Znak ofiary i triumfu

Znak ofiary i triumfu

Jest symbolicznym przypomnieniem, że wszystkie sakramenty Kościoła swój początek mają w męce i krwi Jezusa przelanej na krzyżu.

Jeszcze kilka dni temu w świątyniach krzyż Chrystusa był przysłonięty fioletową tkaniną. W ten sposób Kościół kierował naszą uwagę na tajemnicę, którą trzeba odkrywać. W Wielki Piątek tajemnica ta została w pełni objawiona i zasłona z krzyża opadła. Dziś przeżywając Niedzielę Wielkanocną nasz wzrok znów kierujemy na krzyż, na którym zawieszona została stuła koloru czerwonego. Krzyż z czerwoną stułą jest jednym z trzech znaków przypominających o zmartwychwstaniu Pana Jezusa, które pojawiają się w okresie wielkanocnym, a których w ciągu roku raczej nie zobaczymy, bądź zobaczymy sporadycznie. Pozostałymi dwoma znakami są: paschał i figura Zmartwychwstałego. Każdy z nich wskazuje na inny aspekt niezgłębionej tajemnicy zmartwychwstania. 

Zgodnie z tym, co mówią rubryki Mszału rzymskiego (s. 182) krzyż paschalny przyozdobiony czerwoną stułą zostaje przekazany ministrantowi przy grobie Pańskim po zakończeniu Wigilii Paschalnej i jest niesiony podczas procesji rezurekcyjnej wraz z figurą Zmartwychwstałego. Po powrocie procesji do kościoła, do głównego ołtarza, krzyż i figurę ustawia się obok ołtarza (nie na nim). Czerwona stuła na krzyżu i figura Zmartwychwstałego pozostają przy ołtarzu przez cały okres paschalny. Ważnym momentem, jeśli chodzi o nałożenie stuły na krzyż, jest jej ucałowanie przez kapłana w miejscu krzyżyka. Gest ten wyraża wielki szacunek do Jezusa Chrystusa. Często na ramionach stuły wyhaftowany jest baranek wielkanocny i świeca paschalna.

Znak Najwyższego kapłana

Pewnie nie raz zastanawialiście się, dlaczego na krzyżu zawieszona jest stuła, a do tego w kolorze czerwonym. Odpowiedź jest tylko jedna, czerwona stuła na krzyżu to symbol ofiary, którą Chrystus złożył w Wielki Piątek na krzyżu i męczeństwa. Czerwona stuła jest też symbolem triumfu i zmartwychwstania Chrystusa - kapłana. 

W okresie wielkanocnym zawieszona na krucyfiksie symbolizuje belkę krzyża, który niósł Jezus Chrystus na Golgotę. Przypomina, że Chrystus jest Najwyższym Kapłanem, który na ołtarzu krzyża złożył najdoskonalszą ofiarę „sam stał się Kapłanem, Ołtarzem i Barankiem Ofiarnym”. 

Ta czerwona stuła, która zwykle jest częścią stroju liturgicznego diakonów, prezbiterów i biskupów, oznacza ich pasterski urząd i uczestnictwo w kapłaństwie sakramentalnym. Jej symbolika nawiązuje również do łaski uświęcającej, pokory i wytrwałości, czyli wszystkich cech, którymi obdarzeni są kapłani. Jednoczesnie symbolizuje ciężar posługi kapłańskiej i poświęcenia siebie dla wiernych oraz Boga. 

A zatem stuła ta ma głębokie znaczenie symboliczne i jest to widzialny znak szafarza, który uosabia Chrystusa i występuje jako alter Christus w czasie Eucharystii.

W niej mają początek

Stuła ta jest również symbolicznym przypomnieniem, że wszystkie sakramenty Kościoła mają swój początek właśnie w męce i krwi Jezusa przelanej na krzyżu. I tutaj należy zaznaczyć, że okres wielkanocny jest w szczególny sposób „czasem sakramentalnym”, jest czasem refleksji nad sakramentami, sprawowania ich w sposób szczególnie uroczysty oraz odnawianie w sobie darów, otrzymanych w sakramentach świętych.

Tą sakramentalną drogę rozpoczyna odnowa przyrzeczeń chrzcielnych w Wigilię Paschalną dochodząc do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego, kiedy ma miejsce odnowa misji otrzymanej w sakramencie bierzmowania.  I właśnie świętowaniem dnia Pięćdziesiątnicy, w której wierzący uczestniczą w sposób szczególny przez sakrament bierzmowania kończy się wielkanocna droga ponownego odkrywania znaczenia sakramentów. A zatem wszystkie sakramenty czerpią swoją moc z tajemnicy śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, który obdarzył swoich uczniów łaską uczestnictwa w tajemnicy ofiary krzyżowej i zwycięstwa nad śmiercią. Do tych myśli trzeba wracać także w czasie adoracji Chrystusa, obecnego w Najświętszym Sakramencie. 

Wymowna czerwień

Kolor czerwony ma wiele odsłon, a raczej symboli. Kolor ten symbolizuje przede wszystkim krew i ogień, w związku z czym wykorzystywany jest podczas obchodów uroczystości związanych z pasją Chrystusa i męczeństwem apostołów i świętych. Czerwień kojarzy nam się przede wszystkim z kolorem krwi. Nowy Testament opiera się na odkupieńczej symbolice czerwieni poprzez krew Jezusa Chrystusa. Ukrzyżowanie Chrystusa jest centralnym punktem teologii chrześcijańskiej, gdzie Jego przelana krew jest postrzegana jako środek, za pomocą którego ludzkość zostaje pojednana z Bogiem. List do Hebrajczyków 9,22 podkreśla to, stwierdzając: „Zaiste, pod prawem niemal wszystko bywa oczyszczane krwią, a bez rozlania krwi nie ma odpuszczenia grzechów”. 

Czerwona krew Chrystusa staje się zatem potężnym symbolem odkupienia, oczyszczenia i ustanowienia nowego przymierza między Bogiem a ludzkością. Nie dziwi więc fakt, że w liturgii kolor ten używany jest w dni, w których wspominana jest męka Pańska czyli w Niedzielę Męki Pańskiej, Wielki Piątek, czy w święto Podwyższenia Krzyża. Przypomina wtedy o krwi Baranka - Chrystusa, w której wierzący „opłukują i wybielają swoje szaty”, która zmyła z ich serc brud grzechów. Kolor czerwony wybija się także w te dni, w których wspominamy świętych męczenników, którzy przelali ją ze względu na wierność Chrystusowi. Jest więc czerwień szat z jednej strony uświadomieniem, za jaką cenę zostaliśmy odkupieni, a z drugiej wezwaniem do wierności Chrystusowi nawet, jeśli wiele kosztuje.

Drugim symbolem czerwieni jest ogień, który jest znakiem Ducha Świętego stanowiący przypomnienie „języków jakby z ognia”, które spoczęły na uczniach w Wieczerniku w dniu Zielonych Świąt. A czerwone szaty przypisane są również do tego rodzaju świąt. Przez ów symboliczny związek z trzecią osobą Trójcy Świętej czerwień staje się przypomnieniem: ja też zostałem namaszczony Duchem Świętym. 

Tak więc ta wymowna czerwień, ten jeden kolor, który symbolizuje tak wiele, bo ofiarę, męczeństwo, triumf i zmartwychwstanie Chrystusa jest przede wszystkim symbolem radość i nadziei ze zmartwychwstania. 

Arleta Wencwel-Plata