TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 19 Marca 2024, 12:37
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Historia Polskiego Studium Józefologicznego

Historia Polskiego Studium Józefologicznego

Każdy rodzaj jubileuszu, zwłaszcza złoty, powinien prowadzić do refleksji i zadumy, prowokować do powrotu do źródeł, aby upewnić się, czy idziemy we właściwym kierunku. Dlatego warto przypomnieć rys historyczny kaliskiego studium, które zajmuje się Świętym Józefem.

Od kilku lat na łamach „Opiekuna” prezentujemy omówienia referatów wygłoszonych podczas sympozjów józefologicznych w Kaliszu. Ostatnie sympozjum, jubileuszowe, zaowocowało trzema prelekcjami skoncentrowanymi na działalności Polskiego Studium Józefologicznego na przestrzeni minionych 50 lat, których autorzy nie mogli jednakże wygłosić w całości ze względu na ramy czasowe uwarunkowane prawykonaniem „Oratorium o św. Józefie Kaliskim”. Tym bardziej cieszymy się, że dzięki uprzejmości czcigodnych prelegentów możemy w tym miejscu wrócić do ich przedłożeń. Zaczynamy od ks. profesora Wojciecha Hanca, który sam będąc żywym świadkiem historii Polskiego Studium Józefologicznego, ponieważ udzielał się w nim od samego początku i ciągle służy swoim doświadczeniem, jako honorowy prezes, przedstawił referat zatytułowany „50 lat Polskiego Studium Józefologicznego – rys historyczny”.
Warto cieszyć się jubileuszem
Zanim Prelegent przeszedł do systematycznej refleksji, uzmysłowił nam potrzebę świętowania różnych jubileuszy, nie tylko tych związanych z pożyciem małżeńskim, czy posługą kapłańską. „Mogą być także jubileusze związane z różnego rodzaju formacjami, badaniami naukowymi i osiągnięciami, jak również z zawiązywanymi stowarzyszeniami ogólnonarodowymi, tak państwowymi, jak i kościelnymi, przeżywanymi w ramach Kościołów lokalnych zogniskowanych wokół wyjątkowych jednostek, koncentrujących swoją refleksję oraz oddawaną im cześć na biblijnych postaciach, do których według chrześcijańskiej tradycji należą „osoby Jezusowi najbliższe”, a więc: przewidziana od wieków na Matkę naszego Pana Najświętsza Maryja Panna i Józef z Nazaretu, będący według prawa Ojcem Jezusa. Dlatego możemy być uradowani złotym jubileuszem Polskiego Studium Józefologicznego, związanego w sposób szczególny z osobą św. Józefa”. Po tych słowach możemy przejść do dalszej refleksji, którą Ksiądz Profesor rozwinął w czterech punktach: początki kształtowania się Polskiego Studium Józefologicznego, program badawczy PSJ, realizacja programu badawczego i prezesi PSJ, józefologia polska i jej naukowe osiągnięcia badawcze. Spróbujmy pokrótce przybliżyć ich treść.

