Jak czcić Świętego Józefa

Jak czcić Świętego Józefa

Święty Józef jest jednym z najbardziej znanych świętych Kościoła katolickiego. Na przestrzeni wieków pojawiło się wiele nabożeństw odprawianych za jego wstawiennictwem. Niektóre są popularne do dziś, inne stały się nieco zapomniane. Najczęściej modlimy się za pomocą Litanii do św. Józefa, a jakie są inne modlitwy?

Nabożeństwa ku czci św. Józefa w pobożności ludowej przybierają różne formy. Każdy czciciel tego Świętego może wybierać dowolne modlitwy i ćwiczenia duchowe. W modlitwie mogą pomóc dostępne w każdej katolickiej księgarni książeczki z modlitwami do św. Józefa.

Dzień św. Józefa
W pobożności józefowej istotne miejsce zajmuje dzień św. Józefa. Jest to 19. dzień każdego miesiąca, w którym sprawowana jest Msza św. wotywna o św. Józefie. Są parafie, w których odprawiane są wtedy w świątyniach comiesięczne nabożeństwa ku czci tego Świętego w intencji chorych, umierających, prześladowanych, ludzi pracy. W naszej diecezji, której patronem jest św. Józef, praktykowane są we wszystkich parafiach comiesięczne nabożeństwa, podczas których polecamy patronowi w każdym miesiącu inną grupę ludzi. W „Opiekunie” można znaleźć rozważanie na dany miesiąc napisane przez ks. Andrzeja Antoniego Klimka. Zachęca się również w tym dniu do rodzinnego odmawiania modlitwy do św. Józefa, a także osobistego zawierzenia się Opiekunowi Świętej Rodziny. Szczególnym dniem poświęconym Świętemu jest każda środa. Tego dnia w parafiach odprawiane są Msze św. wotywne ku jego czci, odmawiana jest Litania do św. Józefa. Wierni podejmują też modlitwy w intencji dzieł, którym patronuje św. Józef.

Najstarsza modlitwa
Chociaż nabożeństwo do św. Józefa zaczęło rozwijać w III, IV wieku, to jednak w modlitewniku „Pieta” można znaleźć modlitwę za jego wstawiennictwem datowaną już na rok 50! Jak pisze Lidia Lasota w artykule „Tajemniczy św. Józef - co o nim wiemy?”, w 1555 roku tekst tej starej modlitwy z 50 roku papież przesłał cesarzowi Karolowi, który wyruszał na bitwę, zachęcając go do jej odmawiania: „Każdy, kto przeczyta tę modlitwę, usłyszy ją lub będzie ją miał przy sobie, nie umrze nagłą śmiercią ani nie utonie, trucizna na niego nie podziała ani nie wpadnie w ręce wrogów, ani nie zginie w ogniu, ani nie zostanie pokonany w walce. Odmawiaj tę modlitwę rano, przez dziewięć kolejnych dni, w dowolnej intencji. Nigdy nie słyszano, by ta modlitwa zawiodła”.

Godzinki, Różaniec, Telegram
Najstarsza Litania do św. Józefa napisana po łacinie znajduje się w księdze Sommario delle eccellenze del glorioso San Giuseppe z 1597 roku autorstwa karmelity Girolamo Graziano della Madre di Dio. W Polsce modlitwa pojawiła się w XVII wieku i znana była w różnych wersjach, np. była Litania do serca św. Józefa.
Ku czci Świętego śpiewa się także godzinki. Jest to nabożeństwo podobne do Godzinek o Niepokalanym Poczęciu NMP. Najstarsze i najbardziej popularne Godzinki o św. Józefie pojawiły się po raz pierwszy w formie drukowanej w Krakowie w 1645 roku. Istniały również godzinki związane ze wspomnieniem konkretnych wydarzeń, np. Godzinki o zaślubinach św. Józefa, Godzinki na tajemnicę oczekiwania narodzenia Pana Jezusa.
Wśród modlitw jest także Różaniec św. Józefa, który składa się z 60 paciorków na pamiątkę 60 lat, które – według pobożnej tradycji – przeżył na ziemi. Warto zapoznać się też z modlitwą nazwaną Telegramem do Świętego Józefa. Tę modlitwę odmawia się trzykrotnie w ciągu dnia w sprawach bardzo trudnych.

Boleści i radości
Najstarszym nabożeństwem do św. Józefa jest septenna z XVII wieku. Najpierw tę modlitwę praktykowały klasztory karmelitańskie, a później bractwa oraz grupy czcicieli Opiekuna Zbawiciela. Podstawową treścią septenny było rozważanie boleści, m.in.: narodzenie się Jezusa w wielkim ubóstwie i nędzy, prorocze słowa Symeona o przyszłej męce Chrystusa i cierpieniach Jego matki, ucieczka do Egiptu oraz radości, m.in.: wyjaśnienie przez anioła, że Maryja poczęła Zbawiciela z Ducha Świętego, radosne śpiewy przy narodzeniu Jezusa, znalezienie Jezusa w świątyni jerozolimskiej. Nabożeństwo siedmiu śród bądź siedmiu niedziel praktykowane jest do dzisiaj.
W pierwszej połowie XVIII wieku zaczęto odmawiać w Polsce nowennę. To nabożeństwo jest najczęściej praktykowane dziewięć dni przed 19 marca, czyli świętem św. Józefa. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by odmawiać ją w dowolnej chwili całego roku. Szczególnie warto powrócić do tej modlitwy w różnych potrzebach, w których wzywamy właśnie pomocy św. Józefa.
Szczególnym rodzajem modlitwy jest 30-dniowa Nowenna do Opieki Świętego Józefa. Nabożeństwo jest odprawiane przez kolejnych 30 dni na pamiątkę 30 lat, które św. Józef przeżył na ziemi z Jezusem, Synem Bożym.

