Władza rodzicielska a kontakty z dzieckiem

Władza rodzicielska a kontakty z dzieckiem

Kodeks rodzinno-opiekuńczy wskazuje, że władza rodzicielska trwa aż do uzyskania przez dziecko pełnoletności. Obejmuje ona prawa i obowiązki rodziców wobec dziecka, polegające w szczególności na sprawowaniu pieczy nad dzieckiem i jego majątkiem oraz na wychowywaniu dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

Władza rodzicielska to powinność troski rodziców o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, zatem o zapewnienie dziecku stabilnej sytuacji rodzinnej. Co ciekawe, prawo rodzinne wskazuje, że dziecko, które pozostaje pod władzą rodzicielską ma również powinności wobec swoich rodziców, sprawujących nad nim władzę, a mianowicie powinno być im posłuszne, a w sprawach, które może podejmować samodzielnie ma obowiązek wysłuchać opinii i zaleceń swoich rodziców, formułowanych dla jego dobra. Zatem posłuszeństwo dziecka wobec rodziców, którym przysługuje władza rodzicielska nie wynika wyłącznie z norm etycznych, moralnych czy też katolickich, ale ma swoje źródło w prawie powszechnie obowiązującym, tj. kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Sposób wykonywania władzy rodzicielskiej podyktowany jest przede wszystkim dobrem dziecka, ale też interesem społecznym. Prawo rodzinne również wprost zakazuje rodzicom stosowania wobec swoich dzieci kar cielesnych. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, władzę rodzicielską można zawiesić, ograniczyć, a nawet można jej pozbawić. O kwestiach tych orzeka sąd rodzinno-opiekuńczy. Czy rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nad swoim dzieckiem, może jednocześnie widywać się z nim? Otóż pozbawienie władzy rodzicielskiej nie zamyka automatycznie prawa rodzica do kontaktów z dzieckiem. Czasem jeden z rodziców, który z powodu zaniedbywania władzy rodzicielskiej, zostaje jej pozbawiony, zachowuje jednocześnie prawo do kontaktowania się z dzieckiem, bowiem takie rozwiązanie jest zgodne z najlepiej pojętym dobrem dziecka.

Jednak niekiedy pozbawienie władzy rodzicielskiej wiąże się z jednoczesnym zakazaniem kontaktów rodzica z dzieckiem. „Zakaz osobistej styczności z dzieckiem może być orzeczony w odniesieniu do rodziców pozbawionych władzy rodzicielskiej i stanowi najdalej idący środek ingerencji w sferę stosunków między rodzicami a dzieckiem. Może być wydany tylko w interesie dziecka, jeżeli wymaga tego jego dobro. Przesłanka ta jest spełniona w szczególności, gdy osobista styczność rodzica z dzieckiem może zagrażać jego życiu, zdrowiu, prowadzić do kształtowania u niego postaw aspołecznych, nie akceptowanych z punktu widzenia powszechnych zasad moralności” (Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 12 grudnia 2000 r. V CKN 1751/00). Ważne, aby pamiętać, że raz zabrana władza rodzicielska może zostać rodzicowi przywrócona. Podobnie jest z kontaktami z dzieckiem, które w okresie trwania władzy rodzicielskiej mogą być zakazane, ograniczane lub rozszerzane, jeżeli będzie wymagało tego dobro dziecka, o czym decyduje sąd rodzinno-opiekuńczy.

Monika Mazur

Monika Mazur - adwokat, od 2014 roku prowadzi kancelarię adwokacką w Kaliszu. Na łamach dwutygodnika „Opiekun” przedstawia wybrane zagadnienia prawne.
Kontakt: monika.mazur@prawnik-kalisz.pl