Cuda Pani Poznania

Cuda Pani Poznania
W ogarniętym wojnami, chorobami i powodziami Poznaniu, franciszkanin brat Tomasz kupił od malarza Marcina
za 2,5 złotego obraz - kopię Matki Bożej Boreckiej. Kiedy pewnego dnia rano obudził się, zobaczył łzy na obliczu Maryi. Takie były początki kultu wizerunku Pani Poznania.

Kościół franciszkański w Poznaniu wzniesiony u schyłku XVII wieku ma dwie charakterystyczne wieże, a jego fasada nie zdradza, że za chwilę wejdziemy do barokowego wnętrza. Lewa kopuła znajdująca się nad kaplicą Matki Bożej ukoronowana została pozłacaną statuą Królowej Niebios, natomiast kopułę nad kaplicą św. Franciszka zdobi krzyż.
Do świątyni wchodzi się po schodach z granitu. Nawa główna przewyższa dwie nawy boczne. Przed prezbiterium ciągnie się jeszcze jedna nawa - poprzeczna, to jakby górna belka krzyża. Znaczny udział w powstaniu barokowego wnętrza kościoła mieli dwaj bracia zakonni, a równocześnie rodzeni, przybyli z Czech Antoni i Adam Swachowie. Starszy Antoni, snycerz, stolarz i rytownik, był twórcą ołtarza głównego i znajdującego się w południowej kaplicy ołtarza maryjnego, a także stalli w prezbiterium. Młodszy Adam pomagał bratu w pracach snycerskich, ale był przede wszystkim malarzem, autorem dekoracji malarskiej kościoła i obrazu św. Antoniego w ołtarzu głównym.

Wizja św. Antoniego
Najpierw przyjrzyjmy się ołtarzowi głównemu. Znajduje się w nim obraz „Wizja św. Antoniego” przedstawiający patrona kościoła, namalowanego przez br. Adama Swacha. Św. Antoni obejmuje na nim Dzieciątko Jezus, które opuściło ramiona Matki i stanęło na otwartej księdze. Nad nimi unoszą się aniołowie. Nad obrazem dwaj Aniołowie trzymają tak zwane ostensorium, czyli relikwiarz, w środku którego zobaczymy kopię języka św. Antoniego. Oryginalna relikwia czczona jest w Padwie. Drugi obraz znajdujący się w górnej części ołtarza głównego, przedstawia Wniebowzięcie NMP, kopię hiszpańskiego Murilla. W prezbiterium znajdziemy ławki chórowe, czyli stalle. Oryginalne są stopnie wiodące od nawy głównej do stalli. Są one ukształtowane w formie skrzydeł i głowy smoka, który oznacza szatana i grzeszny świat. Jedno i drugie należy zdeptać i pozostawić poza sobą, jeśli chce się w skupieniu modlić.
Idąc dalej nawą główną ku wejściu, stajemy przed amboną. Na niej znajdują się dwa napisy w języku łacińskim - od przodu: „Błogosławieni, którzy słuchają Słowa Bożego i zachowują je” i pod chustą Weroniki: „Słowo Boże wśród cierni” przypominają wiernym, że słowo Boże trzeba wziąć do serca. Naprzeciw ambony znajduje się najpiękniejszy nagrobek w tym kościele, dedykowany szlachcicowi Wojciechowi Rydzyńskiemu, kasztelanowi Lądu i jego żonie Annie, którzy zmarli w XVIII wieku. Portrety ich widoczne są po lewej i prawej stronie pomnika grobowego. Po prawej stronie u góry widać herb Rydzyńskich.

Matka w Cudy Wielmożna
Teraz odnajdźmy kaplicę z ołtarzem Matki Bożej w Cudy Wielmożnej, który został wykonany przez br. Antoniego Swacha z twardego drzewa z fornirem z drzewa orzechowego. Jest bogato ozdobiony rozetami srebrnymi, często pozłacanymi. Cudowny obraz znajduje się w jego części środkowej. Pierwotnie był pokryty srebrną sukienką bogato pozłacaną, która zaginęła w czasie II wojny światowej.
Obraz, kopia Matki Boskiej Boreckiej w kościele w Borku Wielkopolskim, jest odsłaniany przed pierwszą Mszą św. o godzinie 7 rano. Zasłania się go dopiero po ostatniej Mszy Świętej, która jest odprawiana o godzinie 18, przy pomocy mechanizmu tablicami z drzewa. Gdy obraz jest odsłonięty widoczne są wizerunki rodziców Maryi: św. Anna i św. Joachim. Po zasłonięciu można oglądać po bokach postacie świętych Franciszka i Antoniego, pośrodku natomiast świętych Józefa i Jana Ewangelistę. Drzwi w części cokołowej ołtarza wypełniają portrety zasłużonych dla rozwoju kultu maryjnego: brata - kwestarza Tomasza Dybowskiego z obrazem Matki Boskiej w dłoni i inicjatora budowy kaplicy gwardiana o. Wojciecha Zawady z planami architektonicznymi. Ołtarz zwieńczony jest figurą św. Michała Archanioła pokonującego szatana - obrońcy Niewiasty Apokaliptycznej utożsamianej z Maryją.

Kwestarz Tomasz
Wizerunek Matki Boskiej czczony jest od XVII wieku. Ten niewielkich rozmiarów obraz został namalowany na desce. Jest to kopia Matki Boskiej Boreckiej z sanktuarium w Borku Wielkopolskim. Przedstawiono na nim Madonnę z pochyloną głową w kierunku Dzieciątka, które siedzi na lewym ramieniu. Prawą dłonią Maryja wskazuje na Jezusa, a Dzieciątko prawą rączką błogosławi, lewą wspiera na księdze opartej na lewym kolanie.
W 1666 roku obraz kupił br. Tomasz Dybowski, kwestarz franciszkański, który w oczach Maryi miał ujrzeć łzy. Historia zakupu opisana jest w inskrypcji z 1668 roku. Brat Tomasz jako kwestarz z zawieszonym na piersiach obrazem przemierzał ulice i targowiska. Gdy okazało się, że za pośrednictwem wizerunku ludzie doznają wielu łask, umieszczono go w 1670 roku w ołtarzu głównym kościoła franciszkanów. Zaczęto go także nazywać wizerunkiem Pani Poznania. W 1713 roku przeniesiono go do specjalnej kaplicy Matki Bożej, gdzie znajduje się do dziś. Poznański wizerunek otrzymał papieskie korony w 1968 roku. Nałożyli je Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński, kard. Karol Wojtyła i abp Antoni Baraniak.

 Renata Jurowicz