Warunki do godziwego przyjęcia święceń

 W ostatnim artykule naszej rubryki przybliżyliśmy kanoniczne wymogi do przyjęcia święceń, czyli zasadnicze wymagania, jakie Kościół stawia przed kandydatami do diakonatu i prezbiteratu, ale także do sakry biskupiej. Owe wymogi to pierwszy z grupy siedmiu warunków wymaganych przez Kodeks do godziwości przyjmowanych święceń. Jakie są pozostałe warunki do godziwego przyjęcia święcenia, czyli nie tylko ważnego, ale i w pełni przygotowanego?

Pierwszy warunek stanowią właśnie wspomniane kanoniczne wymogi. Są to – przypomnijmy – wolność wyboru, odpowiednia formacja, wymagane przymioty osobowe, odpowiedni wiek i pięcioletnie studia filozoficzno – teologiczne z dodatkowym rokiem przeznaczonym na studium pastoralne i praktykę duszpasterską.

Zwróćmy uwagę, że Kodeks wymienia, w sferze godziwości do przyjęcia święceń, dwa warunki, które w tłumaczeniu na język polski brzmią bardzo podobnie: „wymogi” i „wymagania wstępne”. Zresztą w języku łacińskim znajdujemy podobne terminy: „requisitis” oraz „praerequisitis”. Zatem dla jasności naszej refleksji posłużymy się terminami: „wymogi ogólne” i „wymogi bezpośrednie”. Pierwsze z nich, to zasadnicze wymogi o charakterze generalnym, jakimi powinien charakteryzować się kandydat do kapłaństwa, które zadecydują już o jego przyjęciu do seminarium lub odrzuceniu. Natomiast w trakcie trwania formacji seminaryjnej, jako kleryk winien rozwijać się i coraz bardziej spełniać wspomniane wymogi ogólne; a ich rozwój lub brak zadecyduje z kolei o udzieleniu święceń, bądź nie. 

Drugi warunek stanowią zatem wymogi bezpośrednie, czyli te, które są weryfikowane bezpośrednio przed przyjęciem święceń, a mianowicie są to: sakrament bierzmowania (kan. 1033), przyjęcie posługi lektoratu i akolitatu (kan. 1035), włączenie do bezpośredniego grona kandydatów do święceń (kan. 1034), wyraźna prośba kandydata o udzielenie święceń i oświadczenie o pełnej świadomości obowiązków wynikających ze święceń wraz z przyrzeczeniem dozgonnej służby Kościołowi (kan. 1036), publiczne zobowiązanie do zachowywania celibatu, które jest dołączane w formie pisemnej do wyżej wspomnianego oświadczenia, a jest publicznie wyrażone podczas święceń diakonatu, a następnie potwierdzone podczas święceń prezbiteratu (kan. 1037), oraz minimum 5-dniowe rekolekcje (kan. 1039).

Trzecim i czwartym warunkiem do godziwości przyjmowanych święceń jest brak u kandydata jakiejkolwiek nieprawidłowości, czyli przeszkody stałej do przyjęcia święceń, a także wolność od przeszkód zwykłych. Kodeks wymienia sześć przeszkód stałych, od których kandydat może być ewentualnie i wyjątkowo uwolniony, ale tylko przez dyspensę kompetentnej władzy kościelnej. Natomiast od trzech przeszkód zwykłych nie można uwolnić prawnie, lecz przeszkody mogą co najwyżej ustać samoistnie. Szczegółowa analiza przeszkód może być przedmiotem osobnego artykułu. 

Kolejnymi warunkami wymaganymi do godziwości święceń jest przedstawienie przez kandydata wymaganych dokumentów wraz z dyplomem magisterskim z teologii (kan. 1050), przeprowadzenie przez biskupa diecezjalnego i rektora seminarium badań kanonicznych kandydata (kan. 1025 §1 i 1051), oraz realna potrzeba diakona, prezbitera czy biskupa do posługi w Kościele (kan. 1025 §2) czy to we własnej, czy innej diecezji (1025 §3). Oto siedem warunków kanonicznych do godziwego przyjęcia i udzielania święceń, które są wyrazem nie tylko wymagań, ale troski Kościoła o jakość posyłanych do wspólnot wierzących.

ks. Zbigniew Cieślak