Róża św. Elżbiety

Róża św. Elżbiety 

W życiu św. Elżbiety niepodziewanie pojawiły się róże, które „uratowały ją” w czasie spotkania z mężem.

Święta Elżbieta z Turyngii (1207–1231) była królewną, która po śmierci męża Ludwika całkowicie poświęciła się życiu duchowemu i niesieniu pomocy ubogim. Znana ze swojej hojności, pokory i głębokiej wiary, zakładała szpitale, pomagała potrzebującym i troszczyła się o chorych. Została kanonizowana w 1235 r., zaledwie cztery lata po śmierci. Na obrazach św. Elżbieta przedstawiana jest jako młoda kobieta, w królewskim stroju lub habicie zakonnym, z koroną na głowie lub u jej stóp. W dłoniach, fartuchu lub koszyku trzyma róże. Często towarzyszy jej ubogi człowiek, któremu podaje chleb. Z tym wizerunkiem wiąże się historia o cudzie róż, która opisuje jedno z najbardziej znanych wydarzeń z życia świętej. Pewnego zimowego dnia Elżbieta wychodziła do ubogich, niosąc w fartuchu przygotowany chleb. W tym czasie jej mąż, książę Ludwik, zobaczył ją i zapytał, co skrywa pod płaszczem. Aby nie sprowokować sprzeciwu męża, ani nie zdradzić swojej działalności charytatywnej, Elżbieta odpowiedziała, że niesie kwiaty. W tej chwili wydarzył się cud – chleb przemienił się w przepiękne róże, które w zimowej scenerii rozkwitły, jakby z samej woli Bożej.

To niezwykłe zdarzenie stało się symbolem jej świętości i dobroci. Od tego momentu róże stały się nieodłącznym atrybutem św. Elżbiety, znakiem jej miłosierdzia i troski o ubogich. Na obrazach róże św. Elżbiety są zazwyczaj duże, pełne, czerwone, białe lub różowe, jednak barwa różowa kwiatów jest najmocniej związana ze świętą. Biała róża oznacza czystość serca, bezinteresowność i duchową jasność, natomiast czerwona symbolizuje miłość i oddanie. Połączenie czerwieni i bieli daje róż – kolor, który w sztuce symbolizuje czystą, czynną miłość, łączącą w sobie czułość i duchową doskonałość. Różowa róża jest więc znakiem łagodności i miłosierdzia, jakie cechowały św. Elżbietę. Ta barwa róż wskazuje, że miłosierdzie św. Elżbiety wypływało z wewnętrznej radości wiary. W Kościele katolickim wspomnienie św. Elżbiety Węgierskiej przypada 17 listopada. W tym dniu w kaplicach Sióstr Elżbietanek królują róże, a siostry otrzymują je jako symbol miłości i dobroci, przypominający o trosce św. Elżbiety o potrzebujących.

Róża (Rosa) Árpád Házi Szent Erzsébet emléke znana w Polsce pod nazwą św. Elżbieta Węgierska lub St. Elisabeth of Hungary została wyhodowana w 1994 r. przez Marka Gergelyego, wybitnego węgierskiego hodowcę róż. Krzew dorasta do wysokości 1,8–2,8 m, tworząc harmonijny, lekko rozłożysty pokrój. Kwiaty są pełne, różowe, o intensywnym zapachu. Odmiana powtarza kwitnienie, dzięki czemu zdobi ogród przez długi czas. Wyróżnia się silnym wzrostem, doskonałą odpornością na mróz, choroby i suszę. Sprawdza się zarówno jako róża parkowa, sadzona pojedynczo lub w grupach, jak i pnąca, prowadzona przy podporach, pergolach czy ogrodzeniach. Z biegiem lat krzew stopniowo zagęszcza się od podstawy, przybierając bardziej efektowną i dekoracyjną formę. 

Tomasz Dymny – dendrolog, hortiterapeuta, inspektor nadzoru terenów zieleni, zastępca dyrektora Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego ds. Arboretum Wojsławice. Miłośnik podróży i odkrywania nowych miejsc, a także pasjonat „dzikiej kuchni”.