Gorliwość ducha zamiast sztuki słowa

Gorliwość ducha zamiast sztuki słowa

Czy dobry proboszcz powinien umieć liczyć, budować i organizować czy może mieć dwa doktoraty (np. z teologii i socjologii) i pięknie śpiewać, a może musi być szermierzem słowa w kazaniach i na katechezach? Żadne z tych osiągnięć nie dotyczyły Jana Vianneya. Znam wielu wspaniałych księży z doktoratami, znajomością wielu języków obcych i zdolnościami organizacyjnymi. Jednak żaden z nich nie zdobył sławy księdza Jana. Gdzie tkwi tajemnica? W dorzuceniu umiejętności gry na gitarze i znajomości młodzieżowego języka? Nie!

Święty Jan głosił schematyczne kazania, jąkał się i często gubił wątki. Całymi godzinami modlił się, czytał książki, a później pisał i uczył się napisanych tekstów kazań na pamięć. Zwłaszcza początkowo kosztowało go to wiele trudu, bo miał problemy z zapamiętywaniem. Zresztą pisać nauczył się dopiero w wieku 17 lat i miał kłopot z ukończeniem seminarium, koledzy kpili z niego.

Jezus był jego księgą
W miarę upływu lat Proboszcz z Ars nauczył się mówić bardziej spontanicznie, podając proste przykłady z codziennego życia. Kiedy ludzie z całej Francji zaczęli tłumnie pielgrzymować do Ars, Proboszcz spowiadał po kilkanaście godzin na dobę. Nie miał wtedy czasu na przygotowywanie kazań. „Wiara była całą wiedzą Proboszcza z Ars; Jezus Chrystus był jego jedyną księgą. Nie szukał innej mądrości poza mądrością śmierci i krzyża Jezusa Chrystusa.
Nie uznawał żadnej innej mądrości za prawdziwą ani za pożyteczną. Nauczył się wszystkiego nie w kurzu bibliotek ani z ust mędrców, zasiadając w szkolnych ławach, lecz na modlitwie, na kolanach u stóp swego Mistrza (…) przed tabernakulum, gdzie spędzał dnie i noce, zanim tłumy odarły go z wolności dysponowania swoim czasem – to tam wszystkiego się nauczył. W jego głosie, gestach, spojrzeniu i w całej jego jakby przemienionej postaci odbijały się blask tak niezwykły i moc tak cudowna, że nie sposób było pozostać obojętnym, gdy się go słuchało” - pisze świadek tych wydarzeń o. Alfred Monnin SJ.
Ks. Jan Vianney mówił prosto i można by powiedzieć, że nic szczególnego, a mimo to na jego kazania przychodziły tłumy ludzi – dlaczego? Ks. Kazimierz mówi, że wiernych pociągała niezwykła osobowość tego prostego księdza, który autentycznie żył treściami wiary. Początkowo mówił uczonymi zdaniami przepisywanymi z ksiąg teologów, szybko się jednak przekonał, że nie tędy droga i zaczął mówić krótkimi zdaniami o tym, czym sam żył. Potwierdził w ten sposób prawdę słów św. Augustyna: „Karmię was tym, czym sam żyję”.
Często słucham kazań księży mądrych i wykształconych, którzy mają doskonałą pamięć, a cytatami mogą sypać, jak z rękawa. Mimo to ich długie kazania, w których zdążą powtórzyć się i zgubić kilka razy nie poruszają wielu serc. Tutaj św. Jan Vianney może być przykładem, że wiernych trzeba nauczać językiem prostym i prostymi przykładami.

