Jak bronić małżeństwa w sądzie?

Jak bronić małżeństwa w sądzie?

Zdarza się, że małżonek, który nie jest winny rozkładu małżeństwa, a który jest skrzywdzony zachowaniem współmałżonka żądającego rozwodu, sam rozwodu nie chce. Przyjmuje postawę otwartą na przebaczenie i jest zdolny na ratowanie małżeństwa. Jak zatem bronić związku w sądzie cywilnym, przy takiej łatwości rozwiązywania małżeństwa przez rozwód?

Zgodnie z art. 56§ 3 k.r.o pomimo, że nastąpił zupełny i trwały rozkład małżeństwa rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego ucierpi dobro wspólnych małoletnich dzieci albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 56§ 2 k.r.o). W świetle art. 56§ 3 k.r.o. rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Jeżeli małżonkowie mają małoletnie dzieci, sąd obligatoryjnie zbada jak rozstanie rodziców wpłynie na rozwój emocjonalny dzieci. Jeżeli okaże się, że definitywne zakończenie małżeństwa rodziców mogłoby wywrzeć niekorzystne skutki w sferze psychicznej, co znajdzie potwierdzenie w opinii biegłego sądowego psychologa, sąd oddali pozew o rozwód. Na taką okoliczność może powołać się jednocześnie małżonek, który rozwodu nie chce i nie jest winny rozkładu małżeństwa. Wówczas zachodzą dwie przesłanki niedopuszczalności rozwodu - po pierwsze sprzeciwia się temu dobro małoletnich dzieci małżonków, po drugie zaś z uwagi na dziecko stron na rozwód nie wyraża zgody małżonek, który nie zawinił rozpadowi małżeństwa.
Warto w tym miejscu podkreślić, że niewinny małżonek ma pełne prawo odmówić zgody na rozwód. Skorzystanie z tego uprawnienia nie może zostać automatycznie zdyskwalifikowane jako złośliwe utrudnianie procesu, bowiem chroni je domniemanie, że ten, kto korzysta ze swego prawa, czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego. Dopiero istnienie szczególnych okoliczności, może domniemanie to obalić i pozwolić na zakwalifikowanie określonego zachowania jako nadużycie prawa nie zasługującego na poparcie z punktu widzenia zasad współżycia społecznego (SN, z 7.12.65 r. III CR 278/65, Legalis).

Kolejną przesłanką niedopuszczalności rozwodu jest brak zgody małżonka niewinnego, który znajduje się w trudnej sytuacji życiowej, bytowej i zdrowotnej. Już choroba takiego małżonka jest przeszkodą w uzyskaniu rozwodu. Dodać jednak należy, że orzeczeniu rozwodu nie stoi na przeszkodzie choroba współmałżonka stanowiąca uzależnienie od alkoholu lub innych środków odurzających, wynikłe całkowicie z jego winy. Również motywacja religijna drugiego małżonka, jeśli jest osobą wierzącą i praktykującą i nie może się pogodzić z rozwodem małżeństwa zawartego w formie religijnej stanowi przesłankę do nieorzekania rozwodu (SN, z 24.04.97 r., II CKN 109/97, SN, z 10.09.97 r. II CKN 292/97, Legalis). Innym sposobem na ratowanie małżeństwa jest żądanie separacji, która po jej orzeczeniu przez sąd nie unicestwia definitywnie związku, małżeństwo nadal formalnie trwa i można do niego w każdej chwili w pełni powrócić.

Adw. Monika Mazur
Kontakt bezpośredni: monika.mazur@prawnik-kalisz.pl