 Pompejański ołtarz
Nabożeństwo marcowe zapoczątkowane zostało w Rzymie w 1810 roku. Wtedy też poświęcono św. Józefowi marzec. Inicjatorem tego pomysłu był papież Pius IX. Tuż po ogłoszeniu dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP, przedstawił wiernym, reskryptem z 15 czerwca 1855 roku, nabożeństwo do Świętego.
Wielkim orędownikiem św. Józefa był bł. Bartolo Longo, autor nowenny pompejańskiej. Pod wpływem spektakularnego cudu dokonanego za wstawiennictwem tego Świętego, postanowił zbudować w sanktuarium w Pompejach ołtarz na jego cześć i napisać specjalne nabożeństwo do św. Józefa. Nabożeństwo to było bardzo popularne we Włoszech i w końcu trafiło do Polski. Każdy dzień to inne rozważanie, modlitwa oraz zadanie duchowe do wykonania.

Do Serca Józefa
Od 1995 roku w Polsce szerzone jest nabożeństwo do Przeczystego Serca św. Józefa. Pierwsze świadectwa kultu Serca św. Józefa pojawiły się w XVII wieku. Na jednym z fresków z 1617 roku w klasztornej kaplicy sióstr karmelitanek w Pontoise we Francji znajduje się napis: In corde Ioseph invenietis me – „W sercu Józefa odnajdziecie mnie”. Maryja i Józef są zawsze razem z Jezusem. Wśród propagatorów tego kultu był św. Jan Eudes (†1680), który wskazał, że nabożeństwo do Przeczystego Serca św. Józefa wiąże się bezpośrednio z kultem Najświętszego Serca Pana Jezusa i Niepokalanego Serca Maryi.
Istotą nabożeństwa jest Komunia Święta wynagradzająca przez pięć pierwszych śród miesiąca oraz rozważanie i modlitwa w jedności Trzech Serc: Jezusa, Maryi i Józefa. To nabożeństwo jest dopełnieniem Bożych zamiarów ukazanych w ostatniej wizji fatimskiej 13 października 1917 roku, gdzie Józef z Dzieciątkiem Jezus ukazuje się w obecności Maryi i trzykrotnie błogosławi światu oraz w późniejszych objawieniach s. Łucji w Pontevedra, gdzie została pouczona o nabożeństwie pierwszych sobót miesiąca. 

Szkaplerz Świętego
Jednym z zewnętrznych znaków pobożności józefowej jest szkaplerz św. Józefa, który jest oznaką pełnego zaufania i czci dla Opiekuna Zbawiciela i Oblubieńca Maryi. Szkaplerz ten przypomina o wyższości życia duchowego nad doczesnym i o konieczności modlitwy. Myśl o ustanowieniu szkaplerza pojawiła się równolegle we Włoszech i we Francji ok. 1865 roku. Oficjalne zatwierdzenie Szkaplerza Świętego Józefa dla Kościoła powszechnego nastąpiło dekretem Świętej Kongregacji Rytów, który papież Leon XIII zatwierdził 18 kwietnia 1896 roku. Obok szkaplerza ważne miejsce w pobożności i szerzeniu kultu św. Józefa zajmują bractwa św. Józefa. Takie bractwa działają także w Kaliszu.
Ważnym elementem kultu św. Józefa są również peregrynacje obrazu tego Świętego w rodzinach naszych parafii oraz rozwój duszpasterstwa mężczyzn na bazie ruchów, stowarzyszeń i wspólnot promujących chrześcijańską formację tego stanu. Warto pomyśleć także o odnowieniu i wyeksponowaniu wizerunków św. Józefa i Świętej Rodziny w domach rodzinnych. 

Dróżki św. Józefa
W Polsce praktykowane są również Dróżki św. Józefa. Znane są one m.in. w sanktuarium św. Józefa w Częstochowie i sanktuarium Kalwaryjskiej Matki Zawierzenia w Praszce. Warto dodać, że w archidiecezji częstochowskiej wydany został modlitewnik różańcowy pt. „Z młodym Jezusem w Nazarecie. Życie ukryte Pana Jezusa na tle Różańca Świętego”, przygotowany przez abp. Stanisława Nowaka. Zawiera on m.in. dwie tajemnice różańcowe poświęcone św. Józefowi: „Praca Jezusa jako cieśli dla bliźnich” oraz „Obecność Jezusa w życiu i przy śmierci św. Józefa”. Tajemnice życia ukrytego w Nazarecie można odmawiać prywatnie na przedłużeniu tajemnic radosnych Różańca Świętego.
Marzec – miesiąc poświęcony św. Józefowi może stać się dla nas szansą na lepsze poznanie Opiekuna Zbawiciela. To dobra okazja do pogłębienia duchowości, ale również przypomnienia sobie ważnych form pobożności związanych ze Świętym. Warto uczynić ten miesiąc czasem codziennej modlitwy do św. Józefa. 

Ewa Kotowska-Rasik