Pokuta i Eucharystia
Tylu mamy wspaniałych proboszczów w naszej diecezji! Takich bez tytułów naukowych, papieskich i biskupich. Takich, którzy nie rezydują w znanych i bogatych parafiach. Takich, o których nikt nie napisze w żadnej gazecie, nie opowie ich historii w telewizji. Jak św. Jan Vianney codzienną gorliwością, pokornym i pięknym sprawowaniem Eucharystii i trwaniem w konfesjonale o każdej porze dnia i nocy pracują nie na zaszczyty, sławę i podziękowania, ale na prawdziwą świętość. 
To właśnie te dwa sakramenty - Eucharystia i spowiedź były dla Świętego Proboszcza najważniejsze. „Proboszcz z Ars starał się przede wszystkim kształtować w wiernych pragnienie skruchy. Podkreślał piękno Bożego przebaczenia. Czyż nie poświęcił całego życia kapłańskiego i wszystkich sił sprawie nawrócenia grzeszników? Wszak to właśnie nade wszystko w konfesjonale objawia się miłosierdzie Boże. Nie zamierzał przeto chronić się przed penitentami, którzy przybywali ze wszystkich stron; poświęcał im często dziesięć godzin dziennie, niekiedy piętnaście i więcej. Było to niewątpliwie jego najcięższe umartwienie, jego ,,męczeństwo”: przede wszystkim znosił cierpienia fizyczne na skutek upału, zimna czy tłoku; ale cierpiał również moralnie, gdyż bolał nad wyznawanymi grzechami, a jeszcze bardziej nad brakiem skruchy: ,,Opłakuję to, czego wy nie opłakujecie”. Obok tych obojętnych w wierze, których przyjmował najlepiej jak umiał, usiłując pobudzić do miłości Boga, Pan pozwolił mu pojednać wielkich pokutujących grzeszników” - pisał Jan Paweł II w Liście do kapłanów z 1986 r. Sam Vianney mówił o Eucharystii, że ,,Przyczyną upadku kapłana jest brak skupienia podczas Mszy św.!”

Posłuszny i ubogi
Cechowało go też posłuszeństwo i ubóstwo, często radykalne, na granicy męczeństwa. Święty Jan Maria Vianney martwił się, że pomimo tylu zabiegów nie wszyscy jeszcze zostali pozyskani dla Chrystusa. Wyrzucał sobie, że to z jego winy. Za mało się za nich modlił i za mało pokutował. Wyrzucał także sobie własną nieudolność. Błagał więc biskupa, by go zwolnił z obowiązków proboszcza. Kiedy jego błagania nie pomogły, postanowił uciec i skryć się w jakimś klasztorze, by nie odpowiadać za dusze innych. Biskup jednak nakazał mu powrócić. Posłuszny, uczynił to. Nie wszyscy kapłani rozumieli niezwykły tryb życia proboszcza z Ars. Jedni czynili mu gorzkie wymówki, inni podśmiewali się z dziwaka. Większość wszakże rozpoznała w nim świętość i otoczyła go wielką czcią.
„Bóg wybrał jako wzór dla pasterzy tego, który w oczach świata wydawał się biedny, niemocny, bezbronny i wzgardzony. Obdarzył go wielkimi darami jako przewodnika i lekarza dusz. Czyż poznanie szczególnej łaski udzielonej Proboszczowi z Ars nie jest znakiem nadziei dla tych pasterzy, którzy cierpią dzisiaj z powodu osamotnienia duchowego?
Przykład Proboszcza z Ars wzywa nas do poważnego rachunku sumienia: jakie miejsce zajmuje w naszym codziennym życiu Msza św.? Czy jest ona, jak w dniu naszych święceń - a był to nasz pierwszy akt kapłański! - podstawą naszej posługi apostolskiej i osobistego uświęcenia? Ile wysiłku wkładamy w przygotowanie się do niej? W odprawienie jej? W modlitwę przed Najświętszym Sakramentem? W doprowadzenie do niej wiernych? W uczynienie z naszych świątyń Domu Bożego, aby obecność Boga pociągała ludzi współczesnych, którzy tak często mają wrażenie, że świat jest pozbawiony Boga?” - pisze Jan Paweł II w Liście ,,Św. Jan Maria Vianney - wzór dla wszystkich kapłanów”.
Tajemnica świętości Jana Marii Vianneya tkwi więc w pokorze, umartwieniach, ubóstwie, w posłuszeństwie, skromności i gorliwości w posłudze i modlitwie. Nie tylko niektórym kapłanom tych cech dziś brakuje, mnie samej ich brakuje, nam wszystkim ich brakuje! Powiedzielibyśmy, że są to cechy we współczesnym świecie niemodne!

Anika Djoniziak