Etap diecezjalny (2005 - 2007)

Etap diecezjalny (2005 - 2007)

Każdy proces wyniesienia na ołtarze ma dwa etapy: diecezjalny, w diecezji pochodzenia kandydata na świętego oraz rzymski, w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Etap diecezjalny ma charakter informacyjny i przygotowuje do beatyfikacji, a rzymski polega na analizie akt zebranych na etapie diecezjalnym i ewentualnej beatyfikacji kandydata, czyli ogłoszenie błogosławionym.
Dopiero potem może rozpocząć się jego proces kanonizacji i ogłoszenie świętym. Diecezją pochodzenia w przypadku papieża Jana Pawła II była diecezja rzymska, gdzie ostatnio mieszkał i gdzie zmarł. Stąd w Rzymie toczył się zarówno proces informacyjny na etapie diecezjalnym, jak również etap rzymski na poziomie Kongregacji.
Papież Jan Paweł II zmarł 2 kwietnia 2005 roku, a 8 kwietnia 2005 roku miały miejsce uroczystości pogrzebowe. Już wtedy pojawiły się napisy z zawołaniem Santo subito („święty natychmiast”), które nawiązywały do starożytnej tradycji Kościoła, kiedy zwłaszcza męczenników za wiarę ogłaszano świętymi per acclamationem, czyli spontanicznie na żądanie wiernych, powszechnie przekonanych o świętości danej osoby.
Wprawdzie normy Konstytucji papieża Jana Pawła II Divinus perfectionis Magister z 1983 roku i Novae normae pro causis sanctorum Kongregacji z tego samego roku przewidują pięcioletni okres od śmierci do procesu, to ówczesny Ojciec Święty Benedykt XVI uczynił wyjątek i odstąpił od tej normy, gdyż zapewne i on był przekonany o słuszności opinii wiernych, którzy wołali Santo subito. Ponadto już był taki przypadek, kiedy sam Jan Paweł II odstąpił od powyższej, ustalonej przez siebie normy, w przypadku procesu beatyfikacyjnego Matki Teresy z Kalkuty czy siostry Łucji Dos Santos z Fatimy.
W konsekwencji papież Benedykt XVI, wybrany na papieża 19 kwietnia 2005 roku, już 13 maja 2005 roku ogłosił, że nie widzi przeszkód, aby natychmiast rozpocząć proces beatyfikacyjny papieża Jana Pawła II bez zachowania pięcioletniego okresu od śmierci. Dlatego 28 czerwca 2005 roku Ojciec Święty Benedykt XVI wydał dekret rozpoczynający proces beatyfikacyjny, dyspensował od owego pięcioletniego okresu przerwy, zaprzysiągł trybunał beatyfikacyjny i mianował postulatora procesu, którym został polski duchowny ks. dr Sławomir Oder. Jest to ksiądz diecezji toruńskiej, pochodzący z Chełmży, absolwent najpierw Uniwersytetu Gdańskiego, a potem Seminarium w Pelplinie oraz Papieskiego Uniwersytetu na Lateranie, gdzie uzyskał tytuł doktora obojga praw, w tym kanonicznego. Jest zatem prawnikiem kanonistą i pełnił wysokie funkcje sądowniczo – kościelne w Rzymie, gdyż, od 1 czerwca 2013 roku pełnił funkcję wikariusza sądowego (oficjała) Trybunału Zwyczajnego Wikariatu Rzymskiego, czyli dla Diecezji Rzymskiej.
Zadaniem postulatora jest zgromadzenie jak najbardziej obszernego materiału dotyczącego życia i posługi kandydata na błogosławionego. Materiał obejmuje dokumenty personalne, urzędowe oraz zeznania świadków. Zadaniem natomiast trybunału beatyfikacyjnego jest ocena zebranego materiału, zamknięcie etapu diecezjalnego i przesłanie akt do Stolicy Apostolskiej, a mianowicie do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Zebrane dokumenty na tym etapie tworzą tzw. akta dochodzenia diecezjalnego. Postulator, jak mówiliśmy, odpowiada za rzetelne zebranie akt, a jego zadaniem jest wykazanie dwóch kwestii: 1) heroiczności cnót Sługi Bożego; 2) cudu, dokonanego za jego wstawiennictwem. Inaczej jest w przypadku procesu beatyfikacyjnego męczennika za wiarę, gdzie wymagana jest heroiczność życia i wykazanie faktu męczeństwa, nie zaś cud za jego wstawiennictwem.
Cały proces informacyjny na etapie diecezjalnym jest tajny, poza pierwszą uroczystą sesją Trybunału beatyfikacyjnego. Wszyscy członkowie trybunału są zobowiązani do tajemnicy, stąd nie znamy szczegółów z przebiegu prac. Zbieranie dokumentów na temat heroiczności cnót Jana Pawła II oraz cudu uzdrowienia francuskiej zakonnicy Marie Simon - Pierre Normand trwało od 2005 do 2007 roku. Albowiem 2 kwietnia 2007 roku nastąpiło oficjalne zamkniecie procesu beatyfikacyjnego na etapie diecezjalnym.
Uroczystość zakończenia procesu diecezjalnego odbyła się uroczyście w Bazylice św. Jana na Lateranie w Rzymie, która jest katedrą diecezji rzymskiej, diecezji pochodzenia i śmierci wtedy sługi Bożego Jana Pawła II. Akta dochodzenia diecezjalnego zostały przekazane do Kongregacji Spraw Świętych, by rozpoczął się etap rzymski sprawy.

Ks.Zbigniew Cieślak