73. rocznica katastrofy gibraltarskiej uczczona przez Polonię

Ten skromny artykuł powstał na Gibraltarze, w małym zakątku Brytyjskiego Terytorium Zamorskiego, leżącego na południu Europy, na skraju Półwyspu Iberyjskiego, liczący zaledwie 6 km kwadratowych. Ten skrawek ziemi od ponad 70 lat jest „złączony” z Katastrofą Gibraltarską, w której zginął generał Władysław Sikorski, premier Rzeczpospolitej Polskiej i Naczelny Wódz Sił Zbrojnych, wraz z osobami mu towarzyszącymi. 

4 lipca bieżącego roku tutejsza Polonia zgromadziła się, aby uczcić tę wyjątkową rocznicę z 4 lipca 1943 roku. Zebraliśmy się pod pomnikiem katastrofy, znajdujący się w miejscu zwanym Europa Point. To miejsce jest najbardziej wysuniętym punktem na południe Gibraltaru, jest to „Brama Europy”, z widokiem na Afrykę, oddaloną kilkanaście kilometrów przez Morze Śródziemnomorskie. 

Na początku naszego spotkania zaśpiewaliśmy hymn Polski, następnie przedstawiono krótki rys historyczny tego wydarzenia, następnie złożyliśmy kwiaty i odmówiliśmy modlitwy „Ojcze nasz” i „Zdrowaś Mario” za zmarłych w tej katastrofie i za tych, którzy oddali swoje życie za wolność Ojczyzny. Myślę, że była to dobra okazja do dania świadectwa swojej polskości i patriotyzmu oraz oddania hołdu tym, którzy ofiarowali to, co najcenniejsze dla kolejnych pokoleń Polaków. Oczywiście, to bardzo smutna rocznica, którą przypada nam wspominać na tej gibraltarskiej ziemi. Smutek jest większy jeszcze z jednego powodu, to wydarzenie zawiera w sobie wiele znaków zapytania. W tej katastrofie generał Władysław Sikorski, Wódz Naczelny II Rzeczpospolitej na uchodztwie, który wracał z Bliskiego Wschodu z dokumentami zawierającymi zbrodnię na polskich oficerach i inteligencji polskiej, dokonaną przez Józefa Stalina i wielu radzieckich mocodawców z kwietnia i maja 1940 roku.

Ta tragedia ma wiele znaków zapytania, poszlak i domysłów. Niestety, do dzisiaj nie została ona należycie wyjaśniona. Jednym z powodów jest wciąż utajnione brytyjskie archiwa.

Oczywiście nie do mnie należy ocena historyczna, ponieważ nie jestem historykiem i nie dysponuję odpowiednimi danymi, zostawiam to historykom. Niemniej, pozostaje „pustka” i przekonanie, że było to coś więcej niż wypadek, i to odczucie dzielą ze mną mieszkańcy Gibraltaru. Ten niedosyt i brak rzetelnego wyjaśnienia, pozostawia bolesne doświadczenie dla Polaków mieszkających na Gibraltarze. 

Oprócz pomnika na Europa Point znajduje się także tablica w katedrze gibraltarskiej upamiętniająca ten feralny lot z 4 lipca 1943 roku, a powyżej widnieje przepiękny obraz Czarnej Madonny z Częstochowy (zdjęcie poniżej). Ponadto w tym kościele, znajduje się witraż ze świętym Janem Pawłem II oraz obraz Jezusa miłosiernego z napisem w języku polskim, „Jezu ufam Tobie”.

Pracując jako wikariusz w katedrze gibraltarskiej, bardzo wyraźnie dostrzegam naszych rodaków, którzy podchodzą do tej tablicy, upamiętniającą śmierć generała. Nierzadko składane są tutaj kwiaty i zawieszana flaga Polski, jest to punkt obowiązkowy w zwiedzaniu Gibraltaru. Obecnie na Gibraltarze mieszka około 200 Polaków. Przeważają ludzie młodzi, pracujący w różnych gałęziach gospodarki gibraltarskiej. Tutejsza Polania spotyka się, organizując różne spotkania. Ponadto od 3 lat dwa razy w miesiącu na Gibraltarze i w Andaluzji Hiszpańskiej odprawiona jest Msza Święta w języku polskim. Stanowimy jedną z najmłodszych Polonii w Europie, ale takie rocznice, jak ta ostatnia i wiele innych spotkań, pozwala nam nie zapomnieć, że jesteśmy Polakami. 

tekst ks. Piotr Gąsiorek, Gibraltar