Obowiązek alimentacyjny dziecka wobec rodzica
W praktyce mówi się przede wszystkim o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec swoich dzieci, które nie są jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać. Zgodnie z art. 129 § 1 k.r.o. obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków) przed wstępnymi (rodzicami, dziadkami, pradziadkami), a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszym. Powołany przepis wskazuje, że nie tylko rodzice zobowiązani są względem swoich dzieci do ich utrzymania, ale również na dzieciach ciąży zobowiązanie do alimentacji swoich rodziców. I choć sytuacje takie należą raczej do rzadkości to zdarza się, że słyszę obawy rodzica wychowującego samotnie dziecko o to, że w przyszłości drugi rodzic mógłby żądać alimentów od ich pociechy, przy czym drugi rodzic nie wykonuje w sposób prawidłowy władzy rodzicielskiej, zaniedbuje kontakt z dzieckiem, nie uczestniczy w jego wychowaniu i utrzymywaniu, czy w inny sposób krzywdzi dziecko i wykazuje negatywną wobec dziecka postawę.
Przepisy prawne dopuszczają możliwość wystąpienia rodzica z żądaniem alimentów od dorosłego już dziecka, jeżeli rodzic ten znajduje się w niedostatku ( art. 133 § 2 k.r.o.). Choć kodeks rodzinny i opiekuńczy nie definiuje pojęcia niedostatku, to orzecznictwo sądowe wskazuje, że o osobie ubiegającej się o alimenty z powodu niedostatku można mówić wówczas, gdy nie potrafi ona zaspokoić samodzielnie swych usprawiedliwionych potrzeb, które każdy uprawniony powinien mieć zapewnione. Są one uzależnione od indywidualnych cech uprawnionego, tj. od wieku, stanu zdrowia, zawodu, pozycji społecznej i dotychczasowej stopy życiowej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1998 roku).
W sytuacji wyżej wskazanej, w której rodzic żądający alimentów od dorosłego już dziecka, sam w przeszłości nie wykonywał w sposób prawidłowy władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, sąd może oddalić powództwo. Aby nie doszło do zasądzenia obowiązku alimentacyjnego od dorosłego dziecka wobec rodzica należy powołać się na zasady współżycia społecznego i wykazać nieprawidłowe zachowanie powoda - rodzica wobec pozwanego dziecka. Zgodnie z art. 1441 k.r.o. zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16.12.1987 r., sygn. akt: III CZP 91/86 wskazał, że „w razie rażąco niewłaściwego postępowania osoby uprawnionej do alimentów, budzącego powszechną dezaprobatę, dopuszczalne jest oddalenie powództwa w całości lub w części ze względu na zasady współżycia społecznego”.
Warto dodać, że wysokość żądanych alimentów jest uwarunkowana nie tylko usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego rodzica, ale też możliwościami zarobkowymi i majątkowych zobowiązanego dziecka - analogicznie jak w przypadku obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dzieci.
Adw. Monika Mazur
Kontakt bezpośredni: monika.mazur@prawnik-kalisz.pl
Komentarze
Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!