Nieszpory niedzielne
Nieszpory odmawia się w porze wieczornej, gdy dzień się już kończy. Dlatego też w wieczornej modlitwie ludu Bożego pojawiają się elementy wielkiego dziękczynienia składanego Panu Bogu za to, co w tym dniu zostało dane człowiekowi, jak również i za dobro, które przez niego było dokonane.
Dziękczynieniu towarzyszy też motyw przeproszenia za grzechy i prośba o zachowanie od zła w nocy. W Nieszporach dziękujemy także za światło dnia. Podczas tych modlitw Kościół używał lamp, nawiązując do wizji Janowej z Apokalipsy, w której Baranek jest wieczną lampą w niebieskim Jeruzalem. Najlepiej charakter tej modlitwy oddaje Psalm 141, który mówi, że ta modlitwa jest jak wznoszące się kadzidło przed obliczem Pana i jak wzniesienie naszych rąk w wieczornej ofierze. Jest ona także modlitwą uwielbienia i wychwalania Bożego Majestatu. Nieszpory są bogatym zbiorem różnego rodzaju próśb dotyczących życia doczesnego i wiecznego zbawienia. Ta wieczorna modlitwa uczy o Bogu Ojcu, o Synu Bożym, Jezusie Chrystusie i o Kościele, a także o człowieku. Z modlitwy tej dowiadujemy się, kto jest człowiekiem sprawiedliwym, kim dla człowieka jest Bóg i Jego słowo, co człowiek ma robić w niebezpieczeństwach i jak ustosunkować się do dóbr materialnych. Życie ludzkie ukazane jest jako przebywanie w ziemi wygnania, człowiek tęskni za niebieską ojczyzną.
Słusznie zalicza się publiczną i wspólną modlitwę ludu Bożego do głównych powinności Kościoła. Już od samych jego początków ci, którzy zostali ochrzczeni, „trwali w nauce Apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwie” (Dz 2, 42). Świadectwa pierwotnego Kościoła stwierdzają, że również i poszczególni wierni oddawali się modlitwie w określonych godzinach dnia. W różnych okolicach bardzo prędko ustalił się zwyczaj przeznaczania na modlitwę pewnych okresów czasu, jak np. o zmierzchu, gdy zapalano światła, lub z brzaskiem dnia, kiedy noc się kończy i zaczyna świtać.
Ludzi świeckich gromadzących się z różnych powodów, zachęca się do wypełnienia obowiązku wspólnej modlitwy Kościoła przez odmówienie części Liturgii godzin. Wypada bowiem, by się przyzwyczajali do czczenia Boga w duchu i prawdzie, a to przede wszystkim przez czynność liturgiczną. W polskiej religijności przez długie lata funkcjonowały „Nieszpory Niedzielne” w tłumaczeniu Franciszka Karpińskiego z XVIII wieku. Śpiewano je zgodnie z przedsoborową liturgią. Składały się, więc z pięciu, a nie jak obecnie trzech, psalmów, a hymn śpiewano dopiero po czytaniu zwanym wtedy kapitulum. W odnowionej liturgii posoborowej nieszpory pozostały nadal, jako oddzielne nabożeństwo gromadzące wiernych na wspólnotową modlitwę Kościoła. Nieszpory mają wielkie znaczenie jako modlitwa wspólnoty chrześcijan. Należy więc popierać publiczne lub wspólne ich odprawianie wśród tych zwłaszcza, którzy prowadzą życie wspólne. Zaleca się ponadto ich odmawianie poszczególnym wiernym, którzy nie mogą brać udziału we wspólnym odprawianiu tych Godzin.
Nieszpory, jako jedyna z godzin oficjum, weszły w życie Kościoła i zakorzeniły się w pobożności wiernych. Odprawiane w niedziele i święta, stały się elementem ich świętowania. Aby zachęcić lud do czynnego udziału w nieszporach, przekładano niedzielne psalmy na języki narodowe. Nieszpory śpiewano w formie dostosowanej do możliwości ludu, który znał na pamięć tych kilka psalmów. Wprowadzenie Mszy wieczornych w drugiej połowie XX wieku spowodowało zasadniczą zmianę: oto Msze wieczorne zastąpiły dotychczasowe nieszpory. W niektórych parafiach są one nadal odprawiane, przynajmniej od czasu do czasu, czasem poprzedzają Mszę Świętą, ale ostatecznie nie są już tak powszechne jak dawniej. Zawsze jest to wieczorna modlitwa Kościoła, ale jakże różnią się od siebie nieszpory Bożego Narodzenia, Wielkanocy czy Wniebowzięcia Maryi. Nawet w okresie zwykłym jest różnica między poszczególnymi dniami czterech tygodni psałterza. Zmienne elementy wprowadzają zmieniającą się tematykę i wnoszą w modlitwę duchowe bogactwo. Codziennie dziękujemy w nieszporach za otrzymane dobro i wspominamy wieczorną ofiarę Chrystusa, ale zawsze czynimy to w odmiennym aspekcie. Przeżywając okresy liturgiczne, zaczynamy dostrzegać, jak wszystkie tajemnice życia Chrystusa prowadzą do tej najważniejszej, czyli Ofiary krzyżowej; zaczynamy dostrzegać, jak nasza codzienność powinna być przeżywana w zjednoczeniu z Chrystusem. Modlący się nieszporami staje wobec tekstów liturgicznych, które powinien rozumieć, nimi się modlić oraz nimi żyć. Przeżywając tak nieszpory, uczy się duchowości liturgicznej.
Zwróćmy jeszcze uwagę na nasze parafialne nieszpory, odprawiane w niedziele, święta czy też w dawnej oktawie Bożego Ciała. Biorą w nich udział wierni, którzy nie mają dostępu do „Liturgii godzin”. Starsze pokolenie zna jeszcze na pamięć polskie psalmy nieszporne, inni korzystają z tekstów drukowanych lub wyświetlanych na ekranie. W niektórych parafiach zapewne śpiewane są już psalmy nieszporne z obecnej „Liturgii godzin”, ale w większości są to dawne psalmy. Wskazania liturgiczne wzywają kapłanów, aby zachęcali wiernych do wspólnego udziału w głównych częściach liturgii godzin.
ks. Jacek Paczkowski
Komentarze
Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!