O trzeźwość narodu

O trzeźwość narodu
Od 19 do 21 marca 2018 roku pod hasłem „Budujmy na rodzinie” w Kępnie odbędzie II Kępiński Kongres Trzeźwości
w Diecezji Kaliskiej.
Rozpocznie się on w sali Domu katolickiego przy parafii św. Marcina w Kępnie, gdzie ks. prałat Wiesław Kondratowicz powita przybyłych gości. Wykład inauguracyjny wygłosi ks. bp dr Tadeusz Bronakowski. Tego samego dnia o godzinie 17 wyruszy po raz XXII plenerowa Droga krzyżowa z Kępna do Grębanina w intencji trzeźwości  polskich rodzin. Uroczysta Eucharystia z aktem zawierzenia spraw trzeźwości w ojczyźnie, diecezji, parafii i rodzinie Matce Bożej Grębanińskiej Patronce Naszej Codzienności zakończy pierwszy dzień kongresu. Kolejnego dnia w Hotelu „Kamiński” w Kępnie odbędą się sesje plenarne, podczas której głos zabiorą: ks. prałat mgr Wiesław Kondratowicz,  dr Bohdan Woronowicz, dr Teresa Kobrzyńska, ks. bp Krzysztof Włodarczyk, mgr Maria Napierała oraz dr Katarzyna Właśniak i Rafał Rytwiński.

W godzinach popołudniowych przewidziany jest panel dyskusyjny obejmujący takie tematy jak: „Program 12 kroków AA, Al - Anon, Al - Ateen  i DDA nadzieją i szansą dla uzależnionych i ich bliskich”, „Znaczenie wspólnot i stowarzyszeń trzeźwościowych w służbie społeczeństwa” oraz „Chrześcijańska postawa wobec uzależnionych i ich rodzin”. W ostatni dzień odbędą się sesje warsztatowe i tak zostały przygotowane: warsztat profilaktyczny z młodzieżą szkół kępińskich, warsztat pracy profilaktycznej z młodzieżą dla pedagogów, wychowawców, świetlic, psychologów, kuratorów, itd. oraz warsztat edukacyjne dla radnych, sołtysów, samorządowców. Obrady zakończy Msza św. dziękczynna pod przewodnictwem ks. bp ordynariusza Edwarda Janiaka w kościele pw. św. Marcina w Kępnie. II Kępiński Kongres Trzeźwości w Diecezji Kaliskiej jest odpowiedzią na stawiane zadania realizacji trzeźwego stylu życia w naszym narodzie. W ubiegłym roku odbył się bowiem Narodowy Kongres Trzeźwościowy, którego owocem jest Narodowy Program Trzeźwości. Jest on dla naszego narodu zarówno darem na stulecie odzyskania niepodległości przez Polskę, jak i propozycją działania. I Kongres Trzeźwości odbył się w 1992 roku w Kępnie, w nowo powstałej diecezji kaliskiej. Organizatorzy chcą po 25 latach wrócić do tej ważnej tematyki.
Czas zacząć pracę

Narodowy Program opiera się na przesłankach wynikających z potwierdzonego przez współczesną naukę oddziaływania napojów alkoholowych na poszczególne osoby i społeczeństwo oraz na przesłankach wynikających z personalizmu chrześcijańskiego. Niestety świadomość społeczna związana z wiedzą na temat, kto jest bardziej narażony na szkody alkoholowe jest zbyt mała i zbyt słabo stosowana w praktyce. Większość szkód alkoholowych jest powodowana nie przez osoby uzależnione, ale przez nieuzależnionych spożywających alkohol nieostrożnie.

