Sanktuaria świata - Kodeń

W kwietniu słyszeliśmy o sanktuarium w Kodniu w związku ze stanem alarmu powodziowego na Bugu. Na szczęście Kodeńska Kalwaria znajduje się na wzniesieniu, które utworzyło prawdziwą wyspę, otoczoną ze wszystkich stron wodą. I na pewno bez przeszkód w tym miejscu w maju rozpoczną się XXX Kodeńskie Dni Ekumeniczne.

Wielu twierdzi, że „czym dla Polski jest Częstochowa, tym dla Podlasia jest Kodeń”. To tam wśród łąk, pól i lasów nad Bugiem, przy samej granicy z Białorusią odbiera cześć Matka Boża Kodeńska.

Kradzież w Watykanie

Sanktuarium w Kodniu wiąże się z historią rodu Sapiehów, którzy posiadali tu swoją siedzibę; i z papieską ekskomuniką. Czwarty dziedzic Kodnia Mikołaj Sapieha zwany Pobożnym zaczął budowę świątyni pod wezwaniem św. Anny. Kiedy miał 42 lata na skutek wylewu krwi doznał paraliżu i budowa została przerwana. Po paru miesiącach żona Anna namówiła księcia na pielgrzymkę do Rzymu. Mikołaj chętnie się zgodził na wyjazd do Wiecznego Miasta. Przyjął go sam papież Urban VIII i zaprosił na Eucharystię do prywatnej kaplicy na Watykanie, gdzie znajdował się łaskami słynący obraz Matki Bożej Gregoriańskiej, znanej także pod tytułem Matki Bożej z Guadalupe. Podczas Mszy św. sprawowanej przez papieża przed obrazem Matki Bożej, Mikołaj został uzdrowiony. Sapieha poprosił Ojca Świętego, aby podarował mu cudowny Wizerunek.

Kiedy papież odmówił Mikołaj przekupił papieskiego zakrystianina, wykradł obraz z kaplicy i uciekł. Urban VIII ukarał księcia rzucając na niego klątwę kościelną (obowiązywał go zakaz wstępu do świątyni, uczestniczenia we Mszy św., przystępowania do spowiedzi i Komunii św.). Książę bardzo boleśnie przeżył karę, ale nadal uciekał z obrazem. Obraz Matki Bożej został uroczyście wprowadzony do kaplicy zamkowej 15 września 1631 roku. Gdy Sapieha dokończył budowę obraz Matki Bożej przeniesiono do świątyni, do głównego ołtarza. Książę nie mógł wejść do niej, więc prywatnie wchodził do pomieszczeń nad zakrystią i przez okienko spoglądał na obraz Maryi i modlił się. Kara została zdjęta dopiero po latach.

Powrót z wygnania

Obraz Maryi pozostał na stałe w Kodniu, który szybko stało się miejscem pielgrzymek i cudów za wstawiennictwem Maryi. Staraniem Sapiehów obraz Matki Bożej został koronowany koronami papieskimi 15 sierpnia 1723 roku. Była to trzecia koronacja koronami papieskimi na ziemiach polskich (tylko sześć lat po koronacji obrazu jasnogórskiego). W czasach zaborów kościół zamieniono na cerkiew prawosławną, w związku z tym obraz musiał udać się na „wygnanie”. Przez 52 lata przebywał na Jasnej Górze. Przypomina o tym ołtarz z obrazem Matki Bożej Kodeńskiej w Jasnogórskim Wieczerniku. Wizerunek Matki Bożej Kodeńskiej powrócił do Kodnia w 1927 roku. Od tego momentu sanktuarium opiekują się Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej. W 1973 roku Paweł VI nadał tamtejszej świątyni tytuł Bazyliki Mniejszej. W roku 2000 na obrazie Matki Bożej umieszczono nowe korony, które ufundowało Podlasie.

Szczególnym miejscem obok bazyliki jest także Kalwaria Kodeńska. To dawny teren zamkowy książąt Sapiehów, na którym znajduje się kościół Ducha Świętego. Usypano tam kopiec – Golgotę, gdzie stanął wysoki krzyż, widoczny z daleka i poruszający serca. Po II wojnie światowej stacje Drogi krzyżowej zostały rozmieszczone na odnowionych wałach, które okalają kościół Świętego Ducha i dawny zamek. Murowane kapliczki zaprojektowała Halina Krajewska z Wrocławia na początku obecnego stulecia. Droga krzyżowa stała się znakiem i dowodem Miłości miłosiernej, bo sanktuarium to miejsce pojednania człowieka z Bogiem.

Dni ekumeniczne

Rocznie do sanktuarium Matki Bożej pielgrzymuje ponad 200 tysięcy pielgrzymów. Przychodzą tutaj nie tylko na uroczystości odpustowe. Już niedługo od 24 do 26 maja odbędą się tutaj trzydzieste, jubileuszowe Kodeńskie Dni Ekumeniczne. Gromadzą one każdego roku uczestników z całej Polski, którzy chcieliby, by spełniły się słowa Jezusa o jedności Jego uczniów. Do Kodnia przyjeżdżają także ludzie młodzi z różnych wspólnot, którzy dzięki poznaniu innych tradycji chrześcijańskich przyczyniają się do budowania atmosfery wzajemnego zrozumienia i szacunku. Spotkanie przepełnia modlitwa o widzialne zjednoczenie uczniów Chrystusa. Uczestnicy korzystają z bazy noclegowej i żywieniowej Domu Pielgrzyma przy sanktuarium maryjnym. Wszystkie grupy pielgrzymkowe mogą zgłosić się na furcie klasztornej, wtedy istnieje możliwość wysłuchania historii, którą przedstawi dyżurujący ojciec z klasztoru. Wydarzenia odbywające się w Kodniu można śledzić na stronie internetowej sanktuarium: koden.com.pl. 

Renata Jurowicz