Korony piety skrzatuskiej

W wyniku przeprowadzonych prac inwentaryzacyjnych w skarbcu parafii przy sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu odnaleziono zabytkowe korony piety skrzatuskiej. Zdaniem historyka sztuki dr Janiny Kochanowskiej, specjalizującej się w historii Pomorza, korony te datować można na około 1660 rok. Trwają jeszcze badania i ekspertyzy, ale jeśli ta opinia się potwierdzi, będą to najstarsze zachowane w Polsce korony wotywne związane z kultem maryjnym.

- Wyniki badań są zaskakujące. Po pierwszych oględzinach myślałam, że są to korony XIX-wieczne z tego względu, że były przerabiane. Trzeba dodać, że przez ponad trzysta lat korony te pokryły się siarczkami srebra i zabrudziły oparami ze świec. Po bardziej wnikliwych badaniach, opierając się głównie na ich sposobie wykonania, stwierdzam, że jest to jeden z najstarszych zabytków tego rodzaju w Polsce - informuje KAI dr Kochanowska.

Korony na obrazach, czy na rzeźbach były w ciągu wieków często niszczone na terenie Polski. Były zwyczajnie rabowane czy przetapiane, a tu nagle jest obiekt, który jest wstępnie datowany na drugą połowę XVII wieku. Na koronie Chrystusa zachowało się 51 kamieni szlachetnych, półszlachetnych i szkieł, a na koronie Maryi ponad 40, ale kilku brakuje. Zdaniem dr Kochanowskiej ciągłe upiększanie tych koron kamieniami jubilerskimi pokazuje dzieje tego miejsca. Są to cenne zabytki, pokazujące kult, jakim cieszyła się pieta skrzatuska. Przypuszczalnie pierwszym fundatorem tych koron był starosta skrzatuski. 

Pieta skrzatuska to rzeźba wykonana z drewna lipowego, najprawdopodobniej w I połowie XV wieku. Przedstawia Maryję trzymającą na kolanach ciało Jezusa, tuż po zdjęciu z krzyża. Ponowna koronacja Bolesnej Matki Bożej Skrzatuskiej odbyła się 18 września 1988 roku. W imieniu Jana Pawła II koronacji dokonał kard. Józef Glemp. Pieta wraz z koronami, mimo burzliwej historii tych ziem, przez kolejne wieki cieszyła się kultem.