Jakie są ogólne wymagania dla powołanych do kapłaństwa?

Zbliża się okres wakacyjny, ale dla maturzystów jest to okres wyboru studiów. W sercu wielu młodzieńców zapewne pojawiało się pytanie: czy nie otrzymałem od Boga powołania do kapłaństwa czy zakonu? Odczytanie powołania nie jest wcale łatwe, ale możliwe nie tylko dzięki modlitwie i życiu duchowemu, ale także na podstawie zewnętrznych kryteriów jakie Kościół ustanowił przez prawo kanoniczne. Jakie wymagania stawia Kościół katolicki dla kandydatów do święceń? W księdze IV Kodeksu Prawa Kanonicznego są określone dwie kategorie wymagań: „wymogi stawiane kandydatom do święceń” oraz „wstępne wymagania do święceń”. Dla potrzeb naszych rozważań nazwijmy je: „wymogi ogólne” i „wymagania bezpośrednie”. Pierwsze definiują ogólne predyspozycje kandydata do seminarium, a drugie to, co jest wymagane tuż przed samymi święceniami. Jakie są zatem ogólne wymogi dla kandydata do seminarium? Prawodawca w kanonach 1026 – 1032, wymienia 5 ogólnych wymogów. Pierwszym z nich jest wolność wyboru, jaką musi się cieszyć kandydat do kapłaństwa. Oznacza to, iż nie może wstępować do seminarium ktoś, kto czyni to pod naciskiem fizycznym czy moralnym innych osób (np. rodziców, dziadków, proboszcza czy wspólnoty parafialnej). Nie może też wstąpić do seminarium i przyjąć święceń ktoś, kto nie jest też wewnętrznie wolny, lecz zdeterminowany innymi powodami pójścia do kapłaństwa jak tylko tymi, by służyć Bogu wśród ludzi. Kandydat musi więc cieszyć się wolnością od nacisków fizycznych i moralnych. Zadaniem przełożonych seminarium będzie m. in. wykrycie ewentualnych nacisków i braku wolności wyboru u kandydata. Drugim wymogiem jest odpowiednia formacja kandydata do święceń. Do niej Kościół zalicza: ogólną formację kulturową (kultura w sensie dobrych manier jest wymagana swoją drogą), formację intelektualną (czyli studia) oraz formację chrześcijańską, którą nazywamy duchową, ale chodzi oczywiście o duchowość chrześcijańską i katolicką. Trzecim wymogiem są przymioty kandydata do seminarium i kapłaństwa. Przymioty, to szczególne cechy osobowe, a nawet sprawności osoby, które w przyszłości muszą zostać rozwinięte. Do wymaganych przymiotów Kościół zalicza: nieskażoną wiarę, prawdziwą intencję, wymaganą wiedzę, dobrą opinię, nienaganne obyczaje, wypróbowane cnoty i inne przymioty fizyczne i psychiczne przydatne duszpasterzowi. Czwartym wymogiem ogólnym do święceń jest minimalny wiek kanoniczny. Święcenia diakonatu może przyjąć mężczyzna, który ukończył 23 lata, święcenia prezbiteratu, gdy ukończył 25 lat, a episkopatu jeśli ukończył 35 lat. Sprawa wieku kanonicznego prezentuje się inaczej, gdy chodzi o tzw. diakonat stały. Mowa tu o diakonach, którzy nie są kandydatami do świeceń kapłańskich, lecz pozostaną zawsze diakonami. W takim wypadku diakon może być celibatariuszem albo diakonem żonatym. W pierwszym przypadku wymagany wiek kanoniczny to minimum 25 lat, natomiast dla stałego diakona żonatego wymogiem jest minimum 35 lat życia i zgoda żony. Ostatnim ogólnym wymogiem do święceń jest ukończenie studiów filozoficzno – teologicznych.  Zasadniczo studia w Polsce i Europie trwają pięć lat, z nielicznymi wyjątkami. Do nich należą właśnie studia seminaryjne, które trwają sześć lat. Dwa pierwsze lata to filozofia, a cztery następne to teologia, z tym że ostatni rok to także praktyka duszpasterska. A zatem Kodeks wymienia pięć ogólnych wymogów dla kandydatów do seminarium: wolność wyboru, odpowiednia formacja, określone przymioty, wiek kanoniczny i ukończenie studiów filozoficzno – teologicznych. Naturalnym miejscem doskonalenia owych przymiotów jest seminarium. 

ks. Zbigniew Cieślak