Troska o katolickie szkoły

Troska o katolickie szkoły

Już od ponad 20 lat w naszej diecezji działa Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich. O tym na czym polega misja tego Stowarzyszenia, jakie placówki oświatowe wchodzą w jego skład i co organizacja ma wspólnego ze św. Józefem opowiadają: prezes Maria Chodkiewicz, wiceprezes Zbigniew Zastawny i sekretarz Agnieszka Szczepańska.

Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich działa w Polsce już od ponad 30 lat. Proszę powiedzieć skąd pomysł na założenie takiej organizacji?
Maria Chodkiewicz: Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich powstało w 1990 roku jako odpowiedź świeckich na wezwanie Jana Pawła II „Ku nowej ewangelizacji”. Odpowiedzieliśmy założeniem organizacji oświatowej, która przez kształcenie prowadzi młodych do wzrastania w wierze, do życia w prawdzie i umiłowaniu dobra. Kształcąc wychowujemy. Poprzez realizację działalności edukacyjnej, opiekuńczo-wychowawczej, czyli przez zakładanie i prowadzenie szkół i przedszkoli, staramy się realizować troskę o integralny rozwój każdej osoby, zarówno nauczyciela jak i ucznia. To nasz cel, nasza misja.

Czyli misją stowarzyszenia jest całościowe spojrzenie na młodego człowieka?
Maria Chodkiewicz: Tak. Fundamentem integralnego rozwoju osoby jest personalizm chrześcijański, który wyróżnia w istocie człowieka pięć płaszczyzn podlegających integralnemu kształceniu i wychowaniu: formacji fizycznej, moralnej, społecznej, kulturowej i duchowej. Główną zasadą w prowadzeniu placówek pozostaje zawsze uszanowanie prymatu osoby nad działaniem. Swoje cele statutowe realizujemy również poprzez wspieranie rodziny i jej funkcji, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, pomoc osobom niepełnosprawnym, czy zagrożonym niedostosowaniem społecznym.

Jakie szkoły są włączone w to dzieło?
Zbigniew Zastawny: Rozpoczynaliśmy naszą działalność od tworzenia liceów ogólnokształcących, najpierw w Częstochowie – Liceum im. Matki Bożej Jasnogórskiej, następnie w Dąbrowie Górniczej, Sosnowcu, Zawierciu, Wieluniu. Nieco późniejszym etapem było powstawanie szkół podstawowych, a następnie od 1999 roku – gimnazjów. Bardzo duże znaczenie w rozwoju stowarzyszenia miało otwarcie się na szkoły wiejskie. Łącznie po likwidacji szkół samorządowych uratowaliśmy 58 wiejskich szkół podstawowych. Prowadziliśmy również 17 wiejskich gimnazjów. Obecnie na mapie edukacyjnej 10 województw znajduje się 120 szkół i przedszkoli stowarzyszenia. Prowadzimy 68 szkół podstawowych, 11 liceów ogólnokształcących, 7 techników, 17 przedszkoli i 10 punktów przedszkolnych, 2 szkoły branżowe I stopnia, 3 przyspasabiające do pracy, internat, szkołę muzyczną. Lecz nie o ilość placówek chodzi, ale o każdą osobę, o każdego ucznia, nauczyciela, który jest w naszej wspólnocie. W naszych placówkach prowadzimy wiele oddziałów integracyjnych, zarówno w szkołach podstawowych jak i ponadpodstawowych. Ponadto prowadzimy szkoły specjalne, w tym liceum, dwie szkoły branżowe I stopnia, 3 szkoły przyspasabiające do pracy oraz Środowiskowy Dom Samopomocy Społecznej w Czerwiennym.

Pokaźna liczba placówek oświatowych tworzy stowarzyszenie, zatem proszę powiedzieć, jakie są zadania szkoły katolickiej?
Maria Chodkiewicz: Dzisiejsza szkoła katolicka nie zamyka swoich zadań na przekazie wiedzy i kształceniu na wysokim poziomie. Obecnie wiedzę można zdobyć w trybie pozaszkolnym, wykorzystując jej dostępność w Internecie (wykłady, prelekcje, scenariusze zajęć lekcyjnych itd.).
Istotą i zadaniem głównym szkolnictwa katolickiego jest integralne wychowanie osoby, a zatem rozwój ucznia w każdej płaszczyźnie jego osobowości: fizycznej, moralnej w aspekcie rozumienia przestrzegania przykazań, jako bezpiecznej drogi życiowej, społecznej rozumianej jako wychowanie do miłości i poszanowanie dobra wspólnego, kulturowej w tym intelektualnej – przekaz wiedzy oraz zakorzenianie w tożsamości narodowej i wychowanie w wartościach chrześcijańskich, duchowej w tym troski o rozwój życia sakramentalnego, pogłębianie relacji z Bogiem, podejmowanie przez ucznia troski o osobisty duchowy rozwój.