Początki kształtowania się
Polskiego Studium Józefologicznego
Idea powołania do życia kaliskiej instytucji „zrodziła się w sercu i umyśle znakomitego biskupa włocławskiego prof. Antoniego Pawłowskiego oraz jego następcy biskupa Jana Zaręby, z którymi związane są konkretne osoby i wydarzenia, gdyż bez nich nie byłoby zarówno genezy, jak i pięćdziesięcioletniej historii naszego studium”. To właśnie ordynariusz włocławski Antoni Pawłowski nie tylko stał się uczestnikiem corocznych zjazdów w kaliskiej kolegiacie księży ocalonych z Dachau, ale pragnął również zintensyfikować cześć należną św. Józefowi w całej diecezji i innych regionach Polski, wskazując na mocne teologiczne fundamenty kultu. W maju 1968 roku postanawia wyodrębnić z Sekcji Mariologicznej Komisji Maryjnej Konferencji Episkopatu Polski, której przewodniczył, Sekcję Józefologiczną i zaprosił do Włocławka profesorów, wykładowców i kapłanów, w tym wybitnego teologa – karmelitę o. prof. Alberta Urbańskiego z Krakowa (byłego więźnia z Dachau), który w zamyśle Hierarchy miał być przewodniczącym przyszłego Stowarzyszenia Józefologicznego. Inny zaproszony wówczas teolog o. prof. Bernard Przybylski w swoim programowym referacie zaproponował nazwę dla nowej struktury: Studium Józefologiczne z siedzibą w Kaliszu.
Niestety zaledwie kilka miesięcy później nastąpiła tragiczna śmierć biskupa Pawłowskiego i jego starania podjął jego następca bp Jan Zaręba. „I tak, podczas jesiennej mariologicznej sesji naukowej, odbywającej się w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, dnia 24 września 1969 roku bp Jan Zaręba erygował Studium Józefologiczne w Kaliszu (przy sanktuarium św. Józefa), gdzie pierwszym prezesem nowo powstałego organizmu został z nominacji biskupa Zaręby o. dr Albert Urbański z Krakowa, zaś sekretarzem ks. dr Wojciech Hanc z Włocławka. Z kolei opiekunem studium został mianowany przez ks. biskupa Zarębę proboszcz kolegiaty ks. Marian Chwilczyński, mający troszczyć się o materialne zaplecze dla nowo powstałego ośrodka”.
Pierwsze ogólnopolskie sympozjum miało miejsce w Kaliszu w dniach 7-8 kwietnia 1970 roku i tam nakreślono cele, a jednocześnie zatwierdzono nazwę: Polskie Studium Józefologiczne.

Program badawczy Polskiego Studium Józefologicznego

Cele badawcze zarysowano w sposób syntetyczny w 10 blokach tematycznych, które dotyczyły następujących obszarów: Św. Józef w Piśmie Świętym; Św. Józef w przekazach patrystycznych; Św. Józef w magisterialnym nauczaniu Kościoła; Św. Józef w nauczaniu teologów; Św. Józef w liturgii Wschodu, Zachodu, w Polsce i na świecie; Św. Józef w sztuce kościelnej (ikonografii, muzyce i poezji); Św. Józef jako opiekun Kościoła powszechnego; Historia kultu św. Józefa w Kościele (w Polsce i poza Polską); Pastoralne walory świętojózefowej czci; Studium Józefologii i jego wpływ na rozwój świętojózefowego kultu.
Zdaniem naszego Prelegenta zaproponowany profil pracy studium w całym swym wymiarze zdał egzamin i uzasadnia to w dwóch punktach. Po pierwsze, ponieważ mamy do czynienia z faktycznym pojawieniem się na rodzimym gruncie teologicznym współczesnej józefologii, a po drugie ponieważ coroczne sympozja i kongresy dostarczyły mnóstwo materiału, który ukazał się tak w publikacjach zbiorowych, jak i drukach samoistnych, czy w postaci haseł w encyklopediach.

