Królowa Mazowsza i Kujaw - sanktuaria świata

Królowa Mazowsza i Kujaw

Skępe to największe sanktuarium maryjne w diecezji płockiej. Królująca tam Matka Boża słynie jako patronka matek oczekujących dzieci.

Początki sanktuarium w Skępem sięgają XV wieku. Niedaleko jeziora leżał głaz służący za drogowskaz, nad którym niektórzy widzieli światło lub słyszeli śpiew. Mówili też o objawieniu Matki Bożej stojącej na kamieniu w otoczeniu chórów anielskich. Teraz w tym miejscu stoi klasztor i kościół.

Odzyskane zdrowie
W 1495 roku zdarzył się cud, dzięki któremu wielu dowiedziało się o sanktuarium w Skępem. Zofia (niektórzy historycy piszą o Katarzynie), córka kasztelana Mikołaja Kościeleckiego ze względu na chorobę nóg nie mogła chodzić. Nikt z lekarzy nie potrafił jej pomóc. Zofia często modliła się o pomoc i w dzień odpustu Matki Bożej Anielskiej 2 sierpnia ukazała się jej Maryja. Córka kasztelana poleciła zanieść się do kaplicy. Po drodze niespodziewanie powiedziała: „Puśćcie mnie, już sama dojdę, bo przez łaskę czystej Dziewicy zdrowa jestem” i rzeczywiście sama doszła do kaplicy. Tam podziękowała za odzyskane zdrowie. Zofia otrzymała od Maryi polecenie, by w Poznaniu odnaleźć jej wizerunek. Sprowadzoną figurę córka kasztelana ofiarowała do kaplicy jako wotum dziękczynne za odzyskane zdrowie, umieszczono ją w ołtarzu głównym.
Ze względu na coraz liczniejsze pielgrzymki Mikołaj Kościelecki sprowadził do Skępego bernardynów oraz sfinansował budowę kościoła i klasztoru. Zakonnicy przybyli w święto Zwiastowania NMP w 1498 roku. Później rozpoczęto budowę większego kościoła pw. Zwiastowania NMP i klasztoru. W 1609 roku postawiono nowy ołtarz i tam umieszczono figurę Matki Bożej. Obecny istniejący klasycystyczny ołtarz powstał w 1792 roku staraniem prowincjała Hadriana Liszewskiego. Wybudowano także kaplicę św. Barbary z ludową rzeźbą Matki Bożej Skępskiej.
Cudowna figura Pani Skępskiej wykonana została z lipowego drewna i pokryta warstwą polichromii, w stylu gotyckim. Powstała w 1496 roku, taka data umieszczona została na spodzie cokołu. Mierzy 89 centymetrów, a z koroną 96. Figura przedstawia dziewczynę w stanie błogosławionym, w postawie stojącej, z lekko pochyloną w lewo głową i złożonymi modlitewnie dłońmi. Jej twarz jest pełna dobroci. Na skroniach Maryi znajduje się złota korona wysadzana cennymi kamieniami. Pod stopami Maryi umieszczono srebrny księżyc podtrzymywany przez dwa srebrne anioły, czyli wotum ofiarowane z okazji koronacji w 1755 roku. W sanktuarium znajdują się również inne wota ofiarowane przez tych, którzy odzyskali tu zdrowie. Najstarsze z XV i XVI wieku zostały przetopione na początku XVII wieku na potrzeby kościoła. Najstarsze, zachowane wota pochodzą z XVII wieku, to srebrna tabliczka ofiarowana przez Andrzeja Witosławskiego i diadem - dar Małgorzaty Sokołowskiej. Teraz coraz więcej jest świadectw wpisanych do księgi łask i cudów przez małżeństwa, które doczekały się upragnionych dzieci.

Osiem dni
W XVIII wieku biskup płocki Józef Eustachy Szembek uznał figurę za słynącą łaskami. Pod koniec 1754 roku Kapituła watykańska zezwoliła na koronację Matki Bożej Skępskiej. Benedykt XIV przesłał do Polski poświęconą koronę, ufundowaną przez lud dobrzyński. Aktu koronacji dokonał 18 maja 1755 roku biskup chełmiński Fabian Pląskowski. Uroczystości trwały osiem dni, bernardyni codziennie odprawiali nabożeństwa z kazaniami i spowiadali. W 1815 roku Skępe znalazło się w granicach Królestwa Polskiego. W kościele klasztornym odbierano przysięgi powstańcze od ochotników i wygłaszano kazania patriotyczne. Niestety z 27 na 28 listopada 1864 roku żołnierze otoczyli klasztor. Bernardynom odczytano ukaz carski o zamknięciu klasztorów w Królestwie Polskim.

Ukryta figura
Zakonnicy wrócili do klasztoru w Skępem w 1933 roku. Zaledwie po sześciu latach w czasie II wojny światowej Niemcy ponownie go zamknęli. Pomimo zakazu internowani bernardyni i ksiądz diecezjalny nadal udzielali sakramentu chorych. W 1940 roku wywieziono ich do więzienia w Grudziądzu. W Skępem pozostał ukrywający się brat Wincenty Budzyński, któremu udało się zakopać w ogrodzie klasztornym koronę Matki Bożej Skępskiej. Wyjął też z ołtarza głównego cudowną figurę, a zamiast niej wstawił ludową rzeźbę z kaplicy w Borku. Cudowną figurę schował na strychu. W 1940 roku jeden z niemieckich oficerów przeszukiwał strych szukając kosztowności. Kiedy był blisko miejsca ukrycia cudownej figury, spadł i trafił do szpitala ze złamaną nogą. Hitlerowcy chcieli sprofanować ludową figurę Matki Bożej Skępskiej, znajdującą się w niszy. W trakcie „popisów strzeleckich” oficer rozbił grubą szybę i podziurawił tynk wokół figury, ale statua pozostała nietknięta.
Kiedy Niemcy w 1945 roku opuścili klasztor figura Matki Bożej Skępskiej powróciła na swoje miejsce, a bernardyni do klasztoru. W 200-lecie koronacji figury Matki Bożej Skępskiej nazywanej Królową Mazowsza i Kujaw, zakonnicy „założyli” Maryi jedwabny płaszcz tkany w złote wzory. Niestety w nocy z 14 na 15 września 1980 roku został skradziona korona Matki Bożej i nigdy jej nie odzyskano. Cztery lata później bp płocki Bogdan Sikorski dokonał rekoronacji figury Matki Bożej Skępskiej. Więcej o sanktuarium można znaleźć na stronie www.bernardyniskepe.com.

Tekst Renata Jurowicz