Jak wskazują doświadczenia historyczne, trwała trzeźwość nie może być osiągnięta drogą narzucenia społeczeństwu radykalnych ograniczeń wbrew jego dążeniom, ale może być efektem stopniowego procesu opartego o zasadę społecznej akceptacji koniecznych ograniczeń. Wartościowym celem pośrednim może być takie usytuowanie alkoholu etylowego w kulturze życia codziennego, aby minimalizować szkody alkoholowe. Droga do tego celu pośredniego jest eliminowanie wszelkich form tzw. nadużywania napojów alkoholowych w oparciu o identyfikację szkód i zmianę form jego obecności w życiu codziennym oraz stałe dążenie do zmniejszania jego znaczenia w hierarchii wartości poszczególnych osób i całego społeczeństwa.
Polska leży w centrum Europy, w której notuje się największe spożycie alkoholu etylowego na świecie i najwięcej problemów alkoholowych z tym związanych. Mimo, że nasze wskaźniki spożycia alkoholu na tle innych narodów europejskich są średnie, jednak dalece przekraczają średnie światowe. Odnotowuje się wysokie spożycie „per capita” - dla osób powyżej 15 roku życia. Jest ono dwukrotnie większe od średniej światowej (12,5 l). W stosunku do całej populacji w Polsce wy nosiło ono w 2015 roku 9,41 litra czystego alkoholu na mieszkańca rocznie. Ponadto kolejnym czynnikiem jest duża dostępność napojów alkoholowych i ich niska cena. Co powoduje stały wzrost wskaźników spożycia alkoholu w społeczeństwie. Ogromny wpływ ma również biznes alkoholowy i tolerancja dla przypadków łamania prawa dotyczącego alkoholu. Co więcej w naszym kraju jest jeszcze zbyt mała dostępność terapii i rehabilitacji dla osób uzależnionych i członków ich rodzin. Zauważyć należy także zbyt mały wpływ licznych abstynentów i praktykujących umiar na obyczaje i regulacje prawne w sprawach alkoholu.

Jednym słowem wśród Polaków jest zbyt mała wiedza o naturze problemów alkoholowych i nierozpowszechnione są tzw. błędne przekonania normatywne, czyli uznawanie picia napojów alkoholowych za czynność powszechną, normalną i taką, która nie pociąga za sobą ryzyka. Częste jest też opieranie się na mitach i stereotypach dotyczących alkoholu, równie w grupach społecznych, które z powodu zawodowych powinny wykazywać się większą wiedzą.
Zbyt wielu Polaków nie umie używać napojów alkoholowych w sposób minimalizujących ryzyko. A szkodliwe wzory spożycia są łatwo przekazywane w kolejnych pokoleniach, obyczajowość jest przesycona złymi nawykami. Negatywne wzorce bywają przekazywane w obyczajowości rodzinnej i towarzyskiej. W wielu sytuacjach społecznych używanie alkoholu jest niepotrzebnie dopuszczane lub nawet promowane.

Zasadniczym celem jest trzeźwość narodu, a co za tym idzie niezbędne jest rozpowszechnienie wiedzy na temat szczegółów działania alkoholu i społecznych uwarunkowań. Budowanie wystarczającego poparcia społecznego i zgody narodowej wokół koniecznych rozwiązań problemów alkoholowych i nadanie najwyższych priorytetów tej zmianie, konsekwentnie i długofalowo realizowanej. Bo jak powtarza ks. Wiesław Kondratowicz, potrzeba przynajmniej 25 lat, by zmienić mentalność ludzką i podejście do alkoholu. W Polsce istnieje duża liczba osób uzależnionych, kształtuje się to w granicach między 640 tysięcy a milionem obywateli, oraz duża grupa osób szkodliwie i ryzykownie pijących, tu liczby wskazują nawet trzy miliony.
Tak więc zmiana usytuowania używania alkoholu w świadomości i obyczaju Polaków to jeden z celów Narodowego Programu Trzeźwości. A do tego potrzebne jest efektywne wsparcie społeczne osób i instytucji pracujących na rzecz trzeźwości. I co najważniejsze - faktyczne zapewnienie wszystkim osobom dotkniętym problemami alkoholowymi odpowiedniej pomocy z wykorzystaniem wiedzy naukowej i programu Dwunastu Kroków AA w zakresie skuteczności pomagania. Ponadto potrzebna jest aktywna promocja medialna i środowiskowa dojrzałej i świadomej abstynencji jako najkorzystniejszej postawy z punktu widzenia ludzkiego zdrowia i rozwoju oraz cnoty trzeźwości. Potrzebne jest ukazywanie możliwości mniej ryzykownych sposobów korzystania z napojów alkoholowych.

Reasumując w Narodowym Programie Trzeźwościowym chodzi o to, by wszyscy włączyli się w propagowanie zdrowego stylu życia. Konieczna jest mobilizacja zarówno w Kościele na płaszczyźnie formacji osobowej i społecznej, a przede wszystkim modlitewnej do realizacji programu, jak i realizowanie go przy udziale elit społecznych z różnych środowisk. Tak więc narodowy Program Trzeźwości należy postrzegać jako strategiczne dobro całego narodu i państwa.

Tekst Arleta Wencwel