TELEFON DO REDAKCJI: 62 766 07 07
Augustyna, Ingi, Jaromira 28 Marca 2024, 18:04
Dziś 19°C
Jutro 13°C
Szukaj w serwisie

Gospodarka Republiki Rzymskiej, cz.1

Gospodarka Republiki Rzymskiej

W IV wieku przed Chr. Rzymianie chwycili się nowych źródeł dochodów. Założenie Ostii około 350 roku przed Chr. świadczy o zainteresowaniu handlem morskim i żeglugą. Nowo budowane drogi, takie jak Via Appia łącząca Rzym z Kampanią, ułatwiały transport towarów.

Podboje rzymskie w tym okresie oznaczały przemianę gospodarczego oblicza Italii. Lasy były masowe wycinane na węgiel drzewny i drewno budowlane. Na równinach rozwinęło się pasterstwo transhumacyjne. Miejscowa ludność nastawiła się na produkcję dóbr na rynek. Do Kampanii, Rzymu i Brundyzjum docierały masowo tamtejsze towary: drewno, wełna, mięso, nabiał, smoła, dziegieć i węgiel drzewny.

Nowe tereny rolnicze
W innych regionach zagospodarowano nowe grunty uprawne, skutkiem czego nastąpił wzrost populacji wsi. Osuszano jeziora i bagna, by zdobyć nowe tereny rolnicze. Ziemia była rozdzielana między kolonistów, budowano nową sieć dróg niezwiązaną z dawnymi ośrodkami osadnictwa. W połowie IV stulecia pojawił się nowy typ naczyń - amfory grecko-italskie produkowane na terenie Wielkiej Grecji i Sycylii. Amfory tego typu wraz z zawartością (oliwa i wino) rozchodziły się nie tylko w Italii. Docierały także do Galii, Hiszpanii i północnej Afryki. Naczynia ceramiczne o charakterystycznej czarnej barwie, produkowane w Rzymie i Etrurii spotyka się w całej Italii, ale także w Massalii i Kartaginie.

Wyroby ceramiczne
Trzeci wiek przed Chrystusem był okresem dalszego rozwoju rzemiosła i handlu oraz specjalizacji produkcyjnej poszczególnych regionów Italii. Elita inwestowała w rolnictwo i produkcję rzemieślniczą, zwłaszcza ceramiki, cegieł i dachówek. W całej Italii produkcja ceramiczna kwitła i powstawały coraz to nowe warsztaty kierujące na rynek swe oryginalne produkty. Naczynia nosiły najczęściej stempel z imieniem wytwórcy. Produkowane były w małych warsztatach, gdzie pracował główny rzemieślnik wraz ze swoją rodziną i niewolnikami. Italskie wyroby ceramiczne docierały do Kartaginy, Galii i na Półwysep Iberyjski.

Gospodarstwa rolne
Południe Italii stało się wielkim centrum hodowli bydła i pasterstwa. Podbój rzymski i zwielokrotnienie podaży niewolników w czasie pierwszej z wojen punickich, wojen z Celtami i walk na hellenistycznym Wschodzie odmienił italskie rolnictwo. Tradycyjne formy zagospodarowania zostały w większości przypadków zarzucone. Małe gospodarstwa rolne ustępowały miejsca posiadłościom ziemskim nastawionym na produkcję na rynek i opartym na pracy niewolników i robotników sezonowych. Niewolnicy mieszkali na terenie gospodarstwa, skoszarowani i pilnowani. Właściciel gospodarstwa najczęściej mieszkał w mieście, a w jego zastępstwie majątkiem kierował starszy niewolnik dysponujący narzędziami, rozdzielający i nadzorujący prace rolne oraz produkcję artykułów żywnościowych. Produkcja takiego majątku nastawiona była na maksymalizację zysku ze sprzedaży produktów rolnych. Najbardziej opłacalna okazała się uprawa oliwki i winorośli. Uprawa zbóż miała mniejsze znaczenie.

Gospodarstwa zwane villae
W posiadłości tego typu znajdowały się: dom właściciela i zarządcy, budynki mieszkalne dla niewolników, budynki o przeznaczeniu gospodarczym: tłocznie oliwy i wina, magazyny, młyn, piekarnia, kuźnia, rzeźnia, łaźnia i skład na narzędzia. Odbywała się tu produkcja artykułów żywnościowych: chleba, mąki, oliwy i wina. Gospodarstwa tego typu, zwane villae rozpowszechniły się na obszarze Italii w III i II wieku przed Chr. Powstał klasyczny typ rzymskiego gospodarstwa rolnego, opartego na produkcji dwusektorowej. Część wyprodukowanej żywności była przeznaczona do autokonsumpcji, a część kierowano na rynek. Ten system uprawy i zarządzania zwiększył wydajność i produktywność rzymskiego rolnictwa.
Głównym celem istnienia takiego gospodarstwa było przysparzanie dochodów właścicielowi. Ten typ majątku został znakomicie opisany w traktacie agronomicznym Katona Starszego De re rustica i w pismach rolniczych autorstwa Sasernów. Według Katona właściciel posiadłości musiał dążyć do sprzedawania wszystkiego, co dało się sprzedać. Villae były w wielu przypadkach własnością rzymskich rodzin arystokratycznych z warstwy senatorskiej i głównym źródłem ich bogactwa. Elita wcześnie zainteresowała się osiągnięciami Greków i Kartagińczyków w zakresie techniki rolniczej i organizacji uprawy. Zapoznała się z majątkami z terenu Wielkiej Grecji i zaplecza wiejskiego Kartaginy. W II w. przed Chr. do Rzymu dotarły naukowe traktaty agronomiczne autorstwa Punijczyka Magona, Egipcjanina Bolusa z Mendes i autorów greckich: Diofanesa z Galacji, króla Pergamonu Attalosa. Traktat Magona został przetłumaczony na łacinę z polecenia rzymskiego Senatu. Najlepszy przykład przemian w rolnictwie pochodzi z badań powierzchniowych przeprowadzonych w rejonie kolonii latyńskiej Cosa.
Na początku II wieku przed Chr. istniejące tam małe gospodarstwa wiejskie zostały w dużej części zastąpione przez duże posiadłości produkujące na rynek. W południowej Italii pasterstwo zostało także podporządkowane potrzebom produkcji towarowej i wymaganiom rynku. Powstały wielkie stada przemieszczane na rozległym obszarze w celu zapewnienia najlepszych pastwisk. Właściciele stad zarabiali na produkcji nabiału, wełny i skór.

Szymon Modzelewski

Galeria zdjęć

Dodaj komentarz

Pozostało znaków: 1000

Komentarze

Nikt nie dodał jeszcze komentarza.
Bądź pierwszy!