Tobie Boże z Twoich darów - sanktuaria świata

Tobie Boże z Twoich darów

Tym razem szukając szczególnych miejsc poświęconych Bogu trafiamy do sanktuarium maryjnego, które tak naprawdę dopiero powstaje. Na jego miejsce została wybrana kolegiata Świętej Trójcy w Ołyce na Wołyniu. Dla tego sanktuarium papież ma poświęcić zrekonstruowany obraz Matki Boskiej Kazimierzeckiej.
- To wielkie wydarzenie nie tylko dla wiernych naszej diecezji, ale także dla wszystkich osób związanych historycznie z Wołyniem - mówił podczas konferencji prasowej ordynariusz łucki bp Witalij Skomarowski ogłaszając powstanie sanktuarium. Obraz Matki Bożej, który poświęci Ojciec Święty na zakończenie ŚDM, do Krakowa przywiezie młodzież polska i ukraińska diecezji łuckiej.

W Ołyce i  Kazimierce
Oryginalny wizerunek Matki Boskiej Kazimierzeckiej został przywieziony z Palestyny w XVII wieku przez Mikołaja Radziwiłła i do 1939 roku znajdował się na zamku w Ołyce. Wykonana w XVII wieku kopia była obiektem kultu w sanktuarium w Kazimierce, do którego z okazji odpustu przypadającego 15 sierpnia przybywało nawet 20 tysięcy wiernych z całego Wołynia. Obraz kazimierzecki i ten z zamku w Ołyce zaginął podczas II wojny światowej.
Obecnie przygotowana z udziałem Fundacji Dziedzictwa Kulturowego kopia wizerunku Patronki Wołynia została namalowana na drewnianym podobraziu przygotowanym przez warszawskiego konserwatora dzieł sztuki Andrzeja Kazberuka, przez gdańskiego artystę malarza Tomasza Kucharskiego. Sukienkę dla obrazu, ze złoconej srebrnej blachy, wykonał krakowski konserwator Tadeusz Galant.

Z fundacji Radziwiłła
Wspomniana barokowa kolegiata, do której trafi obraz, to unikalny zabytek na terenach dawnej Rzeczypospolitej, najwyższej klasy europejskiej. Świątynia uznawana była za najpiękniejszy polski kościół na Wołyniu. Ufundował ją w latach 1635-1640 książę Albrecht Stanisław Radziwiłł, mecenas sztuki, wtedy jedna z najważniejszych osób w państwie, wielki kanclerz litewski. Kolegiata powstała jako trzynawowa bazylika, orientowana, założona na osi wschód-zachód. Jej projekt przygotowali Włosi Benedetto Molliego i Giovanni Malinvern. Ołtarze boczne rzeźbione z czarnego marmuru zaprojektował i wykonał artysta wrocławski Melchior Erlenberg. Wzniesiona budowla kryła pięć przęseł nawy głównej, poszerzone jakby o przęsła naw bocznych z kaplicami. Wąskie przęsło szóste między wieżami to główne wejście pod emporą organową, do którego prowadzi portal marmurowy z inskrypcją fundacyjną. Nawę główną zamknęła absyda z obejściem, stanowiąca prezbiterium świątyni. Kościół został konsekrowany w 1640 roku przez ks. biskupa Andrzeja Gębickiego, a rok później podniesiono go do rangi kolegiaty. Dodam jeszcze, że Radziwiłł przy świątyni założył kolegium podległe Akademii Zamojskiej i seminarium duchowne.
Po zakończeniu II wojny światowej tereny archidiecezji lwowskiej, diecezji łuckiej i częściowo przemyskiej zostały włączone do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej. Władze komunistyczne walczyły z religią i Kościołem katolickim, parafia ołycka została rozwiązana i rozpoczęła się systematyczna dewastacja świątyni pw. Świętej Trójcy. Zamieniono ją na stajnię dla miejscowego kołchozu. Taki sam los spotkał większość świątyń na tych terenach.

Pierwsze sanktuarium
Dopiero w 1991 roku władze ukraińskie przekazały kościół wiernym i znów jest on miejscem kultu religijnego. Nawet teraz zrujnowana, zniszczona kolegiata w Ołyce robi ogromne wrażenie na wchodzących do niej. Dlatego dobrze, że Fundacja Dziedzictwa Kulturowego w 2013 roku podjęła się prowadzenia prac konserwatorskich w świątyni ratując to, co nie zostało zniszczone lub rozkradzione - jak zachowane na zewnętrznej elewacji misterna płaskorzeźba przedstawiająca Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny i napis nad wejściem do kościoła „DEUS DE TUIS DONIS TIBI OFFERIMUS”, czyli „Tobie Boże z Twoich darów ofiarujemy”. Prace są finansowane przez stronę polską z funduszy MKiDN, MSZ i ze środków pozyskanych od prywatnych darczyńców. - Pragniemy przywrócić dawną świetność temu kościołowi, który jest jednym z najcenniejszych zabytków Wołynia - zaznaczył podczas konferencji prezes Fundacji Dziedzictwa Kulturowego dr Michał Laszczkowski. Podkreślił też, że cieszy się bardzo, że kolegiata będzie miejscem żywym, będzie przyciągała nie tylko turystów, ale także pielgrzymów.
Erygowanie sanktuarium maryjnego w Ołyce na Wołyniu zapowiedział na początku kwietnia podczas konferencji prasowej w siedzibie Konferencji Episkopatu Polski biskup Skomarowski.
- Wskutek tragicznych wydarzeń II wojny światowej oraz walki władz sowieckich z kościołem, nie ma obecnie na terenie Wołynia żadnego rzymskokatolickiego sanktuarium maryjnego. Pierwsze powstanie w kolegiacie Świętej Trójcy w Ołyce - mówił wtedy Metropolita łucki. Jest to bardzo potrzebne, bo jak podkreślił Ksiądz Biskup, spośród ponad dwustu istniejących na Wołyniu w 1939 roku kościołów, do obecnych czasów przetrwało tylko około dwudziestu.

Tekst Renata Jurowicz