Róża wśród cierni

Róża wśród cierni  

Kwiat róży jest symbolem piękna przypisywanego Maryi, a także podkreśla jej królewską godność. Róża znana jako „„królowa kwiatów”, reprezentuje Maryję jako Królową Niebios.

Symboliczne znaczenie róży w odniesieniu do Maryi jest związane z różnymi aspektami. Czerwona barwa kwiatu symbolizuje płomienną miłość naznaczoną cierpieniem, powściągliwość oraz cierpienia i ofiary Maryi, zwłaszcza w odniesieniu do jej bólu podczas męki Jezusa, a także rolę Maryi jako Matki Miłosierdzia. Biała barwa, często kojarzona z dziewictwem, symbolizuje Niepokalane Poczęcie Maryi, a także jej czystość i łaskę. Matka Boża bywa również nazywana Różą Pozbawioną Kolców. Ten tytuł symbolizuje Maryję jako Matkę wolną od grzechu i błędu, a więc „pozbawioną cierni”.

Róże od dawna są łączone z Maryją. W V w. chrześcijański poeta Coelius Sedulius nazywał Maryję „różą wśród cierni”. Jednym z określeń Maryi jest również Róża Syjonu. W Litanii loretańskiej znajduje się wezwanie określające Maryję słowami: „Różo duchowna, módl się za nami”. Róża duchowna to osoba piękna pod względem życia Bożego, pobożności, miłości Boga. Te słowa mają jeszcze drugie znaczenie, bardziej widoczne, jeśli spojrzymy na oryginał łaciński Litanii loretańskiej – Róża duchowna to Rosa mystica (Róża mistyczna). Ten tytuł Maryi podkreśla jej wyjątkowe miejsce w planach Bożych, a także jej związek z tajemnicą zbawienia i jej rolę jako Królowej Nieba i Ziemi.

Symbolika róży dała również początek różańcowi. W dawnych czasach kwiaty często ofiarowywano Bogu, a modlitwy traktowane były jako duchowe kwiaty. W średniowieczu takie były one porównywane do ofiarowania Matce Bożej wieńca róż. Nazwa różaniec wywodzi się od łacińskiego słowa rosarium, które oznacza wieniec z róż lub ogród różany. Wizerunki Maryi często ukazują ją z różą jako atrybutem, podkreślając jej rolę jako Matki i przykładu dla wierzących.

Róża (Rosa) należy do rodziny różowatych (Rosaceae). Znanych jest ok. 280 gatunków z tego rodzaju, występujących głównie na półkuli północnej. Tworzą grupę roślin, które mogą być krzewami o wyprostowanych, pnących lub płożących się pędach, z łodygami często uzbrojonymi w ostre kolce. Ich kwiaty są zazwyczaj duże i efektowne, w kolorach i odcieniach od białego do różowego, czerwonego, pomarańczowego oraz żółtego. Większość gatunków pochodzi z Azji, a mniejsza liczba z Europy, Ameryki Północnej i północno-zachodniej Afryki. Gatunki, odmiany uprawne i hybrydy są szeroko uprawiane ze względu na piękno i aromat. Krzewy róż różnią się wielkością – od miniaturowych (zaledwie kilkanaście cm wys.) do pnączy, które mogą osiągnąć siedem metrów wysokości. Różne gatunki łatwo się krzyżują, co zostało wykorzystane w rozwoju współczesnych róż ogrodowych. Najstarsze pozostałości róż pochodzą z późnoeoceńskiej formacji Florissant w Kolorado w USA.

Tomasz Dymny
Zdjęcie: Małgorzata Gębala