Festiwal Katolickiej Nauki Społecznej - felieton

Festiwal Katolickiej Nauki Społecznej

W naszej rubryce poświęconej nauce społecznej Kościoła nie można pominąć ważnego i ciekawego wydarzenia. Od 5 do 6 października w Warszawie odbył się I Festiwal Katolickiej Nauki Społecznej pod hasłem „Od teorii do praktyki”. Jako główne cele organizatorzy przyjęli: popularyzacje Katolickiej Nauki Społecznej w obszarach samorządu, gospodarki, ekonomii społecznej i edukacji; integrację środowisk realizujących zasady Katolickiej Nauki Społecznej oraz wymiana dobrych praktyk w tej dziedzinie; wypracowanie opinii, które zostaną skierowane do Rady ds. Społecznych Konferencji Episkopatu Polski oraz władz parlamentarnych i samorządowych.
Pomysł festiwalu pochodzi z Włoch, gdzie już od siedmiu lat ma miejsce podobne przedsięwzięcie. Myślę więc, że ważna była obecność Monsignore Adriano Vincenzi, prezesa Fundacji Giuseppe Toniolo i głównego koordynatora włoskiego festiwalu. Jego doświadczenie i uwagi stały się bardzo cenne. Wracając jeszcze do tytułu festiwalu, można poczynić istotną refleksję związaną z teorią i praktyką. Nie należy ich sobie przeciwstawiać ani próbować określić, co jest ważniejsze, gdyż zarówno teoria, jak i praktyka mają swoje znaczenie. W przypadku nauki społecznej Kościoła można dostrzec jak teoria powstała po praktyce już istniejącej, ale jednocześnie jest dzisiaj wiele teorii, które należy zacząć praktykować. Można więc powiedzieć, że jest nieustanne przenikanie się i uzupełnianie między praktyką a teorią.
Na festiwalu wybrzmiało pytanie: czym w zasadzie jest Katolicka Nauka Społeczna? Zostało postawione w wykładzie inauguracyjnym ks. abpa Józefa Kupnego, metropolity wrocławskiego i przewodniczącego Rady ds. Społecznych Konferencji Episkopatu Polski. Przedstawił on polski dorobek naukowy w dziedzinie Katolickiej Nauki Społecznej, ukazując także istniejące rozbieżności co do statusu metodologicznego tej dziedziny. Debaty eksperckie też nie mogły pominąć tego pytania, a szczególnie ostatnia zatytułowana „KNS wektory i sektory”. Wątpliwości czy też sugestie związane były z określeniem, na ile KNS jest teologią czy filozofią, a także jak opiera się na Biblii i socjologii. Nie było jednak wątpliwości co do tego, że w KNS należy wyróżnić podstawowe filary. Pierwszy filar to nauczanie społeczne Kościoła zawarte w oficjalnych dokumentach i wypowiedziach papieskich. Drugi filar to działalność akademicka i naukowe opracowania i komentarze. Trzeci filar to wszelkiego rodzaju ruchy, grupy i stowarzyszenia praktycznie wcielające w życie czy też propagujące KNS. Taka wizja pokazuje dopiero znaczenie KNS. Co do polskiego wymiaru akademickiego pojawił się pewnego rodzaju zarzut, że może za bardzo jest skoncentrowany na analizie i komentarzach dokumentów Kościoła, a za mało analizuje życie społeczne. Teoria i praktyka są ważne w równy sposób. Natomiast są ludzie, którzy są bardzo zaangażowani społecznie, ale Katolicką Naukę Społeczną w teorii odkrywają dopiero teraz. Są także osoby, które najpierw miały kontakt z KNS i po teoretycznym poznaniu zaczęli działać praktycznie i wcielać ją w życie społeczne. Czasami więc praktyka jest wcześniej, a potem przychodzi teoria, innym razem dobra teoria potrzebuje praktycznego działania.
Dwie debaty eksperckie były poświęcone konkretnym problemom życia społecznego. Pierwsza zatytułowana „Istota demokracji społecznej” i druga „Powołanie lidera biznesu”. Pokazały one praktyczny wymiar Katolickiej Nauki Społecznej. Przede wszystkim jasno i wyraźnie podkreślono, że nie jest ona żadną ideologią czy też programem politycznym. Może natomiast dla polityków stanowić punkt odniesienia i być pomocą w ich aktywności, a dla polityków wierzących, wręcz powinna taką się stać. Katolicka Nauka Społeczna wpisuje się w podstawowe zadanie Kościoła polegające na prowadzeniu ludzi do zbawienia, stąd jej rola ewangelizacyjna. Ks. prof. S. Skobel, który prowadził debatę o demokracji w podsumowaniu podkreślał, że społeczeństwo demokratyczne to dialog i poważnym zagrożeniem demokracji jest właśnie brak dialogu. Społeczeństwo demokratyczne to także społeczeństwo pluralistyczne, dlatego tym bardziej, żeby właściwie coś uzgodnić potrzebny jest dialog. Drugi z moderatorów ks. dr Dariusz Wojtecki,  prowadzący debatę o biznesie, zwrócił uwagę, że problemem jest rozdzielanie przez katolików życia zawodowego od wiary. Natomiast także biznes może być drogą do świętości, dlatego biznesmeni i przedsiębiorcy potrzebują kierownictwa duchowego. Nie można widzieć w nich tylko sponsorów, ale dać im także wsparcie w życiu religijnym. Ks. dr hab. Arkadiusz Wuwer, moderator trzeciej debaty w podsumowaniu zwrócił uwagę, że istnieją elity chrześcijańskie, które jednak nie mogą tworzyć enklaw i zamykać się w sobie. Tym bardziej od nich wymagane jest większe otwarcie i zmienianie świata przez ewangelizację życia społecznego. Festiwal, który się odbył to dobry krok do przodu, ale też potrzebuje jeszcze większego otwarcia i rozszerzenia na rodziny, na pracowników.
Pierwszy Festiwal Katolickiej Nauki Społecznej to dobre przedsięwzięcie Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, pozostaje tylko nadzieja, że będzie kontynuowany i będzie się rozszerzał.

ks. Paweł Guździoł