Nauczanie papieskie - wychowanie do pokoju

KATOLICKA NAUKA SPOŁECZNA

Nauczanie papieskie - wychowanie do pokoju

Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 2004 roku to wezwanie skierowane do wszystkich, aby uświadomili sobie, że pokój jest możliwy i dlatego też jest obowiązkiem. Ojciec Święty na wstępie podkreśla wielkie znaczenie inicjatywy, jaką podjął Paweł VI ustanawiając Światowy Dzień Pokoju. Jedenaście Orędzi Pawła VI sukcesywnie wyznaczało kierunki, jakie należy podjąć w drodze do osiągnięcia pokoju, ich przesłanie i treść są wciąż aktualne, a nawet w niektórych aspektach dzisiejszej rzeczywistości stały się prorocze. Jan Paweł II kontynuując linię podjętą przez papieża Montiniego ubogacił naukę o pokoju. „W ten  sposób zrodziła się synteza doktryny na temat pokoju, która jest jakby elementarzem tych fundamentalnych tematów: elementarzem, który łatwo zrozumie ten, kto ma ducha pozytywnie nastawionego, a który równocześnie jest niezwykle wymagający dla każdej osoby wrażliwej na przyszłe losy ludzkości”. Sprawa pokoju jest niezwykle ważna i staje się obowiązkiem, który należy realizować, nawet jeśli są słabe efekty wysiłków w sprawie pokoju, ważna jest ciągła praca wychowawcza. Wychowanie nowych pokoleń w duchu ideałów prawdy, sprawiedliwości, miłości i wolności pomoże przygotować lepszą erę dla całej ludzkości.

W procesie budowania pokoju istotną rolę odgrywa prawo. Historia cywilizacji ukazuje nam, jak różne grupy ludzi zawierały porozumienia i pakty, aby unikać uciekania się do przemocy i pokojowo rozwiązywać spory. Wraz z powstaniem nowoczesnych państw, proces ten jest jeszcze bardziej wyraźny i szybki. Owocem tego procesu są pryncypia uniwersalne, które mają na uwadze jedność i wspólne powołanie rodziny ludzkiej. Podstawą dobrego funkcjonowania praw jest zasada, że prawa i układy dobrowolnie podpisane należy przestrzegać. Papież przywołuje znaczenie Organizacji Narodów Zjednoczonych z Radą Bezpieczeństwa, która mimo tego, że nie do końca uchroniła przed konfliktami w różnych częściach globu, to na pewno „w znaczący sposób przyczyniła się do promocji poszanowania godności ludzkiej, wolności narodów i potrzeby rozwoju, przygotowując na płaszczyźnie kulturalnej i instytucjonalnej teren pod budowę pokoju”. Znaczenie tej organizacji na polu międzynarodowym jest bardzo istotne, ale wymagane są też poważne reformy dla skuteczniejszego działania i osiągania statutowych celów.

Jednym z poważnych zagrożeń dla pokoju i bezpieczeństwa staje się dzisiaj zgubna plaga terroryzmu. Fakt, wobec którego prawo międzynarodowe z trudnością znajduje rozwiązania, także dlatego, że głównymi postaciami konfliktu nie są państwa. „Niemniej walka z terroryzmem, aby była zwycięską nie może wyczerpać się jedynie w operacjach represyjnych i karzących. Jest bowiem najistotniejsze, aby nawet koniecznemu uciekaniu się do siły towarzyszyła jasna analiza motywacji, z jakich rodzą się ataki terrorystyczne”. Dlatego ważna jest praca na poziomie politycznym i pedagogicznym. Z jednej strony należy usuwać przyczyny rażącej niesprawiedliwości, która często doprowadza do podjęcia desperackich i krwawych ataków. Z drugiej strony potrzebne jest wychowanie inspirowane szacunkiem dla życia ludzkiego i propagowaniem jedności całej rodziny ludzkiej, mimo istniejących różnic między osobami i narodami. W walce z terroryzmem należy przestrzegać zasad prawa i nie można ograniczać podstawowych praw ludzkich, gdyż „cel nie uświęca środków”. 

Kościół kierując się światłem Ewangelii podejmuje ciągłe wysiłki dla wprowadzenia pokoju. Znaczący jest wkład doktrynalny związany z refleksją filozoficzną i teologiczną licznych myślicieli chrześcijańskich, a także nauczanie papieskie dotyczące tego tematu. Budowanie cywilizacji miłości, którą głosi Kościół prowadzi do prawdziwego pokoju. 

ks. Paweł Guździoł