W jaki sposób stowarzyszenie pomaga szkołom katolickim w realizacji zadań?
Maria Chodkiewicz: Stowarzyszenie przede wszystkim jest organizacją oświatową, która zakłada, a następnie prowadzi szkoły i przedszkola odpowiadając na potrzeby środowisk. Wspiera rodzinę i jej funkcje pełniąc rolę pomocniczą i służebną wobec rodziców, opartą na zasadzie wzajemnej lojalności i poszanowania kompetencji. Stowarzyszenie działa przeciw wykluczeniu społecznemu, obejmując swoją troską dzieci z trudnych wychowawczo środowisk, dzieci zagrożone niedostosowaniem społecznym. Czyni to poprzez indywidualizację procesu wychowania i kształcenia.
Wielką troską stowarzyszenie obejmuje uczniów z niepełnosprawnością. Rozwijamy dzieło integracji w wielu placówkach, obecnie prowadzimy 228 oddziałów integracyjnych, w diecezji kaliskiej stowarzyszenie prowadzi
5 oddziałów integracyjnych.
Jest także promotorem ochrony zdrowia przez kształtowanie świadomości, że jest to bezcenny dar Boga. Stowarzyszenie troszczy się o rozwój fizyczny uczniów, prowadząc w swoich szkołach w halach sportowych, basenach zajęcia oraz organizując międzyszkolne zawody sportowe. Szkoły stowarzyszenia rozwijają działalność kulturową prowadząc szereg działań dla kształtowania poczucia tożsamości kulturowej, regionalnej, historycznej i narodowej. Od wielu lat szkoły organizują w środowisku tzw. Ogniska Patriotyzmu 11 listopada i 3 maja, włączając środowisko lokalne do wspólnego śpiewania pieśni patriotycznych dla Ojczyzny i wspólnotowego przeżywania uroczystości narodowych. Stowarzyszenie prowadzi stałą formację dyrektorów, nauczycieli i uczniów przez opracowywanie na każdy rok szkolnego planu działań w zakresie planu wychowawczo-formacyjnego. Pozostając w blasku beatyfikacji bł. kard. Stefana Wyszyńskiego realizujemy w tym roku program w oparciu o słowa Prymasa Tysiąclecia „Czas to miłość”. W ciągu roku szkolnego stowarzyszenie organizuje dla młodzieży, począwszy od klasy siódmej, Szkołę Ewangelizacji Młodych (SEM), a w okresie wakacyjnym Wakacje z Panem Bogiem dla uczniów w różnych poziomach wiekowych oraz wyjazdy formacyjne dla nauczycieli.

Czy w diecezji kaliskiej są szkoły, które należą do stowarzyszenia?
Agnieszka Szczepańska: Oczywiście, że tak. Najstarszymi szkołami stowarzyszenia w diecezji kaliskiej, które powstały w 2001 roku, czyli funkcjonują już 21 lat są: Szkoła Podstawowa im. św. Mikołaja w Chajewie – ponad 80 uczniów i Punkt Przedszkolny założony w 2012 roku, Szkoła Podstawowa im. św. Bernadetty Soubirous w Trzcince – 80 uczniów i Punkt Przedszkolny założony w 2011 roku, Szkoła Podstawowa w Czempiszu – ponad 30 uczniów. Natomiast w roku 2013 powstały: Szkoła Podstawowa im. św. Stanisława Kostki w Przytocznicy – 110 uczniów, Szkoła Podstawowa w Torzeńcu – ponad 50 uczniów. W okresie wcześniejszym funkcjonowały jeszcze Szkoła Podstawowa w Jasionnej
i w Głuszynie.

19 maja podczas pielgrzymki do św. Józefa ks. biskup Damian Bryl został uhonorowany Złotą Tarczą. Proszę powiedzieć coś o tym odznaczeniu.
Maria Chodkiewicz: Złota Tarcza to najwyższy laur przyznawany przez Zarząd Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich. Jest ona przyznawana osobom w uznaniu ich zasług dla rozwoju szkolnictwa katolickiego. Przyznawana jest osobom, które rozumieją znaczenie działalności wychowawczej i edukacyjnej prowadzonej przez szkołę katolicką. Wyróżnienie to honoruje troskę o integralny rozwój osób, docenia wdrażanie personalizmu chrześcijańskiego. Złota Tarcza jest przyznawana tym, którzy rozumieją i wspierają powstawanie i działanie szkół katolickich. Jest przyznawana władzom kościelnym i władzom samorządowym, które umożliwiają prowadzenie szkół i przedszkoli katolickich na swoim terenie. Jest przyznawana osobom za zasługi w służbie na rzecz dobra wspólnego, w szerzeniu nauczania św. Jana Pawła II. Złotą Tarczę otrzymała m.in. dr Wanda Półtawska.

Patronką Stowarzyszenia jest Matka Boża Niepokalanie Poczęta, ale niedawno zawierzyliście się św. Józefowi...
Maria Chodkiewicz: Od początku istnienia patronką Stowarzyszenia jest Matka Boża Niepokalanie Poczęta. Jej wizerunek nosimy w naszych sercach, kształtując siebie i innych w postawie zawierzenia jej Niepokalanemu Sercu. Przez jej wstawiennictwo wypraszamy wszelkie łaski dla życia naszej wspólnoty. Niepokalana widnieje również na sztandarze Stowarzyszenia. Naszym patronalnym świętem jest dzień 8 grudnia – Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Ponadto jako dyrektorzy placówek od trzech lat pielgrzymujemy do św. Józefa Kaliskiego, prosząc przez jego wstawiennictwo o pomnożenie w naszych sercach mocnej wiary i nadziei niezłomnej i gorącej miłości do Boga i bliźniego.

Rozmawiała Ewa Kotowska-Rasiak