Lilia Maryi

Lilia Maryi

Kwiat, z którym Matka Boża jest najczęściej kojarzona, to biała lilia. Jest ona wymieniana w Biblii 15 razy.

Żydzi uważali lilię za najpiękniejszą wśród kwiatów. Badacze roślin biblijnych nie mają wątpliwości, że hebrajskie słowa, którymi w Biblii jest opisana Maryja, dotyczą lilii białej (Lilium candidum), która w Palestynie jest gatunkiem rodzimym. W tradycji chrześcijańskiej ten kwiat jest uznawany za symbol czystości, niewinności i piękna, co odzwierciedla postrzeganie Maryi jako osoby niewinnej i czystej. Jest również uważany za symbol dziewictwa Matki Bożej. „O lilijo, jakżeś Ty wspaniała, wszelkich cnót rozlewasz woń" – te słowa z maryjnej pieśni w pełni oddają to porównanie. Natomiast w języku angielskim lilia biała nazywana jest potocznie Madonna Lily, czyli Lilia Madonny, Lilia Maryi. Jej kwiat w chrześcijaństwie uznawany jest za atrybut Matki Boskiej, dlatego możemy go zobaczyć na wizerunkach Maryi.

Lilia biała (Lilium candidum) należy do rodziny liliowatych (Liliaceae). Potocznie nazywana 
jest lilią Najświętszej Marii Panny, lilią św. Józefa oraz lilią św. Antoniego. Naturalnie występuje na Bałkanach i Bliskim Wschodzie. Zadomowiła się także, m.in. we Francji, Włoszech i Ukrainie oraz w Afryce Północnej, na Wyspach Kanaryjskich i w Meksyku. Ten gatunek jest kultywowany od starożytności przez co najmniej 3000 lat, od tego czasu ma wielką wartość symboliczną dla wielu kultur. Jej największą ozdobą są okazałe, intensywnie pachnące, lejkowate kwiaty z charakterystycznie odwiniętymi do tyłu płatkami, osadzone na długich pędach kwiatostanowych (ok. 130 cm wysokości). 

W zależności od warunków uprawy i regionu, kwitnienie przypada na przełom maja i czerwca. Dekoracyjne są także ciemnozielone, równowąskie liście. Lilia biała preferuje słoneczne stanowisko oraz przeciętną ogrodową glebę, ale ważne aby była przepuszczalna i dobrze zdrenowana. Cebule sadzi się płytko, tuż pod powierzchnią gleby. Roślina wytwarza zimujące liście odziomkowe. Na zimę wskazane jest ich okrycie – roślina może przemarznąć. Gatunek ten w jednym miejscu może rosnąć przez wiele lat bez przesadzania, wówczas stopniowo się rozrasta i wytwarza cebule potomne. Przez te cebule łatwo ją rozmnożyć, ale można również rozmnażać ją przez sadzonki otrzymywane z łusek cebuli lub przez wysiew nasion.

Na Tajwanie są spożywane przez lokalnych mieszkańców zarówno kwiaty, jak i cebulki lilii białej, po właściwym ich przetworzeniu. Co ciekawe koty są bardzo wrażliwe na toksyczność tego gatunku lilii. Spożycie jej może się dla nich skończyć nawet śmiercią. Znane są przypadki zatruć kotów, które otarły się o kwiat i spożyły pyłek tego gatunku podczas czyszczenia sierści.

tekst Tomasz Dymny
zdjęcie Małgorzata Gębala