Realizacja programu
badawczego
W tej części swojego wystąpienia Ksiądz Profesor przedstawił najpierw wielki dorobek międzynarodowych kongresów józefologicznych, z których dwa odbyły się w Kaliszu, a także corocznych ogólnopolskich sympozjów. Jak powiedział, w kongresach międzynarodowych należy dostrzec „bogaty historyczno-teologiczny dorobek naukowy, uwydatniany przez światowe Centra, począwszy od Północno-Amerykańskiego Stowarzyszenia Józefologicznego (z o. prof. R. Gauthier - Kanada – Montreal) wraz z już ukształtowanym w 1952 roku Centrum Badań i Poszukiwań, działającym na podstawie kwerendy przeprowadzonej przez Ibero-Amerykańskie Stowarzyszenie Józefologiczne w Hiszpanii, gdzie kult św. Józefa bardzo intensywnie się rozwijał głównie od XVI wieku, a następnie poprzez Ruch Józefiński we Włoszech w wiekach następnych, czemu patronował aż do chwili obecnej o. prof. T. Stramare. Nie można nie wspomnieć tu wreszcie o rozwijającym się kulcie św. Józefa w Kaliszu nad Prosną”.
Prelegent zauważył, że w obradach międzynarodowych zawsze brały udział polskie delegacje. W czwartym kongresie, który odbył się w Kaliszu, wzięło udział ponad 50 józefologów, w tym 16 z Polski, natomiast podczas dziesiątego kongresu (również w Kaliszu) Polskę reprezentowało w sumie ponad 50 józefologów głoszących referaty, w tym PSJ było reprezentowane przez dziewięcioosobowy skład. Natomiast w krajowych sympozjach na przestrzeni 50 lat zaprezentowano w sumie około 300 referatów, co należy uznać za niezwykle bogaty dorobek naukowo – badawczy.
W drugiej części tego punktu ks. profesor Hanc przedstawia sylwetki poszczególnych prezesów Polskiego Studium Józefologicznego, na których zawsze spoczywał całokształt przygotowań do kongresów i sympozjów. Tak przedstawia pierwszego prezesa. „Pierwszym z nich był – jak wspomniano wyżej – o. dr Albert Urbański (karmelita bosy), którego nazywam opatrznościowym mężem, cieszącym się pełnym zaufaniem dwu włocławskich ordynariuszy: bpa A. Pawłowskiego i bpa Jana Zaręby. Ojciec A. Urbański będąc więźniem obozu koncentracyjnego w Dachau, doznał - jak osobiście zaświadczał – szczególnej łaski ocalenia życia, co przypisywał opiece i wstawiennictwu św. Józefa. Spowodowało to zapewne, że stał się człowiekiem rozmiłowanym w Nazaretańskim Patriarsze, któremu poświęcił 15 lat swego twórczego życia. Doskonale zresztą znał teologiczny „fach”, będąc znakomitym znawcą mariologii i wykładowcą tej dyscypliny”. Po nim kolejno funkcje pełnili: ks. dr Stanisław Rumiński, następnie nasz prelegent ks. prof. Wojciech Hanc (autor ponad 40 pozycji bibliograficznych), ks. prof. Krzysztof Konecki, ks. dr Władysław Czamara i od 2001 roku do chwili obecnej ks. dr Andrzej Latoń.
Józefologia polska i jej naukowe osiągnięcia badawcze
Na zakończenie Ksiądz Profesor zauważa, że polska józefologia może się poszczycić wieloma pozycjami wydawniczymi i to zarówno w wymiarze naukowym, jak i popularno-naukowym. Oczywiście szczególnie ważne i wskazujące na ewoluowanie polskiej myśli józefologicznej są rozprawy magisterskie, doktorskie, a przede wszystkim habilitacyjne, „będące wręcz świadectwem, wbrew wielu „teologicznym sceptykom”, iż niekoniecznie to, co się rodzi i w trudzie rozwija, nie może służyć Kościołowi i jego kultycznemu wymiarowi”. Pośród prac, które zasługują na szczególną uwagę Ksiądz Profesor wymienił publikacje autorów związanych z Kaliszem, a mianowicie rozprawy doktorskie ks. Marcina Wiśniewskiego i ks. Piotra Górskiego, a przede wszystkim dysertację habilitacyjną ks. prof. Dariusza Kwiatkowskiego, w której autor dokonuje waloryzacji kultu św. Józefa w diecezji kaliskiej w świetle soborowego i posoborowego nauczania Kościoła. Prelegent gratuluje również ks. Andrzejowi Latoniowi wydania liczącej niemal 1000 stron pozycji „Święty Józef patron na nasze czasy. Akta X Międzynarodowego Kongresu Józefologicznego”.

Ks. Andrzej Antoni Klimek


Już wkrótce obszerne fragmenty referatu ks. profesora Wojciecha Hanca ukażą się w kwartalniku „Okno wiary”.

Galeria zdjęć

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!