Andropauza w kilku słowach

Jak się starzeją panowie? Andropauza w kilku słowach

Czy panowie przechodzą przekwitanie? Odpowiedź jest prosta – oczywiście, że tak. Mimo, że nie przebiega ono tak burzliwie i nie mówi się o nim tak często, jak w przypadku pań. Zwykle początek andropauzy przypada ok. 50 roku życia.

Mężczyzna - w naszej kulturze i wyobrażeniach silny, zdecydowany, waleczny, będący opiekunem i obrońcą rodziny. Mamy przed oczami obraz nieomal niezmiennego, zawsze w szczytowej swej formie człowieka. Dodać można, że przecież „chłopaki nie płaczą”. Tymczasem czas płynie niepostrzeżenie, starzejemy się wszyscy – i mężczyźni, i kobiety. Czy panowie przechodzą przekwitanie? I jak ono wygląda? Odpowiedź na pierwsze pytanie jest prosta – oczywiście, że tak. Mimo, że nie przebiega ono tak burzliwie i nie mówi się o nim tak często, jak w przypadku pań. 

Po pięćdziesiątce

Andropauza jest definiowana też nieco inaczej niż w przypadku kobiet – określa się ją jako okres między dojrzałością a starością (już widzimy, że granice czasowe są tutaj nieco bardziej rozmyte). Zwykle jej początek przypada około 50 roku życia. Generalnie, andropauza wywoływana jest przez upośledzenie lub obniżenie wydzielania hormonów męskich. Spadają poziomy takich substancji, jak testosteron, DHEA, hormon wzrostu, melatoniny, estronu i estradiolu. Siłą rzeczy prowadzi to do pojawienia się zmian fizycznych, zmian czynności seksualnych oraz zmian psychologicznych. Na szybkość powstawania tych zmian, ich nasilenie i przebieg, wpływa wiele czynników, wśród których można wymienić uwarunkowania genetyczne, ale także niebagatelną rolę pełni tryb życia, jak i czynniki środowiskowe.
I znów, podobnie, jak u kobiet – im bardziej czynny, aktywny tryb życia prowadzimy, w im mniej zanieczyszczonym środowisku żyjemy – tym przebieg andropauzy będzie łagodniejszy i mniej dokuczliwy. Ważne jest też znowu odpowiednie nastawienie psychiczne i akceptacja samego siebie, a także zrozumienie, że zmiany w naszym wyglądzie, sprawności są rzeczą naturalną i nie jesteśmy w stanie im całkowicie przeciwdziałać – chociaż oczywiście możemy symptomy andropauzy łagodzić. 

Uderzenie gorąca 

Cóż zatem dzieje się z mężczyzną w czasie andropauzy? Jak już wspominałam, wszystkiemu winne jest obniżenie produkcji hormonów, które z kolei ma wpływ na czynności organizmu. Spośród wielu objawów andropauzy wymienić należy spadek zdolności reprodukcji – ilość produkowanych plemników maleje, spada też ich żywotność – chociaż wielu panów zostaje z sukcesem ojcami w wieku dość zaawansowanym. Zachodzą także zmiany w wyglądzie mężczyzny – spada masa mięśniowa i kostna, a za to pojawia się więcej tkanki tłuszczowej - wielu panów zauważa, że wyhodowali sobie, nie wiedzieć kiedy, brzuszek, gdzie wcześniej był piękny sześciopak. Niestety, nie w każdym przypadku da się to wytłumaczyć konsumpcją piwa – za ów tłuszczyk także odpowiedzialne są zmiany hormonalne, prowadzące do spowolnienia metabolizmu i zwiększonego odkładania tkanki tłuszczowej. Po części też winna jest temu często zmiana trybu życia – i spadek aktywności fizycznej. 

Ze zmianami metabolicznymi wiąże się też wzrost insulino oporności, prowadzący w prostej linii do stanów przed cukrzycowych i późniejszego zagrożenia rozwojem cukrzycy. U dużego procenta mężczyzn dochodzi także do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Wielu panów zauważa, że ich skóra staje się ścieńczała i zwiotczała oraz zanika typowo męskie owłosienie. W miarę andropauzy pojawiają się zaburzenia snu. Częstym objawem jest też spadek apetytu, uczucie rozbicia i zmęczenia, generalne osłabienie i rozmaite dolegliwości bólowe. 

Uwaga! Uderzenia gorąca nie są zarezerwowane wyłącznie dla kobiet – mogą się pojawić również u panów, z towarzyszącym uczuciem kołatania serca i wzmożonym poceniem się. Innym problemem często dotyczącym panów przechodzących okres męskiego przekwitania jest przerost prostaty i związane z tym problemy z oddawaniem moczu. Zmiany prostaty prowadzą też do zaburzeń czynności seksualnych – spada libido, pojawiają się problemy z erekcją – co z kolei może skutkować poczuciem niespełniania, napięciami w związkach małżeńskich. Mężczyzna może zacząć się czuć „niepełnowartościowy” i „niemęski”. Pojawiają się zaburzenia nastroju, rozdrażnienie, mogą się rozwinąć zaburzenia lękowe i niepokój. Odnotowywano także problemy z koncentracją i zaburzenia pamięci krótkotrwałej. 

Prawdziwa męskość

Czy można coś na owe problemy zaradzić? Pomóc może znów czynny tryb życia – odpowiednio dobrana do możliwości aktywność fizyczna i umysłowa, zdrowe odżywianie, właściwa higiena snu, odstawienie, a przynajmniej ograniczenie używek takich, jak papierosy i alkohol. W niektórych, znacznie nasilonych przypadkach, skuteczna może okazać się terapia hormonalna – te jednak prowadzić należy zawsze pod kontrolą lekarza. 

W większości przypadków wystarczające jest odpowiednie leczenie objawowe (ponownie podkreślam – zawsze po konsultacji lekarskiej, nie na własną rękę i środkami niewiadomego pochodzenia). Zależnie od potrzeb, lekarz może przepisać leki stabilizujące nastrój, środki ułatwiające zasypianie bądź regulujące rytm okołodobowy. W niektórych przypadkach konieczne jest też wprowadzenie leczenia kardiologicznego. W przypadku przerostu prostaty lekarz zleci odpowiednie farmaceutyki, a także może doradzić wybór środków wspomagających potencje. Wspomagająco można także stosować leki ziołowe (uspokajające, preparaty z pestek dyni na przerost prostaty), nie zapominając o zażywaniu – w miarę potrzeby – odpowiednich do wieku preparatów witaminowych i minerałów. A generalnie – musimy przyjmować z godnością i spokojem to, co niesie z sobą upływ czasu i pamiętać – prawdziwa męskość nie tkwi w fizyczności, ale jest cechą charakteru.

Tekst Magdalena Turowska-Wright