Boga Ojca, ponieważ w Jego imieniu musiał chronić swego jednorodzonego Syna. Święty Józef był predestynowany do zaspokojenia wszystkich ich potrzeb, przemawiania do nich w imieniu Ojca w chwilach największego zagrożenia, czym w pełni reprezentuje ojcowską troskę Boskiej Opatrzności. Na koniec o. Gabriel zachęcał wszystkich: „Rozważcie, do jak wysokiego stopienia doskonałości łaska podniosła św. Józefa. Rozważcie również wybór Ojca Przedwiecznego, który zastąpił swoją Osobę św. Józefem. Bóg Ojciec nie znalazł wśród wszystkich ludzi nikogo lepszego niż tego, który mógłby go zastąpić. Święty Józef został powołany przed wiekami przez Ojca Przedwiecznego, aby tu na ziemi być Jego zastępcą i przedstawicielem w najważniejszej ze wszystkich Jego spraw. Odwieczny Ojciec z wielką mądrością i roztropnością nadał Józefowi imię ojca, które było jego własnym”. ■

Ks. Jakub Bogacki