Służebność drogi

Służebność drogi

Kiedy jesteśmy właścicielami nieruchomości, która nie ma połączenia z drogą publiczną, z pomocą przychodzi instytucja służebności drogowej, polegająca na umożliwieniu korzystania z nieruchomości sąsiada, przez którą mamy prawo przechodu i przejazdu do naszej nieruchomości i dzięki której uzyskujemy dostęp do drogi publicznej.

Często jednak na tym tle pojawiają się wątpliwości co do tego, który z właścicieli ma obowiązek utrzymywania drogi, przez którą przebiega służebność, a w szczególności, kto z właścicieli zobowiązany jest do odśnieżania drogi czy koszenia na drodze lub wokół drogi trawy, do drobnych napraw czy remontów drogi tak, aby umożliwić korzystanie z niej zgodnie z celem, dla którego służebność została ustanowiona.
Kwestię tą reguluje art. 289 § 1 k.c., zgodnie z którym w braku odmiennej umowy obowiązek utrzymywania urządzeń potrzebnych do wykonywania służebności gruntowej obciąża właściciela nieruchomości władnącej. Przepis ten określa zatem relacje pomiędzy właścicielem nieruchomości władnącej, tj. dla której służebność drogowa została ustanowiona oraz właścicielem nieruchomości obciążonej, czyli tej przez którą służebność drogi przebiega. Urządzeniem potrzebnym do wykonywania służebności będzie na przykład utwardzona droga, która umożliwia przejazd na nieruchomość władnącą. W ogólności bowiem przez urządzenie należy rozumieć celowy wytwór pracy rąk ludzkich.

Z powołanego przepisu wynika, że obowiązek dbania o drogę służebną spoczywa na właścicielu nieruchomości władnącej, co związane jest z przyjęciem ogólnej zasady, że osoba korzystająca z cudzej nieruchomości i ograniczająca tym samym prawo własności innym, powinna ponosić koszty związane z przysługującym jej prawem. Właściciel nieruchomości władnącej będzie zatem odpowiedzialny nie tylko za utrzymanie należytego stanu drogi, ale też w pewnych okolicznościach może być zobowiązany nawet do jej utwardzenia i przeprowadzenia drobnych remontów. Jeżeli jest kilku właścicieli korzystających z tej samej służebności, każdy z nich będzie w równym stopniu odpowiedzialny za utrzymanie porządku na tej drodze.

Zwrócić należy uwagę, że wyżej powołany przepis będzie obowiązywał, jeżeli strony służebności gruntowej nie zawarły umowy, w której kwestie te zostały uregulowane odmiennie. Dlatego warto pamiętać, aby już na etapie zawierania umowy, na podstawie której ustanawia się służebność drogową, jednocześnie wskazać, kto z właścicieli, tj. czy właściciel nieruchomości władnącej czy obciążonej, będzie odpowiedzialny za utrzymanie porządku na drodze oraz przeprowadzanie jej napraw i remontów. Rozwiązanie to uchroni przed nieporozumieniami w przyszłości, bowiem sprawa utrzymania czy remontów drogi służebnej z pewnością pojawi się w relacjach między właścicielami nieruchomości władnącej i obciążonej. Wobec braku umowy w tych kwestiach, zastosowanie będzie miał przepis prawny wyżej powołany, obciążający obowiązkiem utrzymania drogi służebnej właściciela nieruchomości władnącej.

Kontakt bezpośredni: monika.mazur@prawnik-kalisz.pl
Adw. Monika Mazur