Owoc pracy pszczelego roju

Owoc pracy pszczelego roju

- Mamo, dlaczego ksiądz śpiewa, że ta świeczka to owoc pracy pszczół, przecież pszczoły nie robią pojemniczków z olejem, które pan kościelny wkłada do środka, sam widziałem! – mówi do mamy podczas Wigilii Paschalnej niecierpliwy ośmiolatek. Spalająca się przy ołtarzu świeca ma symbolizować spalanie się Chrystusa z miłości dla nas. Gdzie dziś podziała się ta symbolika?

Nie raz słyszałam od kogoś nietypowe życzenia ,,Bądź, jako ta świeca, co sama się spala, a innym przyświeca”. Nie ma chyba nic piękniejszego niż oświetlanie i ocieplanie czyjegoś życia, nawet kosztem własnego. Sam Chrystus dał nam najlepszy przykład, spalając się z miłości do ludzi aż do śmierci na krzyżu, by stać się światłością.

Prawdziwych świec już nie ma
Taka jest też symbolika świecy i wiąże się ona nierozerwalnie ze spalaniem. Nietrudno jednak zauważyć, że dzisiejsze świece, zwłaszcza te w kościele – nie spalają się. Może dlatego, że nie są już świecami… W żółtych otoczkach kryją się pojemniki z olejem, które tylko się uzupełnia, a płomień można regulować pokrętłem w zależności od potrzeb. Pamiętam jeszcze kilkanaście lat temu w kościołach używane były prawdziwe, woskowe lub parafinowe świece. Obecnie tylko w wieczór Wigilii Paschalnej używa się woskowej świecy. W pozostałe dni roku nawet Paschał nie spala się, bo nie jest prawdziwą świecą.

Chroniąca od gromów
Kiedyś gromnica musiała być wykonana z prawdziwego wosku pszczelego, bo uważano, że nawet sam jej zapach ma właściwości lecznicze, jej światło natomiast miało zapewniać rodzinie pomyślność i prowadzić umierających przez ciemności śmierci. Jako świeca chroniąca od gromów miała też uchować ludzi od nieszczęść związanych z wyładowaniami atmosferycznymi.
W domu dziadków podczas burz często wysiadała elektryczność. Zapalaliśmy wtedy białe, parafinowe świeczki, żeby było jasno i woskową gromnicę, żeby było bezpiecznie. Babcia opowiadała wtedy, że zawsze podczas burzy gromnice stawiano w oknach domostwa i odmawiano Różaniec i ,,Pod Twoją obronę”. Zwyczaj zapalania gromnicy podczas największych burz, dzięki mojej mamie, do dzisiaj zachował się w moim domu. Nasza gromnica dziś jest już bardzo małą świeczką, bo została zrobiona wiele lat temu z prawdziwego wosku.

Owoc pracy pszczół
Wykonanie świecy z parafiny czy innych tworzyw jest dużo prostsze i oszczędniejsze. Odpowiednia technologia sprawia, że świece palą się bardzo długo, tylko od środka lub nie kapią. Zastąpienie świecy szklanym pojemnikiem napełnianym olejem z woskową osłonką to jeszcze większa oszczędność i wygoda. Taką świecę kupuje się ,,raz na zawsze”, wymaga tylko co jakiś czas uzupełnienia ,,paliwa”, taka świeca nie dymi i gaśnie co chwilę w przeciągu. Ile pracy trzeba włożyć w wyprodukowanie woskowej świecy wiedzą już dzisiaj tylko najlepsi pszczelarze, nie robi się ich na wielką skalę. Pan Czesław Wojtkowiak od kilkunastu lat jest zawodowym pszczelarzem w Taczanowie (koło Pleszewa), gdzie kiedyś (w pałacu Taczanowskich) znajdowała się przez jakiś czas szkoła pszczelarska. Pan Czesław do dzisiaj robi woskowe świeczki, ale wyłącznie dla celów dekoracyjnych, a nie użytkowych.
Przy okazji rozmowy z nim dowiedziałam się też, że pszczoły są pod opieką lekarza weterynarii, a ich własny miód, ten najlepszy dla ludzi (spadziowy) może im zaszkodzić. Dlatego na zimę pszczelarze wybierają cały miód z ula, a sypią pszczołom cukier, żeby miały, co jeść. Okazuje się też, że pszczoła im więcej pracuje, tym krócej żyje.
Może gdybyśmy chcieli świece do wszystkich kościołów robić z pszczelego wosku, małe stworzenia nie nadążyłyby z produkowaniem tego tworzywa, a przy okazji wyginęłyby z przepracowania. Jest przecież tak wiele innych surowców, które spalają się i można spokojnie stosować je na większą skalę. Będą one oszczędzały pracę pszczół, a jednocześnie godniej od napełnianych pojemniczków, symbolizowały spalanie się Chrystusa z miłości do nas.  

Anika Djoniziak