Pojęcia określające wiarę ludu Bożego

Pojęcia określające wiarę ludu Bożego

Dyrektorium o pobożności ludowej używa różnych pojęć na określenie praktyk pobożnościowych wiernych. Jednym z nich jest pojęcie: „zewnętrzne praktyki pobożności”, które obejmuje swą treścią i znaczeniem: teksty modlitw i pieśni, stosowanie się do okresów liturgicznych, nawiedzanie szczególnie znanych miejsc świętych, noszenie medalików, wyróżniające stroje i przestrzeganie lokalnych zwyczajów. Zewnętrzne praktyki pobożności powinny w naturalny sposób wywodzić się z wewnętrznej postawy wiary i być znakiem szczególnej łączności wiernych z Osobami Boskimi oraz Maryją i świętymi. Podkreślona została w tym miejscu rola Maryi oraz świętych w życiu Kościoła. Zwraca się także uwagę, że łączność z Maryją i ze świętymi wypływa z racji ich upodobnienia się do Jezusa Chrystusa. W przypadku Maryi są to również jej przywileje i tytuły nadawane przez Kościół.

Szczególne miejsce w kulcie Kościoła zajmuje Maryja. Wynika to z jej ścisłego powiązania ze zbawczym dziełem Chrystusa. Oddając cześć Maryi w liturgii i poprzez wielorakie zewnętrzne praktyki pobożnościowe, Kościół podziwia i wysławia wspaniały owoc odkupienia oraz z nadzieją i radością ogląda to, czym pragnie być. Kult świętych zawsze miał swoje właściwe miejsce w liturgii i życiu Kościoła. Konstytucja o liturgii przypomniała, że w kalendarzu liturgicznym umieszczone są wspomnienia męczenników i innych świętych, którzy dzięki łasce Bożej doszli do doskonałości i osiągnęli zbawienie. We wspomnienia tych, którzy już wyśpiewują Bogu w niebie doskonałą chwałę i wstawiają się za ludźmi na ziemi, Kościół głosi misterium paschalne Chrystusa oraz przedstawia wiernym przykłady ich życia, a przez zasługi świętych wyprasza potrzebne łaski i dobrodziejstwa. Drugie określenie „pobożność ludowa” oznacza różne manifestacje kultyczne o charakterze prywatnym lub wspólnotowym, które choć nie są wyrażane na sposób liturgii, to jednak wypływają z chrześcijańskiej wiary. Poszczególne formy manifestacji kultycznych wywodzą się z ducha i kultury poszczególnych narodów i grup społecznych. Jan Paweł II nazywa pobożność ludową „prawdziwym skarbem ludu Bożego”. W różnych formach pobożności ludowej znajduje się „jakiś głód Boga”, który mogą odczuwać ludzie prości i ubodzy duchem. Dają one ludziom moc do poświęcania się i ofiarności aż do heroizmu w wyznawaniu wiary. Poza tym pobożność ludowa pozwala człowiekowi w głęboki sposób poznawać tajemnicze przymioty Boga: ojcostwo, opatrzność, Jego obecność pełną miłości, a także prowadzi go do prawdziwie chrześcijańskich postaw takich jak: cierpliwość, świadomość niesienia krzyża w codziennym życiu, umiejętność wyrzeczenia oraz życzliwość i szacunek dla innych. Treścią trzeciego określenia „religijność ludowa” jest rzeczywistość uniwersalna, obejmująca wymiar religijny, który jest obecny w sercu każdego człowieka oraz w kulturze danego narodu i poszczególnych wspólnot. Każdy człowiek i każda społeczność mniejsza czy większa pragnie wyrazić swoją wizję transcendencji, pojęcia natury, społeczności i historii poprzez środki kultyczne. Stąd religijność ludowa nie musi mieć koniecznie związku z objawieniem chrześcijańskim. W różnych regionach i społecznościach przenikniętych elementami religii chrześcijańskiej, stwarza fundament pod tak zwany „katolicyzm ludowy”, w którym w harmonijny sposób współistnieją i przenikają się elementy pochodzące z religijnego sensu życia, własnej kultury i objawienia chrześcijańskiego. Wyrażenia „religijność ludowa” używał papież Paweł VI w Adhortacji apostolskiej Evangelii nuntiandi. Pisząc o różnych aspektach ewangelizacji we współczesnym świecie zwracał uwagę na dobrodziejstwa i niebezpieczeństwa różnych form poszukiwania i wyrażania swojej wiary przez wiernych. Właściwą ocenę form religijności ludowej papież pozostawił pasterskiej trosce i miłości biskupów. Przypomniał także, że przy dobrym kierownictwie ludowa religijność może coraz więcej przyczyniać się do rzeczywistego spotkania wiernych z Bogiem.

 ks. Dariusz Kwiatkowski