O Roku Świętego Józefa

O Roku Świętego Józefa

W czasie XIII Miedzynarodowego Kongresu Józefologicznego odbywającego się od 18 do 25 września br. prelekcje wygłosiło pięciu polskich józefologów. Jako drugi uczynił to ks. prof. UAM dr hab. Dariusz Kwiatkowski, który był nie tylko najlepiej wykształconym polskim delegatem, ale również najbardziej doświadczonym pod względem uczestnictwa w światowych spotkaniach józefologów. Kongres w Meksyku był jego piątym. Wśród zgromadzonych w Meksyku tylko bp Roberto Balmori Cinta MJ uczestniczył częściej w kongresach józefologicznych.

Wystąpienie ks. prof. Dariusza Kwiatkowskiego rozszerzało perspektywę zarysowaną dzień wcześniej przez ks. Jakuba Bogackiego, który mówił o dorobku naukowym Roku św. Józefa. Profesor Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu swoje wystąpienie przygotowane w języku włoskim zatytułował Esercizi spirituali nazionali con l’affidamento della Chiesa e del popolo polacco a San Giuseppe come evento centrale dell’anno di San Giuseppe nella Diocesi di Kalisz (Rekolekcje narodowe z Aktem zawierzenia św. Józefowi Kościoła i Narodu Polskiego centralnym wydarzeniem Roku św. Józefa w diecezji kaliskiej). Na wstępie kaliski duchowny zaznaczył, że celem jego prelekcji jest ukazanie i syntetyczne przedstawienie treści teologicznych dotyczących św. Józefa przedstawionych podczas rekolekcji narodowych, które zakończyły się uroczystym zawierzeniem św. Józefowi Kościoła i Narodu Polskiego.
Jego zdaniem dla diecezji kaliskiej obchody Roku Świętego Józefa były naturalną kontynuacją Nadzwyczajnego Roku św. Józefa w bazylice kaliskiej NMP, gdzie w sposób szczególny czczony jest od wieków św. Józef. Ten czas łaski, ogłoszony przez papieża Franciszka, trwał od 3 grudnia 2017 roku do 6 stycznia 2018 roku. Wtedy też kaliska bazylika została ogłoszona Narodowym Sanktuarium św. Józefa. Dlatego Rok Świętego Józefa ogłoszony dla całego Kościoła w 150. rocznicę ustanowienia św. Józefa patronem Kościoła powszechnego, był dla diecezji kaliskiej darem i dużym wyzwaniem.
Autor pierwszej polskiej habilitacji o św. Józefie podkreślił, że rekolekcje narodowe i akt zawierzenia poprzedzały wielomiesięczne przygotowania duchownych i wiernych. Wydział duszpasterski, na prośbę biskupa kaliskiego Damiana Bryla, powołał zespół osób związanych naukowo lub duszpastersko z kultem św. Józefa. Zadaniem kilkuosobowego zespołu było opracowanie programu duszpastersko-liturgicznego zawierającego propozycje na świętowanie Roku Świętego Józefa. Każdy dzień rekolekcyjny miał swój własny temat. W niedzielę św. Józefa ukazano jako Opiekuna Kościoła. Poniedziałkowe nauki rekolekcyjne dotyczyły małżeństwa, wtorkowe życia, a zwłaszcza jego ochrony od poczęcia do naturalnej śmierci. Natomiast w środę rozważano temat ojcostwa. Punktem wyjścia do przedstawionych tematów była osoba św. Józefa ukazana w Piśmie Świętym, a także nauczanie Kościoła wyrażone w Adhortacji apostolskiej św. Jana Pawła II Redemptoris custos i w Liście apostolskim papieża Franciszka Patris corde.
