Kaliski wkład w józefologię

Kaliski wkład w józefologię

Przez wielu Polskie Studium Józefologiczne uważane jest za jeden z tych ośrodków, które najbardziej przyczyniły się do rozwoju nauki o św. Józefie. Było to możliwe dzięki dorocznej organizacji Ogólnopolskich Sympozjów Józefologicznych w Kaliszu, które są sztandarowym projektem polskiego ośrodka.

Zachęty do systematyzacji dotychczasowych osiągnięć w zakresie józefologii, które pojawiały się każdego dnia w czasie obrad XIII Międzynarodowego Kongresu Józefologicznego w Meksyku sprawiły, że ze szczególną atencją zwrócono uwagę na zaangażowanie i wkład w naukę o św. Józefie przedstawicieli Polskiego Studium Józefologicznego. Kolejny raz okazało się, że kaliski ośrodek ma się czym pochwalić. Wśród licznych inicjatyw naukowych na specjalną uwagę zasługuje doroczne Ogólnopolskie Sympozjum Józefologiczne.

Ogólnopolskie Sympozja Józefologiczne

Przedstawicielem polskiej delegacji, który podjął się zaznajomienia międzynarodowego audytorium z historią i specyfiką krajowych sympozjów o św. Józefie był wiceprezes Polskiego Studium Józefologicznego w Kaliszu ks. Jakub Bogacki. Kaliski duchowny wskazał, że historia ogólnopolskich sympozjów i międzynarodowych kongresów o św. Józefie jest bardzo podobna. Ich idea zrodziła się na przełomie lat 60. i 70. ubiegłego wieku. Od samego początku krajowym spotkaniom józefologów przyświecała idea pogłębionej refleksji naukowej i promocji kultu Patriarchy z Nazaretu. Wikariusz parafii św. Piotra i Pawła w Sycowie wskazał, że już w pierwszych latach istnienia Polskiego Studium Józefologicznego wyznaczono 12 obszarów badawczych, które miały być zgłębiane w czasie konferencji naukowych. Te tematy to: Św. Józef w przekazach biblijno-patrystycznych, Św. Józef w wypowiedziach Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, Teologiczne podstawy i istota kultu św. Józefa, Liturgiczne aspekty kultu św. Józefa, Pastoralno-ekumeniczno-praktyczny wymiar kultu św. Józefa, Duchowość świętojózefowa, Historia kultu św. Józefa w Polsce i na świecie, Św. Józef w ikonografii i sztuce sakralnej, Św. Józef w pieśniach kościelnych, Kongresy i sympozja józefologiczne, Józefologiczne ośrodki i świętojózefowe uroczystości, Recenzje i informacje.

W czasie trwania 53 Ogólnopolskich Sympozjów Józefologicznych wygłoszono ponad 300 artykułów naukowych o św. Józefie wpisujących się w wyżej wymieniony klucz. Wiceprezes Polskiego Studium Józefologicznego podkreślił, że kaliskie sympozja gościły nie tylko wybitnych polskich teologów i naukowców reprezentujących inne dziedziny nauki, ale również zagranicznych specjalistów. Ponad 50-letnia tradycja ogólnopolskich konferencji pozwoliła na publikację wielu artykułów naukowych w ramach „Kaliskich Studiów Teologicznych” oraz innych wieloautorskich monografii naukowych.

Ciągłość

Pierwsze Ogólnopolskie Sympozjum Józefologiczne odbyło się 7 i 8 kwietnia 1970 roku. Od tego momentu w sposób nieprzerwany każdego roku organizowana jest krajowa konferencja naukowa o św. Józefie. Pierwotnie zakładano, że konferencja będzie miała charakter dwudniowej refleksji naukowej. Zmieniło się to jednak po utworzeniu diecezji kaliskiej kiedy to stopniowo przechodzono do sympozjum trwającego jeden dzień. W czasie swego wystąpienia w Meksyku ks. Jakub Bogacki zaznaczył, że niezależnie od tego jak długo trwało Ogólnopolskie Sympozjum Józefologiczne to na uznanie zasługuje fakt, iż od 53 lat organizowane jest ono każdego roku. Z pewnością jest to ewenement w skali ogólnopolskiej, a może nawet europejskiej.

Na pytanie, które często się pojawiało: „A czy w czasie pandemii zachowaliście ciągłość?”, mogliśmy z podniesioną głową odpowiedzieć, że choć w ograniczonej formule i w Narodowym Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu, ale jednak ciągłość udało się zachować. Bez wątpienia Ogólnopolskie Sympozjum Józefologiczne w Kaliszu jest ogromnym dziedzictwem duchowym i intelektualnym Polskiego Studium Józefologicznego, które od ponad 50 lat nieustannie podejmuję refleksję teologiczną, a coraz częściej interdyscyplinarną nad osobą św. Józefa.

Powrót do źródeł

W czasie rozmów kuluarowych prowadzonych w ramach XIII Międzynarodowego Kongresu Józefologicznego w Meksyku kilkukrotnie pojawił się temat naszych krajowych sympozjów o św. Józefie. Józefolodzy, którzy mieli okazję uczestniczyć w dwudniowych konferencjach wyrażali ubolewanie odnoście zmiany koncepcji organizacyjnej. Szczerze mówiąc bardzo dało mi to do myślenia. W związku z tym, że od ubiegłego roku zajmuję się organizacją Ogólnopolskich Sympozjum Józefologicznych postanowiłem powrócić do dawnej formuły. Spotkało się to z aprobatą pozostałych członków Polskiego Studium Józefologicznego. Dlatego tegoroczna konferencja rozpocznie w piątek, 12 maja. Pierwszy dzień sympozjum będzie miał charakter zamknięty, ponieważ oprócz pięciu wykładów, które zostaną wygłoszone będą podjęte także kwestie bieżące związane z działalnością polskiego ośrodka. Drugi dzień konferencji, czyli sobota, 13 maja będzie miał charakter otwarty. Z plakatem zawierającym plan 54. Ogólnopolskiego Sympozjum Józefologicznego w Kaliszu można zapoznać się na łamach tego numeru „Opiekuna”.

Współpraca z uniwersytetem

Wielu teologów zajmujących się św. Józefem zastanawia się poważnie nad współczesnym modelem józefologii. Choć Polskie Studium Józefologiczne nie jest agendą diecezjalną ani ośrodkiem akademickim to jednak zakres jego działalności obejmuje te dwa obszary. O ile józefologia w wersji duszpasterskiej nie jest obca kapłanom i wiernym diecezji kaliskiej to sposób działalności naukowej ciągle jest w fazie rozwoju.

W Meksyku ks. Jakub Bogacki mówił o potrzebie współpracy krajowych ośrodków z wydziałami bądź instytutami teologicznymi. Pierwszym namacalnym owocem tego pomysłu jest zaproszenie Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do współorganizowania 54. Ogólnopolskiego Sympozjum Józefologicznego w Kaliszu. Było to możliwe dzięki zaangażowaniu ks. prof. UAM dra hab. Dariusza Kwiatkowskiego. Z całą pewnością to nowy rozdział w historii kaliskiej józefologii. Ten model naukowej aktywności naszego kaliskiego ośrodka otwiera na horyzonty nieosiągalne do tej pory. Mam tu na myśli przede wszystkim możliwość prowadzenia projektów naukowo-badawczych, regularne publikowanie recenzowanych artykułów w punktowanych czasopismach naukowych oraz promocje dorocznego sympozjum w świecie akademickim. ■

Tekst ks. Jakub Bogacki