TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 28 Marca 2024, 14:52
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Tabernakulum

Tabernakulum

Tabernakulum, czyli szafka do przechowywania Komunii Świętej dla chorych, posiadało w historii różne formy i różne znaczenie. Pierwotnie Ciało Chrystusa przechowywano w domach prywatnych, tam gdzie była odprawiana Msza Święta, potem w mieszkaniu kapłana, obok kościoła. 

Od VIII wieku skrzynkę do przechowywania Eucharystii ustawiano na ołtarzu lub zawieszano nad nim. Wiszące tabernakula często miały kształt gołębia. Potem zaczęto umieszczać tabernakula w bocznych ścianach kościoła, a w okresie gotyku w wolno stojących filarach. Od XV wieku w Hiszpanii i we Włoszech przyjął się zwyczaj umieszczania tabernakulum w głównym ołtarzu. Tak jest praktycznie do dnia dzisiejszego. 

Tabernakulum służyło do przechowywania Eucharystii, którą zanoszono do chorych. Właściwie aż do późnych wieków średnich nie było mowy o adoracji Chrystusa Eucharystycznego w tabernakulum. Właściwą adoracją było przyjmowanie Komunii Świętej w czasie Eucharystii. Msza Święta bez Komunii nie miała sensu. Ciało Pana Jezusa zanoszono także wszystkim chorym oraz tym, którzy nie z różnych ważnych przyczyn nie mogli przyjść na Eucharystię. Z czasem zaprzestano systematycznego przyjmowania Komunii Świętej i ludzie zaczęli szukać czegoś w zastępstwie. Pojawił się zwyczaj adoracji Chrystusa ukrytego w tabernakulum. Ołtarz stracił swe znaczenie na rzecz tabernakulum.

Dokumenty posoborowe, podkreślając zadania tabernakulum, podają zasady, którym powinno ono odpowiadać. Zasadniczą zmianę powoduje nowa kompozycja prezbiterium. Posoborowa wizja świątyni sprawia, że tabernakulum umieszczone w starym ołtarzu nie stanowi już „najważniejszego miejsca” w kościele. Kapłan, podczas sprawowania Najświętszej Ofiary, odwraca się od niego w stronę ludu. Pojawia się tendencja do umieszczania tabernakulum poza ołtarzem. Przepisy przestrzegają jednak, aby nie niszczyć skarbów sztuki sakralnej. Usunięcie ich z dotychczasowych miejsc należy czynić „z roztropnością i tak, ażeby w nowym miejscu były umieszczone w sposób odpowiedni i godny tych dzieł”.

Współczesne przepisy kościelne przywracają pierwszorzędne znaczenie ołtarzowi. To na nim dokonuje się Eucharystia. Bez obecności Chrystusa, która uobecnia się na ołtarzu nie byłoby tabernakulum. W związku z tym zaleca się, aby Najświętszy Sakrament był przechowywany w tabernakulum znajdującym się w oddzielnej kaplicy. Natomiast jeżeli tabernakulum umieszczone jest w głównym ołtarzu, to w czasie celebrowania Mszy Świętej ważniejszy jest ołtarz i jemu przede wszystkim należy oddawać cześć. 

Tabernakulum powinno być nieusuwalne, zbudowane z trwałego i nieprzezroczystego materiału. Zwraca się uwagę, że musi być tak zamknięte, ażeby wykluczyć możliwość profanacji. Na stałe w kaplicy Najświętszego Sakramentu zapala się tzw. wieczną lampkę, która przypomina o obecności Chrystusa. Znakiem szacunku i czci dla Najświętszego Sakramentu jest przyklęknięcie.     

Zgodnie z posoborowym nauczaniem Kościoła na tabernakulum, w którym przechowuje się Najświętszy Sakrament, należy umieścić symbole eucharystyczne. W ten sposób odchodzi się od konieczności stosowania konopeum. „Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego” z 2004 roku zaleca pobłogosławienie tabernakulum przed oddaniem jego do użytku liturgicznego. Przypomina również, że „z uwagi na znak jest bardziej słuszne, aby na ołtarzu, przy którym sprawuje się Mszę św., nie było tabernakulum z Najświętszą Eucharystią”. Można je umieścić zarówno w prezbiterium poza wspomnianym ołtarzem, jak i w organicznie związanej z kościołem kaplicy.

ks. Dariusz Kwiatkowski

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!