U Wspomożycielki Wiernych w Twardogórze (cz. 5)

U Wspomożycielki Wiernych w Twardogórze (cz. 5) 

Decyzją Sejmu RP jednym z patronów roku 2024 został ogłoszony abp Antoni Baraniak. Podobną decyzję podjął Sejmik Województwa Wielkopolskiego. Był niezłomnym hierarchą więzionym i torturowanym przez komunistów w czasach stalinowskich. Rok Arcybiskupa to dobra okazja, aby przypomnieć historię jego życia. Arcybiskup do końca życia pozostał czcicielem Wspomożycielki Wiernych i chętnie przyjeżdżał do jej sanktuarium w Twardogórze. 

Główną patronką zgromadzenia salezjańskiego, którego przez większość swojego życia był członkiem abp Antoni Baraniak, jest Maryja Wspomożenie Wiernych. Założyciel zgromadzenia św. Jan Bosko szerzeniu jej kultu nie tylko poświęcił znaczną część swojej aktywności duszpasterskiej, ale sprawę tę pozostawił również Rodzinie Salezjańskiej, jako jedno z priorytetowych wyzwań. Metropolita poznański był gorącym czcicielem Auxilium Christianorum od czasów nauki w gimnazjum salezjańskim w Zakładzie ks. Bosko w Oświęcimiu. Obok prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego i salezjańskich przełożonych walnie przyczynił się do wpisania w 1958 roku przez Stolicę Apostolską święta ku czci Wspomożycielki do kalendarza liturgicznego diecezji polskich, co miało być wyrazem dziękczynienia za uwolnienie polskich hierarchów z komunistycznych więzień.

Arcybiskup chętnie pielgrzymował do sanktuarium Wspomożycielki Wiernych w Oświęcimiu. Bywał także w Twardogórze, położonej w powiecie sycowskim, na terenie Administracji Apostolskiej Dolnego Śląska, następnie archidiecezji wrocławskiej, a od 1992 roku w granicach diecezji kaliskiej. Po drugiej wojnie światowej miejsce to stało się ważnym ośrodkiem lokalnego kultu Wspomożycielki na mapie Polski. Salezjanie rozpoczęli tu posługę duszpasterską w lipcu 1945 roku. Początkowo księża pracowali w małym kościele pw. Wniebowstąpienia Pańskiego. Wkrótce przygotowano dla potrzeb parafian duży neogotycki zbór ewangelicki, zbudowany w 1873 roku. Administrator apostolski ks. dr Karol Milik 8 grudnia 1945 roku poświęcił ten kościół i nadał mu tytuł Najświętszej Wspomożycielki Wiernych.

Pierwsi salezjanie w Twardogórze planowali zorganizować także szkołę stolarską. Dyrektor domu ks. Ryszard Dola zamówił w Oświęcimiu zestaw maszyn i narzędzi stolarskich i statuę Matki Bożej Wspomożenia Wiernych. W kolejnych latach figura została poddana dwukrotnie renowacji, konserwacji oraz posrebrzeniu i pozłoceniu, najpierw w Krakowie w 1957 roku, a następnie w 1989 roku w Warszawie. Duszpasterze w Twardogórze, od aktu poświęcenia figury, byli świadkami żywego rozwoju kultu Maryi Wspomożenia Wiernych. Do pogłębienia nabożeństwa maryjnego służyła m.in. wprowadzona od 1959 roku Wieczysta Nowenna, uroczyście odprawiana w każdą środę. Dużą frekwencją wiernych miejscowych i pątników cieszyły się odpusty obchodzone w najważniejsze uroczystości maryjne: 24 maja, 15 sierpnia i 8 grudnia.

Modlitwy o uwolnienie abp. Baraniaka
W Twardogórze, podobnie jak we wszystkich placówkach salezjańskich, w latach 1953-1956 modlono się systematycznie o uwolnienie z więzienia Prymasa i biskupa Baraniaka. Kiedy to nastąpiło ks. Stanisław Łukaszewski SDB złożył Biskupowi świadectwo, że modlił się o jego uwolnienie w Twardogórze za wstawiennictwem św. Dominika Savio. Ten wychowanek św. Jana Bosko został kanonizowany  przez Piusa XII 12 czerwca 1954 roku, kiedy Baraniak przebywał w więzieniu na ul. Rakowieckiej w Warszawie. Wyniesienie do chwały świętości Dominika stało się okazją do organizowania w całym salezjańskim świecie uroczystości dziękczynnych. Odbyły się również w Polsce. Na jednych z nich, właśnie w Twardogórze, ks. Łukaszewski głosił okolicznościowe kazania i tam właśnie salezjanin zawierzył sprawę uwolnienia biskupa Baraniaka wstawiennictwu św. Dominika Savio.

