Święty Józef i Edyta Stein

Święty Józef i Edyta Stein

Pochodzący ze Skalmierzyc ks. Ryszard Dyc

Święty Józef jest wzorem dla pokornych, których chrześcijaństwo wynosi do wielkich przeznaczeń.

W naszym kolejnym spotkaniu z józefologią zajmiemy się prelekcją wygłoszoną zarówno podczas Międzynarodowego Kongresu w Meksyku, jak i podczas ostatniego krajowego sympozjum, której autorem jest pochodzący ze Skalmierzyc, a pracujący obecnie w Niemczech ks. Ryszard Dyc. Ksiądz Ryszard, któremu składamy również najlepsze życzenia z okazji obchodzonego w maju srebrnego jubileuszu kapłaństwa, wygłosił wykład zatytułowany: „Święty Józef: Robotnik w Winnicy Pańskiej na przykładzie pism św. Edyty Stein”.

Józef robotnik
Prelegent na początku swoich rozważań przypomniał, że robotnikiem jest nie tylko ten, który pracuje fizycznie, na przykład jako cieśla, ale również, a może nawet przede wszystkim ten, który podejmuje wewnętrzną pracę w swoim sercu i duszy. Nasze zewnętrzne zajęcia wyglądają tak, jak wygląda nasze wnętrze, są one rezultatem natchnienia naszego serca, naszej duszy. Praca w tym ujęciu to nie tylko czysto mechaniczne działanie, ale pewna wewnętrzna wartość, która wymaga właściwej inspiracji i intencji. Kiedy zatem mówimy o pracy człowieka, musimy również mówić o działaniu wewnętrznym, pracy wewnętrznej. I tak właśnie jest u świętego Józefa. Pojęcie robotnik w jego przypadku o wiele bardziej dotyczy pracy wewnętrznej, niż to sobie potocznie wyobrażamy. Podobnie należy rozumieć wyrażenie Winnica Pańska, która w naszym rozważaniu jest płaszczyzną pracy wewnętrznej. Robotnik w Winnicy Pańskiej jest zatem osobą zaangażowaną w tej dziedzinie, która należy do samego Pana. Lub inaczej mówiąc, jest zaangażowana w tej dziedzinie, która w wierze Józefa należy do Pana, Józef bowiem wierzył, że wszystko czego doświadczył, było jednym Bożym darem.

Winnica Pańska św. Józefa
W ten sposób Winnicą Pańską było dla Józefa: wychowanie Jezusa, społeczeństwo, które go otaczało, jego własne wnętrze i dusza i wreszcie Kościół, w którym dzisiaj działa św. Józef. Wychowanie Jezusa nie było łatwe ze względu na środowisko: „co dobrego może pochodzić z Nazaretu?” (J 1,46). Ale pomimo to Józef potrafił stworzyć przytulny, bezpieczny dom. Jak napisał św. Jan Paweł w Redemptoris Custos: „Wzrastanie Jezusa ‘w mądrości, w latach i w łasce’ (Łk 2, 52) dokonywało się w środowisku Świętej Rodziny, pod opieką Józefa, na którym spoczywało wzniosłe zadanie ‘wychowania’, czyli żywienia i odziewania Jezusa, nauczenia Go Prawa i zawodu, zgodnie z powinnościami przypadającymi ojcu” (RC16).
Wychowanie Jezusa było szczególnym i delikatnym ogrodem uprawnym Józefa w trudnym środowisku, które często nie rozumiało słów Jezusa i szemrało przeciw niemu. Słów, które podważały ojcostwo Józefa. Wobec tych sytuacji odczuwa się wyraźnie milczenie Józefa, które musiało wymagać wiele namysłu i głębokiego rozważania nad słowami Jezusa, wewnętrznej pracy i przemiany myślenia z doczesnego ku myśleniu duchowemu. Wydaje się, że Józef również tego wszystkiego nie rozumiał, lecz wierzył. Przyjął to swoim sercem i milczał wobec tajemnicy Boga. Właśnie jego wnętrze, serce i dusza, są szczególną Winnicą Pańską. Takie, a nie inne wewnętrzne nastawienie, przede wszystkim pokora Józefa, dzięki której był gotów tak wiele przyjąć i jego milczenie, byłyby niemożliwe bez jego wewnętrznej pracy. Dusza Józefa była wyjątkowo przepełniona przez Ducha Świętego. To „niezgłębione życie wewnętrzne” Józefa, może nas przybliżyć do pewnego zrozumienia, jego wielkiej rezygnacji, wielkiego wyrzeczenia, Jego dyspozycyjności wobec Boga i gotowości do ofiarowania się we wszystkim Jemu.
Wreszcie cały Kościół jest Winnicą Pańską św. Józefa. Jego aktywność odczuwamy do dzisiaj. Już św. Ireneusz, św. Augustyn i św. Jan Chryzostom zaliczali Józefa do największych świętych Kościoła. W nowoczesnych czasach Kościoła pojawiło się wiele bractw imienia świętego Józefa. Jego duchowa moc sprawia, że jest on wzorem pracy wewnętrznej nie tylko dla mężczyzn, ale również dla kobiet takich jak święta Teresa z Avila, która uczyniła go patronem wszystkich swoich dzieł i zakładanych klasztorów, czy Edyta Stein.

Duchowość św. Edyty Stein
Winnica, w której pracuje Józef Robotnik zawiera, według księdza Dyca również i tę dziedzinę aktywności duchowej, w której Edyta Stein stała się świętą. Szczególną Winnicą Pańską jest życie Karmelu. W jednym ze wstępów do duchowych tekstów Edyty Stein czytamy: „W tradycji karmelitańskiej Karmel był porównywany z Winnicą Pańską, z obrazem zakorzenionym w Biblii,  gdzie mowa jest o krzewie winnym i Winnicy Pańskiej, ten sam motyw można spotkać w Pieśni nad Pieśniami i Duchowej pieśni św. Jana od Krzyża”. Tutaj działa święty Józef do dzisiaj. Nie tylko jako inspiracja, lecz poprzez dusze współczesnych świętych. Dla Edyty Stein św. Józef należy do tych ukrytych dusz, które nie są gdzieś odizolowane, ale tworzą „wielki Boski porządek”, tworząc niewidzialny Kościół. Św. Józef był dla niej wzorem czerpania radości i szczęścia: w duchowej służbie Bogu, Zbawicielowi, a także wzorem tego, aby służąc Zbawicielowi, nie stracić z oczu tego, co doczesne, ponieważ również i to należy do sfery duchowej.

Na zakończenie swojej prelekcji ks. Ryszard Dyc zaryzykował wręcz stwierdzenie, że bez duchowego wpływu Świętego Józefa Edyta Stein nie byłaby ogłoszona przez św. Jana Pawła II w 1999 roku współpatronką Europy.

ks. Andrzej Antoni Klimek