Ks. prof. UAM dr hab. Dariusz Kwiatkowski zwrócił uwagę, że poranne katechezy i Msze Święte celebrowane o godz. 13.30 były transmitowane przez telewizję „Trwam” i „Radio Maryja”. Natomiast wieczorny blok rekolekcyjny, na który składały się: modlitwa różańcowa, Eucharystia z homilią, katecheza i modlitwa na zakończenie dnia, transmitowały media diecezjalne, czyli „Radio Rodzina” i internetowa telewizja „Dom Józefa”. W rekolekcjach uczestniczyli wierni z całej diecezji kaliskiej oraz duchowo, przez transmisje radiowe i telewizyjne, wierni z całej Polski. Rekolekcjom towarzyszyły dwa koncerty muzyczne. Pierwszy przedstawiał muzykę barokową Indian z Ameryki łacińskiej (Boliwia, Peru). Był on przygotowany przez ks. prof. Piotra Nawrota, wybitnego odkrywcę i badacza tej muzyki. Natomiast przed Mszą Świętą z aktem zawierzenia Chór Kameralny Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Kaliszu wykonał kantatę o św. Józefie Patris corde. Zdaniem kaliskiego liturgisty rekolekcje stanowiły duchowe przygotowanie do zawierzenia Narodu i Kościoła w Polsce św. Józefowi. Uroczystego aktu zawierzenia dokonał metropolita poznański, ks. arcybiskup Stanisław Gądecki, w czasie Mszy Świętej koncelebrowanej przez biskupów, przedstawicieli wszystkich metropolii w Polsce. Zawierzenie odbyło się przed cudownym obrazem św. Józefa, który znajduje się w kaplicy Narodowego Sanktuarium.
W dalszej części swojego wykładu ks. Dariusz dokonał teologicznego opracowania i syntezy poszczególnych homilii i katechez wygłoszonych w trakcie narodowych rekolekcji. W tym miejscu warto wspomnieć, że wszystkie nauki rekolekcyjne i homilie zostały w całości opublikowane w jednym z numerów kwartalnika „Okno wiary”.
Ks. prof. Dariusz Kwiatkowski stwierdził, że rekolekcje narodowe były kulminacyjnym wydarzeniem przeżywania Roku Świętego Józefa w diecezji kaliskiej. Był to czas głębokiej refleksji teologicznej i pastoralnej nad postacią św. Józefa. Został on przedstawiony jako Patron na dzisiejsze, bardzo trudne czasy dla Kościoła i świata. Wpatrywanie się w jego postać, a przede wszystkim naśladowanie go, będzie ratunkiem dla Kościoła, świata, rodziny, małżeństwa i zagubionego ojcostwa. Akt zawierzenia św. Józefowi Kościoła i Narodu Polskiego był bardzo ważnym wydarzeniem historycznym w dziejach chrześcijaństwa w Polsce. Z perspektywy czasu można powiedzieć, że wszystkie działania pastoralne, naukowe, pobożnościowe zmierzały do tego wydarzenia.
Konkludując wykładowca Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza wspomniał, że obserwowany w ostatnich latach i spotęgowany w Roku św. Józefa duży napływ pielgrzymów do Narodowego Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu wzbudziły inicjatywę stworzenia dodatku do Mszału Rzymskiego, który zawierałby nowe formularze Mszy wotywnych o św. Józefie. Powołana przez Biskupa kaliskiego grupa józefologów, pod kierownictwem ks. prof. UAM dr hab. Dariusza Kwiatkowskiego bazując na dokumentach papieskich: Redemptoris Custos i Patris corde oraz na Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii, przygotowała tytuły takich Mszy, które mogą być celebrowane w różnych okresach roku liturgicznego.
Pośród pozycji Mszy wotywnych zaproponowano między innymi takie tytuły: Święty Józef, Powiernik tajemnicy Wcielenia, - Święty Józef, Obrońca życia poczętego, Święty Józef, w tajemnicy Narodzenia Pańskiego, Święty Józef, w tajemnicy Ofiarowania Pańskiego, Święty Józef, Mąż wiary, Święty Józef, Postrach duchów piekielnych, Święty Józef, Sługa Zbawienia, Święty Józef, Opiekun Kościoła i Święty Józef, Patron Dobrej śmierci. Każdy formularz będzie posiadał wstęp teologiczny, źródła wybrane do powstania poszczególnych modlitw, antyfony na wejście i Komunię, kolektę, modlitwę nad darami, modlitwę po Komunii oraz zestaw czytań biblijnych.

Tekst: Ks. Jakub Bogacki