Hierarcha był przekonany, że swoje uwolnienie zawdzięczał modlitwom wiernych i współbraci za wstawiennictwem świętych salezjańskich i Maryi Wspomożycielki Wiernych. Zawsze im za to dziękował. Często powtarzał, że w latach komunistycznej dyktatury „opiekunka synów św. Jana Bosko stała się Hetmanką Kościoła katolickiego w ojczyźnie naszej” i trzeba zrobić wszystko, aby „cała nasza ojczyzna pokochała Matkę naszą Wspomożycielkę Wiernych”. Starał się więc zawsze w liturgiczną uroczystość Wspomożycielki Wiernych (24 maja) sprawować Mszę św. w kościołach salezjańskich. Zawsze przy tej okazji zachęcał wiernych do pielęgnowania kultu Matki Bożej pod tym wezwaniem.

Sanktuarium maryjne w Twardogórze Arcybiskup odwiedzał przy różnych okazjach, niekiedy zatrzymując się w nim na chwilę, na prywatne spotkania z salezjanami, w drodze na Dolny Śląsk lub przy okazji wizytacji pobliskich parafii, które należały już do jego archidiecezji. Bywało też, że jego przyjazdy przybierały charakter oficjalnych wizyt. Tak było przykładowo w maju 1958 roku, kiedy metropolita poznański odwiedził salezjańskie placówki w ośrodku twardogórskim, gdzie był owacyjnie witany przez współbraci i wiernych. Zatrzymał się wówczas w Cieszkowie, Sułowie, Twardogórze, całość tej braterskiej wizytacji zakończyła się w parafii Sośnie, która należała już do archidiecezji poznańskiej.

Dni Maryjne archidiecezji wrocławskiej
Przewodniczył też w Twardogórze ważnym uroczystościom. Tak było przykładowo z okazji Dni Maryjnych w archidiecezji wrocławskiej w 1961 roku. Arcybiskup Antoni Baraniak został wówczas zaproszony przez ordynariusza tej diecezji bpa Bolesława Kominka do wzięcia udziału w uroczystościach w sanktuarium Wspomożycielki Wiernych w Twardogórze, które odbyły się 20 sierpnia z udziałem tysięcy pielgrzymów. Odprawił wówczas pontyfikalną Mszę św., na której dokonano aktu poświęcenia rodzin Wspomożycielce Wiernych. Metropolita poznański na zakończenie Eucharystii wygłosił także przemówienie, w którym wezwał wiernych do kultywowania nabożeństwa maryjnego. Zachęcił uczestników uroczystości do ciągłej pracy nad sobą i troski o odnowienie dusz na czekające polski Kościół uroczystości Tysiąclecia Chrztu.

Twardogórskie uroczystości wywarły na nim duże wrażenie. Po powrocie do Poznania, skierował serdeczne podziękowania na ręce salezjanina ks. Adama Cichonia, który pełnił wówczas w Twardogórze funkcję proboszcza i jednocześnie dziekana. Pisał w nich m.in. „Wielka to dla mnie radość, że mogłem uczestniczyć w uroczystym pochodzie Tryumfu Maryi, który ogarnął całą Archidiecezję Wrocławską, a w jej sanktuariach doznał swej szczególnej chwały. Wypadało mi obecnością swoją uświetnić uroczystości Maryjne w Twardogórze i razem z duchowieństwem i wiernymi uczcić Potężną Wspomożycielkę Wiernych, czczoną tam ze szczególną żywiołowością i oddaniem”. W swoich podziękowaniach przywołał jeszcze raz akt zawierzenia wstawiennictwu Matki Najświętszej wszystkich rodzin, słowami „Wspomożycielka Wiernych, Patronka Twardogórskiego Sanktuarium przyjmując złożone Jej poświęcenie, niech uchroni rodziny tamtejsze od wszelkich nieszczęść i uczyni odporne na czynniki rozsadzające je od wewnątrz”.

Sanktuarium diecezji kaliskiej
Arcybiskup Antoni Baraniak do końca życia pozostał wielkim czcicielem Wspomożycielki Wiernych. W duchowym testamencie spisanym na kilka dni przed swoją śmiercią w sierpniu 1977 roku pisał do wiernych: „Kochajcie Maryję - Wszechpotężną Wspomożycielkę naszą u Boga!”.

W Twardogórze nadal żywo rozwija się kult Maryi pod tym wezwaniem. Świadczą o tym liczne wota, zachowane spisy cudownych uzdrowień i otrzymanych łask. Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów dekretem z 5 maja 1994 roku zezwoliła na koronację figury Matki Bożej Wspomożycielki w Twardogórze nomine et auctoritate Summi Pontificis. Jan Paweł II, podczas pobytu w Skoczowie 22 maja 1994 roku, pobłogosławił korony przygotowane dla Madonny w Twardogórze. Natomiast biskup kaliski Stanisław Napierała, doceniając pracę salezjanów, dekretem z 31 maja 1994 roku ogłosił kościół w Twardogórze sanktuarium diecezjalnym. 24 września tego roku aktu koronacji dokonał arcybiskup Józef Kowalczyk, Nuncjusz Stolicy Apostolskiej w Polsce, w obecności prymasa kard. Józefa Glempa, biskupów i licznych wiernych. Ostatnim wyróżnieniem sanktuarium, w Twardogórze było ogłoszenie 22 maja 2005 roku dekretu Jana Pawła II, na mocy którego kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Twardogórze został podniesiony do rangi Bazyliki Mniejszej. 

Ks. Jarosław Wąsowicz SDB